بازار متشکل ارزی یکی از طرح‌هایی است که برای ساماندهی و متعادل‌سازی بهینه‌تر بازار ارز مطرح شده است. از سویی دیگر، با راه‌اندازی این بازار می‌توانیم شاهد افزایش شفاف‌سازی‌ها در بخش نرخ ارز باشیم. در این میان، همهٔ ارکان اقتصادی نیز می‌توانند با استفاده از ظرفیت‌سازی‌های شکل‌گرفته، با سهولت بهتری نسبت به نرخ ارز برای انجام فعالیت‌های خودشان تحلیل و برنامه‌ریزی داشته باشند. در این زمینه، امیر هامونی؛ مدیرعامل فرابورس ایران گفتگویی با نشریه تازه های اقتصاد انجام داده که در ادامه آن را می‌خوانید.
مهم‌ترین و بنیادی‌ترین تحولی که می‌توانیم بعد از راه‌اندازی بازار متشکل ارزی انتظار داشته باشیم چیست؟
اگر بخواهم از نگاه یک فعال بازار سرمایه و یا یکی از ارکان این بازار به این پرسش پاسخ بدهم باید بگویم وجود یک بازار رسمی همانند بازار متشکل ارزی که در آن نرخ ارز کشف شود، به‌شدت مهم و اثرگذار است، زیرا به‌طور مثال صورت‌های مالی شرکت‌های صادرات‌محور که در بازار سرمایه حضور دارند، دقیقاً مشخص نیست که این‌گونه شرکت‌ها با چه ارزی صادرات خود را تسعیر می‌کنند و این خیلی مهم است و تشکیل بازار متشکل ارزی باعث می‌شود صورت‌های مالی این‌گونه شرکت‌ها، که البته ازجملهٔ شرکت‌های بزرگ و مادر در کشورند، شفاف‌تر شود و این اتفاق «شفاف‌شدن ارز در اقتصاد ایران به‌صورت سازمان‌یافته» را می‌توان بزرگ‌ترین موهبت راه‌اندازی بازار متشکل ارزی نامید.
بازار متشکل ارزی علاوه بر شکل‌دهی یک نظام شفاف ارزی، چه تأثیرات دیگری در اقتصاد دارد؟
به‌هرحال، راه‌اندازی بازار متشکل ارزی علاوه بر شکل‌دهی یک نظام ارزی شفاف، تأثیرات دیگر را نیز شکل می‌دهد؛ به‌طور نمونه، ما شاهد حذف نوسان‌های ارزی و شکل‌گیری ابهام در نظام ارزی کشور خواهیم بود که همین مسئله به‌خوبی می‌تواند آرامش بیشتری در فضای اقتصادی و ارزی کشور حاکم کند.
در زمینهٔ فعالیت‌های شرکت‌های صادرات‌محور، راه‌اندازی بازار متشکل ارزی زمینه‌ساز چه تحولاتی می‌شود؟
باید اذعان داشت درحال حاضر چندنرخی‌بودن نرخ ارز زمینه‌ساز تبعات متفاوتی در اقتصاد کشور شده است و با عملیاتی‌شدن بازار متشکل ارزی می‌توان انتظار داشت که حتی کیفیت سوددهی شرکت‌های صادراتی نیز ارتقا یابد، زیرا با حذف چندنرخی‌شدن ارز و شکل‌دهی یک نرخ ارز واقعی از یک‌سو صنایع مادر و شرکت‌های زیرمجموعه (صادرات‌محور) و از سویی دیگر سایر ارکان اقتصادی با یک‌صدایی ارزی می‌توانند برنامه‌های بنیادی و توسعه‌ای خود را به‌شکل همه‌جانبه‌تری پیاده‌سازی کنند که در نهایت به جهش سود باکیفیت و پایدار برای این ارکان اقتصادی (تولیدی و خدماتی) منجر می‌شود و سرمایه‌گذاران نیز از این زنجیرهٔ شفاف منتفع می‌شوند.
راه‌اندازی بازار متشکل ارزی چه نقشی در تسعیر بهینهٔ ارز در اقتصاد خواهد داشت؟
همان‌گونه که در آغاز گفت‌وگو مطرح شد، به‌صورت کلی ما بعد از تشکیل بازار متشکل ارزی شاهد یک شفاف‌سازی تحول‌گرا در اقتصاد خواهیم بودم که به‌صورت تدریجی در همهٔ زمینه‌های مرتبط تأثیرات خودش را آشکار می‌کند. به همین دلیل در بخش تسعیر نرخ ارز می‌توانیم امیدوار باشیم که میزان و کیفیت تسعیر نرخ ارز به نرخ رسمی که در بازار متشکل ارزی شکل می‌گیرد همخوانی دقیق‌تر و منصفانه‌تری نسبت به بازارهای چندنرخی خواهد داشت، به‌طوری که شرکت‌های صادراتی همانند پتروشیمی، معدنی، و… که با نرخ ارز صادراتی درگیرند، بعد از تشکیل این بازار می‌توانند به‌راحتی تسعیر ارز را بدون ابهام و پیچیدگی‌های فعلی انجام دهند و این اتفاق می‌تواند بزرگ‌ترین خاصیت کمک و امکانی باشد که بازار متشکل ارزی علاوه بر تأثیر مستقیم در شرکت‌های صادراتی، در کلیت فعالیت‌های سایر اجزای اقتصاد کشور و بازارها در همهٔ زمینه‌ها داشته باشد.
آیا می‌توان از بازار متشکل ارزی به‌عنوان یک فرصت‌سازی بزرگ در اقتصاد ایران نام برد و این بازار چه ظرفیت‌سازی‌هایی برای تولید رقم خواهد زد؟
با تشکیل بازار متشکل ارزی، قطعاً کمک سازنده‌ای به ارکان اقتصادی همانند تولیدکنندگان خرد و کلان خواهد شد و می‌توان انتظار داشت تا آرام‌آرام به‌سمت تثبیت و متعادل‌سازی نرخ ارز حرکت کنیم و در این حالت، همهٔ ارکان اقتصادی با آرامش و برنامه‌ریزی بهینه‌تری امورات را اجرایی می‌کنند. وقتی صورت‌های مالی تولیدکنندگان در بالاترین درجه از شفافیت قرار داشته باشد، دیگر شاهد چالش و ابهام دیگری نخواهیم بود و این یکی از بزرگ‌ترین ظرفیت‌سازی‌ها برای تولیدکنندگان است.
برای دریافت شماره ۱۵۷ تازه های اقتصاد اینجا را کلیک کنید.
