تحریم‌ها بی‌سابقه بود/ کشور روی پای خود ایستاد

به گزارش خبرنگار ایبِنا، عبدالناصر همتی در برنامه عیار شبکه افق سیما با تاکید بر انجام مذاکرات دو ساله با کره جنوبی، گفت: در مذاکرات اخیر، وزارت خارجه کره جنوبی قول داد برود و با دست پر برگردد. البته پیشنهاداتی دادند که تجهیزات کرونا بدهند ولی ما ۷ میلیارد دلار پول داریم که حق ماست و گفتم به آنها که واقعا باید طلب ایران را بدهند و خسارت مالی هم بدهند و این پول قبل و بعد از آغاز مسئولیت من در آنجا بود.

رییس کل بانک مرکزی اظهارداشت: مشکل اصلی کره این است که حتما باید برای تبدیل پول به سراغ بانک های آمریکایی بروند. قبلا از کره کالا می آوردیم و وقتی تحریم شد دیگر نتوانستیم از کره کالا بیاوریم و همه آنها متوقف شد و به صورت کلی تجارت ما با کره با صادرات نفت و واردات کالا بود.

همتی ادامه داد: به صورت کلی، این اراده وجود نداشت که کار را انجام بدهند و متاسفانه اراده سیاسی ندارند ولی خودشان گفتند که بزودی با نظر مثبت باز می گردند. ما اقتدار را از مردم می گیریم و قدرت و توانایی از نظر مردمی و توان نظامی و مذاکره ای را داریم و همه ابعاد اقتدار را باید در صحنه های بین المللی داشته باشیم، ولی تحریم اینبار بی سابقه بوده و همه جهان را بر علیه جمهوری اسلامی بسیج کردند ولی کشور در این دو سال روی پای خود ایستاد و امروز شرایط به سمت مثبت شدن می رود و این نشان می دهد که تحریم ها اثر نداشته است.

وی در خصوص مذاکرات انجام شده با عراق برای وصول مطالبات ایران، تاکید کرد: در عراق نیز یک بخشی اراده سیاسی ندارند و درآمدهای نفتی آنها بعد از حمله آمریکا به نحوی طراحی شد که اول باید برود واشنگتن و تایید بگیرند و چون بانک مرکزی آنها تهدید می شود عملا دستشان بسته است. ما به صورت سنتی برای کالاهای اساسی منابع را استفاده می کنیم و همه اینها که عراق هم نتوانست در پشت قضیه آمریکا است و ما از همه ابزارها جلو رفتیم ولی کاملا بسته بودند.

رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: ما باید تلاش کنیم و نمی توانیم بنشینیم و بگوییم نمی شود. ترامپ دنبال فروپاشی کشور ما بود و امروز روز شکست آنها برای فشار حداکثری بود و در پایان عمر ترامپ در سیاست، روز پیروزی ایران است.

همتی افزود: ترامپ تمام تلاشش این بود که با حداکثر تورم و با رشد بسیار شدید منفی اقتصادی، ایران به سمت ابرتورم و فروپاشی پیش برود. وی با اشاره به اینکه ابرتورم یعنی ماهانه ارقام بزرگی به تورم اضافه می شود، تاکید کرد خوشبختانه در این زمینه با اراده مردم و ارکان نظام و درایت مقام معظم رهبری، آمریکایی ها به هدفشان نرسیدند و ابرتورم اتفاق نیفتاد و عملا در این دو سال و نیم هرچه فشار آوردند ، نتیجه عکس گرفتند.

همتی تاکید کرد: چون هنوز تحریم ها ادامه دارد، یک چیزهایی را نمی گویم. زیرا به آمریکایی ها نمی توان اعتماد کرد. به گفته رئیس کل بانک مرکزی ما در دو سال گذشته ارقام ارزی ناشی از درآمدهای نفتی، خیلی کاهش پیدا کرده است. من یک بار هم در مصاحبه ای گفتم  که این رقم در دو سال، کمتر از ۲۰ میلیارد دلار بوده است. در حالی که میانگین درآمد نفتی ما در سال های گذشته، سالانه بالای ۴۰ میلیارد دلار بود. و این ۲۰ میلیارد دلار هم در اختیار کشورهایی همچون عراق و جاهای مختلفی است که نتوانستیم وصول کنیم.

وی با اشاره به اینکه شرایط سال گذشته بهتر بود اظهار داشت: امسال شش ماهه اول شرایط بسیار سخت بود. وقتی سال ۹۷ فشار اقتصادی شروع شد و از زمانی که بنده به بانک مرکزی آمدم، سیاست این بود که ارزپاشی نکنیم و اجازه بدیم نرخ ارز در بازار باشد و ما قدرت تامین نیازهای اساسی کشور را داشته باشیم، و این خیلی برای ما مهم بود. استراتژی ما این بود که تامین کالای اساسی و دارو جزو اولویت یک است.

رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: این اولویت یک را نمی توانیم برای تزریق ارز در بازار برای حفظ نرخ ارز، خرج کنیم. در حقیت ارزپاشی یک استراتژی اشتباهی بود که آمریکایی ها می خواستند که کل ارز را از دستمان خارج بکنند. بنده و همکارانم در بانک مرکزی این شرایط را اداره کردیم. ما سال گذشته ۱۵ میلیارد دلار برای کالای اساسی و دارو پرداخت کردیم. امسال هم تا به الان که در خدمت شما هستم، نزدیک ۸ میلیارد دلار به کمک صادرکنندگان برای مواد اولیه تامین کرده ایم.

همتی ادامه داد: ما الان اقتصاد را بدون نفت اداره می کنیم، اقتصاد بدون نفت در شرایط فشار تحریم، بسته شدن بیمه ها و نفت کش ها، اداره شده است. من می دانم که طبقات پایین خیلی سختی می کشند، فشار روی مردم خیلی زیاد است. ما هدفمان این بود که ابرتورم اتفاق نیفتد.

وی تاکید کرد: اگر این مدیریت نبود، تورم بالای ۱۲۰ و ۱۵۰ درصد می رفت. به گفته همتی، برخی سال ۹۷ پیش بینی دلار ۵۰ هزار تومانی داشتند، ولی الان دلار بیست و یک و بیست و دو هزار تومان است. سال ۹۷، مهر و شهریور نرخ دلار به ۱۹ هزار تومان رسید. همان موقع خیلی ها می گفتند دلار ۴۰ هزار تومان می شود. خیلی ها به من می گفتند شما داری خیلی حرص می خوری، نمی توانی جلوی رشد نرخ را بگیری. ولی ما جلوی این روند را گرفتیم و در ۹۸ چند ماه نرخ دلار را روی ۱۱ هزار تومان نگه داشتیم.

رییس کل بانک مرکزی تصریح کرد: حوادثی که امسال اتفاق افتاد یعنی کرونا و به یکباره نرخ نفت به ۱۰ دلار و حتی به منفی رسید و صادرات غیرنفتی ما مختل شد. خیلی از مرزها بسته شد، در نتیجه شرایط ارزی تغییر کرد. خب همه این ها با هم کمک کرد و یک دفعه شوکی به درآمدهای ارزی ما وارد شد.

وی با اشاره به اینکه یک تا دو ماهی کاهش تقاضا داشتیم افزود: ولی در خرداد که شرایط مقداری بهبود پیدا کرد، باعث شد تقاضا بالا برود. ۷۵ هزار میلیارد تومان از بانک مرکزی و سیستم بانکی تامین کردیم برای سه هدف؛ یکی اینکه معیشت مردم راه بیفتد، دوم اینکه کسب و کارها را بتوانیم پشتیبانی کنیم و سوم اینکه بتوانیم نیاز کارخانجات به مواد اولیه را تامین بکنیم. هرچند ما از بابت برگشت ارز مشکل پیدا کردینم.

همتی افزود: صادرات نفتی ما در شش ماهه اول سال وحشتناک خیلی کم شد. درآمدهای بانکی مرکزی خیلی کم شد. الان هم خیلی بالا نیست. ولی روند خیلی بهتر شد. الان در یک مسیری قرار گرفته ایم که رقم قابل توجه شده. برای همین هم می گویم که ترامپ شکست خورد.  و به زودی هم انشاالله نتایجش را مردم خواهند دید.

رییس کل بانک مرکزی گفت: ما نباید اقتصاد کشور را شرطی بکنیم و بگوییم این دولت برود و آن دولت بیاید چه اتفاقی می افتد! ما اولا برای خودمان استراتژی مشخصی داریم. روندی که انتخاب کرده ایم را جلو می رویم، ببنید در این شرایط که خیلی از کشورها با رشد منفی در اقتصاد مواجه هستند، رشد اقتصادی کشورمان در نیمه اول سال مثبت شد. رشد نفتی و غیرنفتی ما مثبت شد. هرچند سال گذشته هم رشد غیرنفتی ما مثبت شد و فقط کرونا فصل آخرسال را با مشکل مواجه کرد.

وی تاکید کرد: پس بنابراین از نظر هدایت اقتصاد به سمت اقتصاد داخلی و ملی موفق بوده ایم. تحولاتی که اتفاق افتاد تحولات خیلی خوبی بود. ما این روند را از دست نمی دهیم و ادامه می دهیم حالا اگر آمریکایی همراهی کردند که خب اتفاقات بهتری می افتد و اگر هم همراهی نکردند، شرایط از الان بدتر نمی شود. من معتقدم شرایط بهتر خواهد شد و مردم هم این را درک می کنند.

همتی ادامه داد: الان در جامعه این احساس شده که یک شر بزرگ رفت. نه از این لحاظ که آمریکا فرق می کند، ولی بالاخره دیدگاه ها فرق می کند. دولت ترامپ از خیلی از معاهده های بین المللی خارج شد و با خیلی از کشورها دعوا داشند. بنابراین من فکر می کنم شرایط ما بهتر خواهد شد ولی ما نباید اقتصاد را شرطی بکنیم ما باید بر اساس استراتژی و برنامه های خودمان پیش برویم و انشاالله نتایج خوبی حاصل خواهد شد و این روزها هم جو بازار و جو شرایط ارزی ما به دنبال کاهش انتظارات تورمی بهتر خواهد شد.

بانک مرکزی خط مقدم اقتصادی بود

وی با بیان اینکه بانک مرکزی اقدامات خوبی در سیاست اقتصاد مقاومتی داشت و با اشاره به طرح مسکن مهر در این سیاست گفت: اثر تورمی مسکن مهر را نباید فراموش کرد چرا که پایه پولی را بالا برد، اما به طور کلی اثرات مثبتی هم داشت و برخی را صاحبخانه کرد.

رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: بانک مرکزی مهمترین اقدام را در اقتصاد مقاومتی انجام داد که مردم باید از آن مطلع باشند؛ هرچند خیلی از این مسائل را نمی‌توانیم توضیح دهیم چرا  که ممکن است سوءاستفاده هایی شود، اما به هر حال در تاریخ تمام اقدامات و تلاش بانک مرکزی ثبت می‌شود و بالاخره برای مردم مشخص خواهد شد.  

وی افزد: ما در این شرایط بسیار سخت و با وجود فشارهای بسیار از سوی آمریکا که بی‌سابقه ترین تحریم‌ها را داشتیم و حتی کشورهای دوست ما هم از ترس جریمه های آمریکا با ما همکاری نکردند، نگذاشتیم یک روز هم کشور دچار کمبود کالایی شود که اقدام بسیار مهمی است.

همتی گفت: طی دو سال و نیم گذشته همه کالاها را به بهترین نحو تامین کردیم. هرچند شرایط دارویی خیلی هم خوب نیست و ضعف هایی وجود دارد، اما واقعیت این است مشکل حادی ایجاد نشد.

وی تاکید کرد: این مدت بانک مرکزی خط مقدم اقتصادی بود و ما هم به مردم خدمت می‌کردیم. رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به اینکه بانک مرکزی برای اجرای سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال گذشته ارز نیمایی را به نرخ ۴۲۰۰ فروخته است، این ادعا را از اساس اشتباه دانست و گفت: ما دلارها را از دولت به نرخ ۴۲۰۰ تومان می‌خریم؛ بنابراین براساس قانون هر درآمد ارزی که دولت دارد به ما می‌فروشد. وقتی درآمدهای ارزی کشور کم شد ما از ذخائر قبلی استفاده کردیم و این موضوع با موضوعی که اشاره کردید متفاوت است.

وی ادامه داد: سال گذشته بخشی از درآمدهای دولت که به دلیل تحریم تامین نشد، با اجازه ای که گرفته بودند ۱۲ درصد از منابع صندوق توسعه ملی معادل ۵ میلیارد دلار برداشت و به نرخ نیمایی تسعیر کردند که بنده مخالف بودم، اما به هر حال با هدف اصلاح بودجه بود. البته حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان پایه پولی را بالا برد.

همتی همچنین با اشاره به کاهش نرخ سود بین بانکی گفت: زمانی که با حجم انباشت پول در بانکها و موضوع کرونا و توقف فعالیت های اقتصادی روبرو شدیم ، طبیعی است که نرخ کاهش یافت اما نرخ سود سپرده ۱۵ درصد و گواهی سپرده هم ۱۸ درصد است و سود بانکی را هیچ تغییری ندادیم. بانک ها ناترازی خود را براساس نرخ سود بین بانکی جبران می‌کنند و وقتی حجم پول زیاد باشد نرخ سود بین بانکی کاهش می‌یابد. زمانی هم این نرخ حدود ۲۸ درصد بود، اما چون ملزم هستیم براساس بازار باز این نرخ را کنترل کنیم آن را در حدود ۲۰ درصد تنظیم کردیم.  

رئیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اظهارات اخیر وزیر اقتصاد گفت: وزارت اقتصاد مسئولیت مجمعی بانک های دولتی را دارد اما براساس قانون سیاستگذار پولی و بانکی، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به عنوان یکی از ارکان مهم بانک مرکزی است. به هر حال باید به وزارت اقتصاد هم کمک کرد چرا که وزیر اقتصاد هم همه تلاش خود را می‌کند و فشارهای مختلفی وجود دارد و ما نیز کمک کرده و می‌کنیم. ضمن اینکه اختلاف نظری هم بین بانک مرکزی و وزارت اقتصاد وجود ندارد.

رییس کل بانک مرکزی در خصوص افزایش حجم نقدینگی در دولت دوازدهم اظهار داشت: آنچه در این خصوص اهمیت دارد رشد نقدینگی است نه حجم نقدینگی. میانگین رشد نقدینگی در ۲۰ سال گذشته ۲۷.۹ درصد بوده که در سال ۹۸ با وجود همه فشارها و تحریم‌ها به ۳۰.۵ درصد رسیده که این افزایش تنها ۳ واحد درصد یا ۱۰ درصد میزان اولیه بوده است.

همتی ادامه داد: این در شرایطی بود که بانک مرکزی تحت فشار شدید قرار داشت و نمی‌توانست ارز بفروشد تا بتواند اثر تسعیر نرخ ارز را عقیم کند و بنابراین پول در بازار می‌ماند در حالی که اگر تنها دو میلیارد دلار از چندین میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران آزاد شود، بانک مرکزی می‌تواند ۴۰ هزار میلیارد تومان از پایه پولی ایجاد شده را جمع کند.

رییس شورای پول و اعتبار تاکید کرد: در شرایطی که بانک مرکزی به ابزارهای لازم مانند دارایی‌های ارزی خود دسترسی ندارد راه‌های کنترل نقدینگی و تورم بسته می‌شود، در چنین شرایطی از سوی دیگر دولت هم نیازهایی دارد و برای مثال یک میلیارد دلار برای بحث کرونا پرداخت کردیم که این موارد اثر خود را می‌گذارد و بانک مرکزی هم نمی‌تواند نسبت به پرداخت این تسهیلات بی‌تفاوت باشد و بگوید پرداخت نمی‌کنم.

وی در مورد ریزش اخیر بازار ارز نیز گفت: بارها تاکید کرده‌ام که مردم در بازار ارز سرمایه‌گذاری نکنند چرا که هم ریسک زیادی دارد و هم برای منافع ملی خوب نیست، امروز نیز مشخص شده که حرف‌های من درست بوده و کسانی که سرمایه‌گذاری کرده بودند، ضرر کردند.

به کاندیداتوری ریاست جمهوری فکر نکردم

رئیس کل بانک مرکزی درباره قیمت واقعی دلار گفت: در این رابطه نمی‌توانم توضیحی بدهم. قیمت واقعی از آنهایی که الان فکر می‌کنم یک مقدار پایین‌تر است، این مقدار پایین‌تر را اجازه دهید بازار تعیین کند.

همتی در این خصوص که آقای روحانی گفته دلار ۱۵ هزار تومان است، یادآور شد: ایشان فرمودند چنانچه تمام راه‌ها باز شود و دلار به کشور آید دلار ۱۵ هزار تومان خواهد شد، انشاالله که برسد.
وی در خصوص برداشت‌هایی از صحبت آقای روحانی و اظهار نظر آقای قاضی‌زاده مبنی بر ارز ذخیره شده دولت و روند کاهشی نرخ دلار تصریح کرد: کاش آدرس ارزهای ذخیره شده را به من هم بدهند. البته آقای قاضی‌زاده هم قطعی مطرح نکرد، بر اساس شنیده‌ها این حرف را عنوان کرد که من هم می‌گویم قطعا درست نیست. امکان ندارد ارز وجود داشته باشد و من به عنوان رئیس کل بانک مرکزی از همه ذی‌نفع‌تر هستم که ارز پایین آید، بالا رفتن قیمت آن معنا ندارد.  هر مقدار ارز وجود دارد باید وارد شود و بخشی از آن مسدود و بخش دیگر هم در راه است. اطمینان دارم که  شرایط بهتر می‌شود.

رئیس کل بانک مرکزی درباره ادامه ثبات اقتصاد  افزود: نرخ را باید بازار تعیین کند. دارای دو سیاست هستم که مورد قبول آقای رئیس‌جمهور هم قرار گرفت. یکی اینکه باید از ذخایر خود صیانت کنیم و دوم تاینکه نیاز است تا رقابت اقتصادی در کشور را تضمین کنیم و نباید منجر به خروج سرمایه شویم. موارد فوق بحث‌های بسیار مهم اقتصادی است.

همتی در رابطه با وزن سیگنال روانی بایدن تاکید کرد: مسئله مورد اشاره دارای وزن است، اما وزن ما هم  بهتر شده و هر دو با هم کمک می‌کنند. شرایط ما  نسبت به چهار ماه پیش خیلی بهتر شده است. نیما روزانه در حدود ۵۰ یا ۶۰ میلیون دلار عرضه می‌شود و همین امروز نرخ معاملاتی متوسط ما ۶۰۰/۲۲ یا ۷۰۰ بود. این نشان می‌دهد که این معاملات به شکل واقعی در حال انجام است و اینها صادر و واردکننده هستند و این روند دو روز گذشته پایین‌تر آمده است. این روند توانایی ادامه دارد تا جایی که اقتصاد احساس کند که این نرخ ارزش اقتصادیش است.

وی درباره کاندیداتوری ریاست جمهوری  اظهار داشت: من به این قضیه فکر نکردم. همتی درباره ریاست جمهوری یک مدیر اقتصادی بیان کرد: نکته ای مقام معظم رهبری فرمودند که اقتصاد اهمیت جدی دارد، حالا حتی چنانچه یک غیر اقتصادی هم رئیس‌جمهور باشد محور کار او اقتصاد باشد، در این صورت حتما مسائل و مشکلاتش کمتر خواهد شد.