29 مهر 1396 - 09:29
در گفتگو با ایبِنا مطرح شد؛

خروج اقتصاد ایران از خطر دلاریزه شدن/شروط اجرای سیاست ارز تک نرخی

پژوهشگر ارشد پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی با تشریح شرایط مطمئن برای اجرای سیاست تک نرخی کردن ارز، گفت: اقتصاد ایران از خطر دلاریزه شدن خارج شد.
کد خبر : ۷۶۳۹۳
محمد ارباب افضلی

محمد ارباب افضلی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا، در خصوص وضعیت بازار ارز و اینکه آیا شرایط برای تک نرخی کردن ارز فراهم شده است و یا خیر؟، افزود: واقعیت آن است که هنوز شرایط مطلوب برای تک نرخی کردن ارز وجود ندارد و علت تاخیرهایی که در این بخش به وجود آمده نیز به دلیل نرسیدن به شرایط لازم تک نرخی کردن ارز است.


این کارشناس ارشد پژوهشی اظهارداشت: بحث تک نرخی شدن تورم نیز که امروز به دست آمده هم توسط دولت تلاش می شود تا حفظ شود و دولت به دنبال صیانت از این دستاورد است. در عین حال، شرایط اقتصادی دیگر مانند رکود نیز ممکن است موانعی را ایجاد کند که دولت دست به سیاست های انبساطی بزند و نرخ تورم دوباره روند رو به رشدی را در پیش بگیرد.


ارباب افضلی افزود: با این فرض، اگر دستاورد نرخ تورم تک رقمی از بین برود ممکن است دوباره روند افزایش نرخ ارز را در بازار آزاد شاهد باشیم. اینگونه شرایط می تواند روند تک نرخی کردن ارز را با مشکل و تاخیر مواجه کند.


زمان مناسب برای تک نرخی شدن ارز


وی خاطرنشان کرد: البته اگر بگوییم که تک نرخی کردن ارز یعنی اینکه از امروز نرخ ارز دولتی حذف و ملاک نرخ بازار باشد و بازار سیاست گذار را به دنبال خود بکشاند، آن نظام را نمی توان تک نرخی کردن ارز دانست.


پژوهشگر ارشد پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی گفت: اگر در شرایط فعلی بخواهیم با توجه به مسائل بین المللی نرخ ارز را تک رقمی کنیم دچار مشکلی می شویم که دولت باید به دنبال سیاست های بازار برود.


به گفته ارباب افضلی، دولت باید تلاش کند به آن تعهدی که به آحاد مختلف اقتصادی برای حفظ دستاورد تورم تک رقمی داده بود وفادار بماند و در این بخش متمرکز شود. همچنین باقی ماندن نرخ تورم در شرایط تک رقمی و تایید آن توسط فعالان اقتصادی، شرایط برای سیاست گذاری مقتدر در حوزه ارز را فراهم می کند.


این کارشناس ارشد پژوهشی درباره اینکه دولت از سال گذشته برخی اقدامات از جمله حذف نرخ ارز مبادله ای برخی گروه های کالایی و همچنین اخیرا حذف ارز مسافرتی دولتی را انجام داده و به نظر می رسد اینگونه اقدامات به دنبال فراهم کردن پیش زمینه های تک نرخی شدن ارز باشد، گفت: امروز همه می خواهند بدانند که نرخ واقعی ارز چقدر است که البته این رقم طبق فرمول برابری قدرت خرید و فرمول محاسبه اطلس که به نرخ تعدیل شده اسمی با نسبت تورم داخلی و خارجی است، قابل تشخیص است.


نقش ایران در اقتصاد جهان


وی تاکید کرد: ‌واقعیت آن است که باید ببینیم در عرصه بین المللی چقدر با دنیا تعامل داریم؛ همچنین چقدر به دنیا کالا می دهیم و چقدر می گیریم و درجه نقش آفرینی ایران در اقتصاد جهانی چقدر است. با در نظر داشتن چنین موقعیتی، ارزش پول ملی ما نیز تعریف می شود.


پژوهشگر ارشد پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهارداشت: در طی چند دهه اخیر، ‌رویه اقتصادی ایران در شرایطی نبوده که کشور را به سطح بالایی از نقش آفرینی جهانی سوق دهد. این کلیت می گوید که نرخ ارز ما نیز در چه وضعیتی قرار دارد.


ارباب افضلی ادامه داد: حال اینکه در شرایط اقتصادی امروز نرخ فنی ارز در رقم ۳۸۰۰ تومان درست است و یا ۴۰۰۰ تومان، به شرایط کشور از نظر منابع ورود ارز بازمی گردد. اقتصاد ایران شرایطی دارد که نقش دولت در حوزه درآمد، محوری است و در این بخش درآمدهای متنوعی نداریم و تنها به درآمدهای نفتی، مالیاتی، خصوصی سازی و تملک دارایی های سرمایه ای بازمی گردد و سهم هر یک نیز مشخص است.


این کارشناس ارشد پژوهشی گفت:‌ با اینکه سهم نفت از درآمدهای دولت کاهش یافته، ولی در عمل می بینیم که هنوز بخش نفت در سبد درآمدهای دولتی نقش اول را دارد و سهم فروش نفت و میعانات گازی از درآمدهای دولت، نقش محوری دارد. اما در سمت تقاضا نیازهای متنوعی داریم از ارز دانشجویی تا ارز مسافرتی و همچنین نیازهای بخش بازرگانی و در این سمت ما با شکلی از تقاضا مواجه ایم که در تمام دنیا با آن مواجه هستند.


نقش کلیدی نفت در سبد درآمدی دولت


وی خاطرنشان کرد: اگر منابع ورودی ارز به کشور متنوع تر بود و مثلا سهام شرکت های بین المللی را داشتیم و از این محل درآمد ارزی حاصل می شد و بخش خصوصی نیز فعالیت بیشتری داشت و ارزآوری دولتی کمرنگ می شد، رقابت بر سر تعیین نرخ ارز، رقابت معقول تری می شد و نرخ واقعی تری نیز داشتیم.


پژوهگر ارشد پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی درباره آسیب پذیری اقتصاد ایران از ناحیه ارز دلار با توجه به تلاش های صورت گرفته برای متنوع سازی سبد ارزی کشور، تصریح کرد: ما نمی توانیم منکر اثرگذاری دلار و یورو در مناسبات بین المللی شویم و در معاملات بین المللی و حتی محلی از اعتبار بالایی برخوردار است.


ارباب افضلی افزود: در عین حال، در مناسباتی که با کشورهای دنیا داریم و با توجه به اینکه ما وارد کننده تکنولوژی از دنیا هستیم و آنها با اینگونه ارزها کار می کنند؛ بنابراین نمی توانیم منکر وابستگی اقتصاد به این نوع ارزها شویم. نکته بعدی اینکه دلار و یورو دارای مدیریت باثباتی در بازارها هستند و همیشه در سطحی از اعتبار قرار دارند و سیاست گذاران و ناظران این پول ها با نگاه جهانی به گردش پول تلاش می کنند که حد اعتبار و قیمت این ارزها را در سطحی حفظ کنند و این موضوع باعث شده تا نقطه اطمینانی برای سرمایه های در معرض خطر از ناحیه این دو ارز ایجاد شود.


تجربه دلاریزه شدن اقتصاد ایران


این کارشناس ارشد پژوهشی تصریح کرد: در کشورهایی که مدیریت اقتصادی ضعیف و دارای نوسان در سیاست گذاری پولی است، ‌ارزش پول محلی افت می کند و در آن شرایط کارگزاران اقتصادی تمایل دارند دیگر با پول داخلی کار نکنند و نمونه آن در ایران طی دهه ۸۰ ایجاد شد و اقتصاد به سمت دلاریزه شدن پیش رفته بود و واحدهای مسکونی در مناطق رو به رشد شهر تهران به قیمت دلار سنجیده می شد.


وی گفت: در آن مقطع احساس می شد معاملات با ریال باعث ضرر و زیان خواهد شد و در این حالت پول داغ در اقتصاد ایجاد شده بود و در شرایط نرخ تورم بالا، ‌کسی تمایل به نگهداری پول نداشت. در شرایط پول داغ جامعه تلاش می کند منابع مالی خود را به کالاهای بادوام تبدیل کند و خرید خودروهای خارجی با دوام و املاک و مستغلات رونق گرفته بود که از اثرات بیماری هلندی در اقتصاد ایران محسوب می شد.


پژوهشگر ارشد پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی اظهارداشت: عملا در آن مقطع ارزهای مرجع مانند دلار و یورو، املاک و مستغلات و خودروهای لوکس خارجی محلی برای امن ماندن سرمایه ها شده بود. به نظر می رسد آسیب پذیری اقتصاد ایران از محل ارزهایی مانند دلار را می توان اینگونه گفت که تا وقتی که در کشور ما نرخ تورم بالا عادی باشد و آحاد اقتصادی به آن عادت کرده باشد، دلار همیشه یک سرمایه مطمئن خواهد بود.


////////////////////////


گفتگو از علی احمدقاسمی


ارسال‌ نظر
فیلم و پخش زنده
بیشتر