به گزارش ایبِنا به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، بر اساس محاسبات مقدماتی و اولیه اداره حساب های اقتصادی این بانک، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه و به (قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰) در ۹ ماهه سال ۱۳۹۶ به ۵۲۰۵.۸ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به رقم مشابه ۹ ماهه سال ۱۳۹۵ به میزان ۳.۴ درصد افزایش یافته است.
بر اساس محاسبات اولیه و مقدماتی، تولید ناخالص داخلی کشور در نه ماهه سال ۱۳۹۶ (به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰) به ۵۲۰۵.۸ هزار میلیارد ریال رسید که در مقایسه با رقم دوره مشابه سال قبل (۵۰۳۲.۸ هزار میلیارد ریال)، معادل ۳.۴ درصد افزایش یافته است.
لازم به ذکر است که رشد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه سوم سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل، معادل ۱.۰ درصد است. همچنین رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت نیز در دو مقطع زمانی سه ماهه سوم سال ۱۳۹۶ و نه ماهه سال مذکور به ترتیب معادل ۳.۶ و ۴.۱ درصد بوده است.
براساس، آخرین داده ها و اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه رشد اقتصادی از منابع آمار رسمی مربوطه از قبیل وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، طرح آماری کارگاه های بزرگ صنعتی و طرح آماری فعالیت های بخش ساختمان (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی)، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو دریافت شده است. همچنین در گروه خدمات نیز متناسب با هریک از فعالیت ها، از منابع آماری و شاخص های قیمت مرتبط با موضوع استفاده شده است.
بررسی سهم فعالیت های مختلف اقتصادی در افزایش تولید ناخالص داخلی نشان می دهد که در نه ماهه سال ۱۳۹۶ ارزش افزوده فعالیت های "حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات"، "صنعت"، "برق، گاز و آب"، "بازرگانی، رستوران و هتلداری" و "خدمات مستغلات و خدمات حرفه ای و تخصصی" به ترتیب با سهمی معادل ۰.۵، ۰.۵، ۰.۵، ۰.۷ و ۰.۵ واحد درصد از رشد اقتصادی، نقش عمدهای در افزایش روند رشد تولید ناخالص داخلی ایفا کرده است.
در مقابل ارزش افزوده فعالیت "خدمات اجتماعی، شخصی و خانگی"، طی نه ماهه سال ۱۳۹۶ با سهمی معادل ۰.۱- واحد درصد از رشد ۳.۴ درصدی اقتصاد، نقش کاهنده ای در تولید ناخالص داخلی در دوره مورد بررسی داشته است.
آخرین آمار و اطلاعات دریافتی از وزارت جهاد کشاورزی نشان می دهد که برآورد مقادیر تولید محصولات زراعی، باغی و دامی در نه ماهه سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب از رشدی معادل ۵.۹، ۱.۷ و۵.۰ درصد برخوردار است. بر این اساس در نه ماهه سال ۱۳۹۶ و بر اساس محاسبات فصلی، رشد ارزش افزوده گروه کشاورزی (به قیمت های ثابت ۱۳۹۰)، نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴.۱ درصد افزایش یافته است.
بر اساس محاسبات اولیه، ارزش افزوده گروه نفت در نه ماهه سال ۱۳۹۶ به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰ به میزان ۱۱۵۷.۸ هزارمیلیارد ریال برآورد می شود که گویای رشد ۱.۳ درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل است. نتایج حاصل از محاسبات مقدماتی در این زمینه نشان می دهد که افزایش رشد ارزش افزوده این گروه، به طور عمده ناشی از افزایش نرخ رشد تولید نفت خام، تولید میعانات گازی، تولید فرآورده های پالایشگاهی و نیز افزایش تولید و صادرات گاز طبیعی نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است.
در بخش صنعت، شاخص تولید کارگاه های بزرگ صنعتی (که حدود ۷۰ درصد ارزش افزوده بخش صنعت را پوشش میدهد) در نه ماهه سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴.۹ درصد افزایش یافته است. از مجموع ۲۴ رشته فعالیت صنعتی در نه ماهه سال ۱۳۹۶، هفده رشته فعالیت با (ضریب اهمیت ۹۲.۶ درصد)، دارای رشد مثبت بوده است.
همچنین ۳.۵ واحد درصد از رشد ۴.۹ درصدی شاخص تولید کارگاه های بزرگ صنعتی (در نه ماهه سال ۱۳۹۶) به ترتیب مربوط به فعالیت صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلرو نیم تریلر، صنایع تولید مواد ومحصولات شیمیائی و صنایع تولید فلزات اساسی بوده است.
در بخش "ساختمان"، ارزش سرمایه گذاری بخش خصوصی در ساختمان مناطق شهری به قیمت های جاری در نه ماهه سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۲.۰ درصد افزایش یافته است. با اعمال شاخص های قیمتی متناظر و تعدیل ارزش افزوده ساختمان های خصوصی به قیمت های جاری و همچنین با احتساب ارزش افزوده ساختمان های دولتی، نرخ رشد بخش "ساختمان" به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰ در حدود ۰.۸ درصد برآورد می شود.
برآوردهای مقدماتی نشان می دهد که بخش عمده رشد اقتصادی ۱.۰ درصدی سه ماهه سوم سال ۱۳۹۶ مربوط به گروه خدمات با سهمی معادل ۱.۵ واحد درصد از رشد اقتصادی بوده است. محاسبات اولیه نشان می دهد که ارزش افزوده فعالیت های گروه "کشاورزی"، "نفت"، "صنایع و معادن" و "خدمات" به ترتیب از رشدی معادل ۴.۲، ۷.۳، ۴.۱ و ۳.۱ درصد طی سه ماهه سوم سال ۱۳۹۶ برخوردار بوده اند؛
این در حالی است که رشد این فعالیت ها در فصل دوم سال جاری به ترتیب ۵.۷، ۴.۲، ۵.۳ و ۴.۱ درصد بوده است. لازم به ذکر است که طی سه ماهه سوم سال ۱۳۹۶ گروه نفت به علت کاهش صادرات نفت خام و همچنین کاهش صادرات میعانات گازی و فرآورده های نفتی با کاهش رشد ارزش افزوده مواجه بوده و در مقابل بخش ساختمان به عنوان زیربخش گروه صنایع و معادن در دومین فصل متوالی، از رشد مثبت برخوردار بوده است. لازم به یادآوری است که رشد بخش ساختمان طی سه ماهه سوم سال ۱۳۹۶ معادل ۱.۴ درصد است.
نگاهی به ارقام اجزای هزینه نهایی (طرف تقاضای اقتصاد) در نه ماهه سال ۱۳۹۶ (به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰) نیز نشان می دهد که اقلام مصرف خصوصی، مصرف دولتی و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به ترتیب از رشدی معادل ۴.۸، ۱.۴ و ۱.۴ درصد برخوردار بوده اند.
محاسبات مقدماتی نه ماهه سال ۱۳۹۶ نشان دهنده افزایش نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به میزان ۷.۹ واحد درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل است؛ به گونه ای که رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص از رقم ۶.۵ - درصد در نه ماهه سال گذشته به رقم ۱.۴ درصد در نه ماهه سال جاری رسیده است.
تشکیل سرمایه ثابت ناخالص متشکل از دو بخش ساختمان و ماشین آلات است. تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ساختمان در نه ماهه سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱.۶ درصد و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ماشین آلات نیز طی دوره زمانی مذکور نسبت به دوره مشابه سال قبل ۰/۹ درصد افزایش یافته است.
در حوزه تجارت خارجی و بر اساس برآوردهای اولیه، صادرات و واردات کالاها و خدمات طی نه ماهه سال ۱۳۹۶ (به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰) و نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب از نرخ رشد ۰.۴ و ۹.۲ درصدی برخوردار بوده اند. بررسی ارقام هزینه نهایی (به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰) در فصل سوم سال ۱۳۹۶ نیز نشان می دهد که اقلام مصرف خصوصی، مصرف دولتی، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و صادرات و واردات کالاها و خدمات به ترتیب از نرخ رشد ۳.۲-، ۷.۷، ۴.۰، ۶.۹-، ۵.۸ درصدی برخوردار بوده اند.
لازم به یادآوری است که عمده ترین منابع آماری به منظور محاسبه اقلام هزینه ناخالص داخلی را منابعی نظیر طرح آماری بودجه خانوار در مناطق شهری ایران (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی)، پرداختی های خزانه داری کل کشور (وزارت امور اقتصادی و دارایی)، آمار صادرات و واردات گمرک جمهوری اسلامی ایران و آمار تراز پرداخت های خارجی کشور (بانک مرکزی) تشکیل می دهند.
در خاتمه خاطر نشان می سازد، ارقام حساب های ملی نه ماهه سال ۱۳۹۶ بر اساس برآوردهای اولیه حاصل از محاسبات فصلی تنظیم شده و در معرض تجدید نظرقرار دارد.
گزارش تحولات اقتصادی ایران در بخش واقعی – ۹ ماهه سال ۱۳۹۶
