24 شهريور 1400 - 12:26

دانایی‌ها و توانایی‌های مورد نیاز یک رئیس کل

یک اقتصاددان در یادداشتی به اهمیت نقش بانک مرکزی و رئیس کل آن پرداخت و نوشت: بانک مرکزی نهادی تعیین‌کننده و سرنوشت‌ساز است، چراکه به تسهیل عملکرد رسالت مهم‌ترین رکن سیستم مالی یعنی بانک‌ها می‌پردازد.
کد خبر : ۱۲۶۹۱۵
یزدان پناه

«هر کشوری نیازمند یک سیستم مالی با ثبات است، چراکه ثبات اقتصاد کلان و زندگی مردم بدان وابستگی تمام دارد. به همین دلیل است که دولت ها در تعیین مسئول مدیریت نظام مالی کشور برای یک دوره زمانی معین حساسیت ها و اهمیت های خاصی را در نظر می گیرند. نام آن فرد «رئیس کل بانک مرکزی» است، هر چند در برخی کشورها او را «تنظیم‌گر ارشد»، «رهبر بانک مرکزی» و از این قبیل او را می نامند.


بنابراین رئیس کل بانک مرکزی مسئولیت سنگین ثبات مالی در سیستم مالی کشور را بعهده دارد و مسئول ثبات اقتصادی کشور است. او همچنین مسئول آنست که دولت و ملت را مطمئن سازد که نهادهای مالی (مثل بانک‌ها) در بخش مالی وجوه مورد نیاز بخش واقعی اقتصاد (تولید و اشتغال) را تأمین می نمایند و از این طریق رشد اقتصادی پایداری برای کشور تأمین می نمایند. برای تحقق چنین اهداف تعیین کننده ای باید توقع و انتظار داشت که رئیس کل از دانایی ها و توانایی‌های لازم برخوردار باشد و از مهارت و تجربه و تعامل با دیگران برای مدیریت و انجام وظایف خود بهره مند باشد. این توانمندی ها بخصوص در زمان های سخت که مداخله بانک مرکزی برجسته می شود بیشتر خود را نشان می دهند.


قبل از آنکه به اهمیت توانایی های سکان دار بانک مرکزی اشاره شود لازم است به طور خلاصه به اهمیت جایگاه او یعنی بانک مرکزی آنهم در یک کشور در حال توسعه که در تب بیکاری‌ها و تورم در تب‌وتاب است اشاره کنیم.


بانک مرکزی نهادی تعیین کننده و سرنوشت ساز است، چرا که به تسهیل عملکرد رسالت مهمترین ارکان سیستم مالی کشور یعنی بانک ها می پردازد و تصمیمات پولی کشور را تنظیم گری می نماید. با اعمال سیاست پولی بانک مرکزی با مدیریت و کنترل عرضه پول و  تنظیم گری نرخ های بهره و سود را بعهده دارد. بانک مرکزی بانک بانک‌ها است و «آخرین مرجع وام دهی» است. برای یک کشور در حال توسعه بانک مرکزی رکن مهمی برای شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی یعنی به تولید و اشتغال به حساب می آید.


کنترل پول: بانک مرکزی بعنوان تولید کننده و توزیع کننده «پول» با تنظیم عرضه پول سطح عمومی قیمت ها یا تورم را در سطح پایین و با کمترین درجه از نوسانات نگه می دارد. بنابراین بانک های مرکزی نقشی مهم در برقراری و حفظ تعامل و تعادل بین عرضه و تقاضای پول ایفا    می نمایند و علاوه بر سمت عرضه در سمت تقاضا هم به کمک سیاست های پولی مناسب به بهترین موارد مصارف پول سمت و سو می دهد.


نرخ بهره: یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده تقاضا برای سرمایه گذاری در اقتصاد ها نرخ های بهره یا سود هستند. بانک های مرکزی با تنظیم‌گری عرضه حجم پول در جریان و تغییرات نرخ‌های بهره بر انگیزه سرمایه گذاری‌ها اثرگذاری معنی داری دارند.


تراز پرداخت ها: بانک مرکزی با کنترل و مدیریت ذخایر خارجی کشور به حل و فصل مشکلات تراز پرداخت ها می‌پردازد. وقتی واردات بر صادرات فزونی می گیرد یعنی درآمد ارزی در مقابل مخارج ارزی کم می آورد، بانک مرکزی باید با درایت تمام به کم و کیف ارز کشور بها دهد.


رشد اقتصادی: بانک مرکزی با سامان‌دهی بانک‌ها در سطح شهر و روستا نظام مالی کشور را در ارتقای رشدی پایدار کمک می‌نماید. این یکی از ابعاد مهم نقش «شمول مالی» یا «فراگیری مالی» در رشد اقتصادی کشور است. یعنی دسترسی افراد و آحاد مردم شهر و روستا و کسب‌وکارها به خدمات و محصولات صنعت بانکداری برای رفع نیازهایشان مانند معاملات، پرداخت‌ها سپرده‌گذاری‌ها، تسهیلات و بیمه به روشی مسئولانه، پایدار و مساوات‌گرا.  


توانایی‌ها و دانایی های رئیس کل بانک مهای مرکزی طیف وسیعی را تشکیل می‌دهند که می‌توان گفت از توانایی خواندن و نوشتن به زبان پشتو و مسئولیت پنهان سازی پول رهبران گروه شروع می‌شود و تا نامزد جایزه نوبل اقتصاد بودن و حداقل ۱۰ سال تجربه کاری در حوزه بانکداری مرکزی و مالی و فارغ التحصیل بودن با درجه اجتهاد اقتصاد (دکترا) از یک دانشگاه معتبر! لذا اجازه دهید به ویژگی های رئیس کل بانک مرکزی در دو کشور در حال توسعه (جامائیکا و کنیا) بسنده کنیم.


قوانین و دستورالعمل های مربوط به گزینش رئیس کل بانک مرکزی در این دو کشور، ابتدا به قدرت پاسخ گویی های اساسی و فعالیت های کلیدی رئیس کل بانک مرکزی اشاره کرده اند و مسئولیت او را در برقراری و حفظ تثبیت قیمت ها و ثبات نظام مالی کشور گوشزد کرده است و مسئولیت او را در تقویت استقلال و شفافیت بانک اجرای اصلاحات مورد نیاز آن برجسته کرده است و به مسئولیت خطیر او در نظم و نسق بازار پول و بازار سرمایه پرداخته است. 


در مورد نامزد بانک مرکزی در کنیا پس از شرح کلی از صلاحیت ها در بخش ویژگی ها و خصوصیات شخصی (Personal Attributes) آمده :


الف)   صاحب تفکری استراتژیک، نتیجه گرا و خلاق باشد تا قادر باشد تصمیمات به موقع و دقیق و عالمانه بگیرد.


ب)     دارای توانایی ها و دانایی های قابل اثبات و نشان دادنی در مدیریت و رهبری باشد.


پ)     توانایی اظهار نظر تخصصی و مستدل و قدرت جمع بندی درست در تمییز و داوری نظرات دیگران و اداره جلسات.


ت)     داشتن مهارت های لازم و در سطح عالی جهت ارتباطات و روابط با افراد بخصوص در بهره مندی از تعامل و تبادل نظر با متخصصان مستقل اقتصادی و صاحب نظران پولی و بانکی.


ث)     اتصال و پیوند خلاق بانک با سایر ارگان های داخلی و خارجی و داشتن مهارت های مذاکره.


درباره مسئولیت ها و وظایف اصلی رئیس کل بانک در آینده باید نوشت.»


دکتر احمد یزدان پناه/ عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا(س)


منبع: ایبِنا

ارسال‌ نظر
فیلم و پخش زنده
بیشتر