توسعه روابط تجاری ایران با عمان در دولت سیزدهم

فاطمه چراغلو؛ کارشناس مسائل اقتصادی در یادداشتی اختصاصی برای ایبِنا نوشت: کشور عمان از گذشته‌های دور روابط تجاری و سیاسی مناسبی با ایران داشته است. از این رو، صادرات به عمان، مورد استقبال اکثر تاجران و بازرگانان ایرانی می‌باشد .عمان همواره تمایل خود را برای تجارت با ایران و ایجاد روابط دوستانه نشان داده است. پتانسیل­های اقتصادی موجود در کشور عمان برای صادرات مواد اولیه کالا به کشورایران، با توجه به افزایش رشد صنعتی این کشور برای تجار ایرانی مزیت بسیاری دارد. تجارت ایران و عمان در پنج سال اخیر نشاندهنده روند صعودی صادرات و واردات و نیز مثبت بودن تراز تجاری ایران با این کشور بوده است. با این حال، شکاف تجاری میان دو کشور، همواره در نوسان بوده است. اگرچه روابط تجاری دو کشور نامناسب نیست و به لحاظ حجم تجارت، عمان جایگاه ششم را در میان کشورهای همسایه ایران دارد و در میان کشورهای حوزه خلیج فارس، رتبه دوم را دارا است اما میتوان با راهبردهای متاسب ظرفیت برای توسعه روابط اقتصادی را تقویت وگسترش داد.

اولویت دولت سیزدهم گسترش تعاملات بین ایران و کشورهای همسایه

آیت الله سید ابراهیم رییسی در دیدار «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه و فرستاده ویژه سلطان عمان با بیان اینکه مناسبات صمیمانه ایران و عمان صرفا در سطح روابط دوجانبه باقی نمانده و در همفکری، همکاری و همگرایی دو کشور در عرصه‌های بین المللی و مظقه ای نیز نمود داشته است، افزود: هدف جمهوری اسلامی ایران توسعه روابط با عمان در همه عرصه های به ویژه  عرصه اقتصادی است. رییسی احساس صمیمیت بین مردم ایران و عمان نسبت به یکدیگر را پشتوانه ای برای توسعه و تحکیم روابط دو طرف و سرمایه‌ای بر پیشبرد روابط دوجانبه دانست.

وضعیت تجارت خارجی ایران با کشور عمان

عمان به عنوان یکی از بهترین کشورهای بهبود یافته از نظراقتصادی برای شروع کسب و کارو همچنین سهولت نفوذ در بانک های جهانی برای سال ۲۰۱۷ شناخته شد طوری که رتبه خود را از ۱۵۹ به ۳۲ رسانده است. در سال گذشته و باتوجه به زیرساخت‌های ایجاد شده و به پشتوانه حمایت جدی دولت سیزدهم و سازمان توسعه تجارت از بخش خصوصی، با همکاری اتاق بازرگانی عمان و اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان، حجم مبالات تجاری این ۲ کشور از ۲۲۱ میلیون دلار در سال ۱۳۹۲ به یک میلیارد و ۳۳۶ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ رسیده است.

جدول زیر وضعیت تجاری بین دو کشور را در سال­‌های اخیر نشان می­‌دهد:

وضعیت تجارت خارجی کشور ایران و عمان در سال­های اخیر

www.trademap.org

با توجه به جدول فوق صادرات ایران به عمان درسال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹، ۹۸,۹۱۰  هزار دلارکاهش یافته وهمچنین  واردات ایران از عمان در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹،  ۱.۵% افزایش داشته است. از سوی دیگر نیز صادرات ایران به عمان از ۱۴۶ میلیون دلار در سال ۲۰۱۳ به ۷۱۶ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ و حجم واردات ایران از عمان از ۷۵ میلیون لار در سال ۲۰۱۳ به ۶۲۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است.

طبق آخرین آمارهای رسمی،  میزان سهم ایران در بازار عمان در سال ۲۰۲۰ رقمی بالغ بر ۱.۸ درصد بوده، اما همزمان با آغاز به کار دولت سیزدهم و رویکرد صادرات محوری و تاکید رئیس جمهور در توسعه روابط تجاری با همسایگان، سهم ایران در سال ۲۰۲۱ به رقمی بالغ بر ۳.۹ درصد رسیده است.

جمع‌­بندی و نتیجه‌­گیری

روابط جمهوری اسلامی ایران به لحاظ اقتصادی با کشورهای حوزه خلیج فارس به خصوص سلطنت عمان، علی رغم توانمندی های بالقوه در سطح بالایی قرار نداشته است. وجود همبستگی و همکاری اقتصادی میان دو دولت ایران و عمان، علاوه بر منافعی که می تواند برای دو طرف داشته باشد، در درازمدت می تواند الگوی خوبی برای دیگر همسایگان به جهت گسترش همکاری های اقتصادی و به تبع آن سیاسی و امنیتی باشد. این افزایش سطح همکاری ها که بر پایه همکاری های اقتصادی بنا می گردد، در درازمدت می تواند نویدبخش منطقه ای امن تر و کم تنش تر باشد. ایران و عمان با توجه به نیازهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی خود می بایست روابط خود را به خصوص در بخش اقتصادی ارتقاء دهند و از فرصت های توسعه ای پیش روی خود در جهت همکاری با یکدیگر بهره برند.حال باید دید که در ادامه سفر حجت الاسلام والمسلمین رئیسی به عمان چه گشایش‌هایی در تعاملات تجاری دو کشور محقق خواهد شد.