به گزارش خبرنگار ایبِنا، دوشنبه ۱۰ اکتبر ۲۰۲۲ ساعت ۱۷ اتفاق مهمی در کشور سوئد در حال به وقع پیوستن بود. حاضرین در سالن کنفرانس مقر دائمی آکادمی نوبل منتظر شنیدن خبر مهمی بودند. لحظه موعود فرا رسید. ۳ نفر از اعضای هیئت داوران نوبل اقتصاد به نمایندگی از کمیته نوبل در سالن حاضر شدند. همه نگاه‌ها به سخنگوی هیئت داوران کمیته نوبل اقتصاد بود که برنده امسال را انتخاب کند. از چند ماه پیش گمانه‌زنی‌های مختلفی در بین صاحبنظران اقتصادی در مورد انتخاب برنده یا برندگان نوبل اقتصاد ۲۰۲۲ وجود داشت. با توجه به رویه چند سال اخیر آکادمی در انتخاب برندگان، دو احتمال مهم برای جایزه امسال وجود داشت:
اول اینکه پیش بینی می‌شد به روال چند سال اخیر، امسال نیز جایزه‌ای به پژوهشگران و محققین حوزه اقتصاد رفتاری و پژوهش‌های آزمایشگاهی اقتصاد تعلق گیرد. دوم اینکه پیش بینی می‌شد با چند برنده به جای یک برنده روبرو باشیم.
با اعلام برندگان سال ۲۰۲۲ نوبل اقتصاد، شگفتی عجیبی سالن را فرا گرفت. پیش بینی دوم به وقوع پیوست و ۳ نفر از پژوهشگران اقتصادی، جایزه نوبل اقتصاد امسال را از آن خود کردند، اما شگفتی اصلی این بود که آکادمی به سمت انتخاب محققین بانکداری رفته و به موضوع بحران‌های مالی و بانکی پرداخته است؛ مسئله‌ای که تحلیلگران اکونومیست و تایمز، آن را انتخابی با رنگ و بوی سیاسی و نفوذ قدرت حاکمیتی فدرال رزرو ایالات متحده می‌دانند تا یک انتخاب علمی.
کمیته‌ای که جایزه نوبل اقتصاد را اعطا می‌کند، روز دوشنبه اعلام کرد که سه اقتصاددان آمریکایی زیر را برای جایزه سال ۲۰۲۲ انتخاب کرده است:
--بن شالوم برننکی رئیس سابق فدرال رزرو آمریکا و عضو شورای حکام این نهاد
--داگلاس. دبلیو دایموند استاد اقتصاد مالی مدرسه کسب و کار بوث در دانشگاه شیکاگو
--فیلیپ. اچ دیبویگ استاد اقتصاد مالی مدرسه کسب و کار اُولین در دانشگاه واشنگتن واقع در سنت لویی
این جایزه برای "تحقیق در مورد بانک‌ها و بحران‌های مالی" به این ۳ دانشمند آمریکایی تعلق گرفت. این کمیته از برندگان به دلیل انجام پژوهش‌هایی که از اهمیت عملی زیادی در تنظیم بازار‌های مالی و مقابله با بحران‌های مالی برخوردار بود، تقدیر کرد. برندگان این جایزه ۱۰ میلیون کرون سوئد (۸۸۳۰۰۰ دلار) دریافت کردند که بین ۳ نفر آن‌ها تقسیم می‌شود. البته شایان ذکر هست که بسیاری از اقتصاددانان پولی موافق تعلق جایزه به این ۳ نفر نبودند و به نوعی اعطای نوبل اقتصاد امسال را با نفوذ سیاسی جناح‌های غیر اقتصادی آمریکا همراه می‌دانند؛ لذا ما در ایبنا قصد داریم به شناخت و بررسی اقتصاددانان برنده جایزه نوبل، تبیین سابقه عملکردی آن‌ها و پژوهشی که منجر به دریافت این جایزه از کمیته نوبل در سوئد شد بپردازیم و گزارشی از تحلیل مشترک تامیز و اکونومیست از انتخاب غیرمنتظر آکادمی و تحلیل وال استریت ژورنال و سی ان بی سی در باب نوبل ۲۰۲۲ اقتصاد ارائه کنیم.
بن شالوم برننکی؛ وزنه سنگین فدرال رزرو در نوبل ۲۰۲۲
امسال جایزه نوبل ۲۰۲۲ اقتصاد، چهره‌ای شناخته شده و با نفوذ سیاسی-اقتصادی را در بین برندگان خود می‌دید که نشان از قبضه سنگین فدرال رزرو در انتخاب کمیته نوبل و نگاه علمی آغشته به سیاست داشته است و او کسی نبود جز بن شالوم برننکی.
بن شالوم برننکی یا بن اس. برننکی اقتصاددان-سیاستمدار جمهوری خواه که توانست هم در دوره حاکمیت حزب جمهوری خواه به ریاست جمهوری جرج دبلیو بوش و هم در عصر سیطریه دموکرات‌ها یعنی ریاست جمهوری باراک اوباما در دو دوره متوالی به عنوان چهاردهمین رئیس فدرال رزرو در بازه زمانی ۱ فوریه ۲۰۰۶ تا ۳۱ ژانویه ۲۰۱۴ انجام وظیفه کند و دومین دوره ریاست او در ژانویه ۲۰۱۴ با جانشینی جانت یلن به پایان رسید. برننکی همچنین نایب رئیس شورای حکام فدرال رزرو در دوره ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵، عضو شورای حکام فدرال رزرو در بازه ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ بوده است. برننکی قبل از انتصاب به عنوان رئیس فدرال رزرو، از ژوئن ۲۰۰۵ تا ژانویه ۲۰۰۶، بیست و سومین رئیس شورای مشاوران اقتصادی ریاست جمهوری ایالات متحده بوده است.
برننکی ۶۸ ساله در ۱۳ دسامبر ۱۹۵۳ در آگوستا، ایالت جورجیای آمریکا به دنیا آمد و در دیلون، کارولینای جنوبی بزرگ شد. او مدرک لیسانس اقتصاد را در سال ۱۹۷۵ از دانشگاه هاروارد دریافت کرد و در سال ۱۹۷۹ دکترای اقتصاد را از موسسه فناوری ماساچوست (MIT) کسب نمود. برننکی از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۳ استادیار اقتصاد در دانشکده بازرگانی دانشگاه استنفورد و از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۵ به عنوان دانشیار اقتصاد در این دانشگاه و از ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۰ به عنوان استاد اقتصاد سیاسی در موسسه فناوری ماساچوست تدریس کرده است.
از سال ۱۹۸۵، برننکی استاد اقتصاد و امور عمومی در دانشگاه پرینستون نیز بود و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ به عنوان استاد مدعو اقتصاد و امور عمومی به هاروارد رفت.
در طول سال ها، برننکی در چندین نقش به سیستم فدرال رزرو خدمت کرده است. او به عنوان یک محقق مدعو در بانک‌های فدرال رزرو فیلادلفیا (۱۹۸۷-۱۹۸۹)، بوستون (۱۹۸۹-۱۹۹۰) و نیویورک (۱۹۹۰-۹۱، ۱۹۹۴-۱۹۹۶) و عضو هیئت مشاوران دانشگاهی در فدرال رزرو نیویورک (۱۹۹۰-۲۰۰۲) خدمت کرده است.
از نظر برخی کارشناسان پولی و مالی، برننکی به عنوان رئیس هیئت مدیره، واکنش فدرال رزرو به بحران مالی ۲۰۰۸ و رکود بزرگ را رهبری کرد. در طول تصدی وی، فدرال رزرو گام‌های بی سابقه‌ای را برای اجرای تسهیلات و بهینه شدن نرخ بهره برداشت؛ فرآیندی که در آن بانک مرکزی میلیارد‌ها دلار اوراق بهادار با پشتوانه وام مسکن و اوراق خزانه بلندمدت برای تحریک رشد اقتصادی خریداری کرد. برننکی همچنین با برگزاری کنفرانس‌های مطبوعاتی سه ماهه برای توضیح تصمیمات کمیته بازار آزاد فدرال و ارائه راهنمایی‌های پیش رو در مورد نرخ‌های بهره کوتاه مدت و اتخاذ یک هدف تورمی رسمی ۲ درصدی، باعث افزایش شفافیت و ارتباطات فدرال رزرو شده است.
از سوی دیگر و از منظر گروه دیگری از اقتصادانان پولی و مالی، برننکی در زمان مشکلات اقتصادی ایالات متحده در سال ۲۰۰۸ به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. بیشتر انتقادات از او به این دلیل بود که او نتوانسته بود مشکلات اقتصادی را قبل از وقوع آن پیش بینی کند. همچنین روش او برای بهبود اقتصاد با تزریق پول بدون پشتوانه به اقتصاد مورد انتقاد قرار گرفت. همچنین در سال ۲۰۰۹ در نامه‌ای به کنگره آمریکا آندرو کیومو نوشت که برننکی در زمانیکه کمپانی مریل لینچ توسط بانک آمریکا خریداری شد مرتکب تقلب شده است. در این نامه نوشته شده بود که میزان زیان مریل لینچ توسط برننکی به بانک آمریکا اعلام نشده بود.
برننکی در طول زندگی حرفه‌ای خود مقالات زیادی در مورد موضوعات مختلف اقتصادی از جمله سیاست پولی و اقتصاد کلان منتشر کرده است و او نویسنده چندین کتاب علمی و دو کتاب درسی است. او دارای بورسیه تحصیلی گوگنهایم و بورسیه اسلون است و عضو انجمن اقتصاد سنجی و آکادمی علوم و هنر آمریکا است. برننکی به عنوان مدیر برنامه اقتصاد پولی دفتر ملی تحقیقات اقتصادی (NBER) و به عنوان عضو کمیته دوستیابی چرخه تجاری NBER خدمت کرده است. در جولای ۲۰۰۱، او به عنوان سردبیر American Economic Review منصوب شد.
فعالیت‌های اجتماعی برننکی با گروه‌های مدنی و حرفه‌ای شامل دو دوره عضویت در هیئت آموزشی شهر مونتگومری (نیوجرسی) بوده است. برننکی متاهل و دارای دو فرزند است. وی هم اکنون به عنوان یکی از اعضای ارشد در مؤسسه بروکینگز در واشنگتن دی سی خدمت می‌کند.
داگلاس. دبلیو دایموند؛ سهم مکتب شیکاگو در نوبل ۲۰۲۲
داگلاس. دبلیو دایموند ۶۸ ساله، متولد اکتبر ۱۹۵۳، اقتصاددان آمریکایی و یکی از برندگان جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۲ برای "تحقیق در مورد بانک‌ها و بحران‌های مالی" است. دایموند نود و هفتمین محقق مرتبط با دانشگاه شیکاگو هست که موفق به دریافت جایزه نوبل می‌شود. وی به دلیل مطالعات روشنگرانه در دهه ۱۹۸۰ در مورد عملکرد‌های اساسی اقتصادی انجام شده توسط بانک‌ها، آسیب پذیری در برابر عملیات بانکی (به عنوان مثال، برداشت گسترده وجوه توسط سپرده گذاران بانک ها) در دوره‌های وحشت مالی و راه‌هایی که دولت‌ها می‌توانند ثبات سیستم‌های بانکی را بهبود بخشند و از بحران‌های مالی جلوگیری کنند یا به درستی مدیریت کنند، مشهور شد؛ تحقیقاتی که پایه و اساس مقررات بانکی مدرن را تشکیل می‌دهد. تخصص دایموند پژوهش در واسطه‌های مالی، بحران‌های مالی و نقدینگی است.
داگلاس دایموند در دانشگاه براون تحصیل کرد و در آنجا مدرک لیسانس اقتصاد را در سال ۱۹۷۵ دریافت کرد. سپس به دانشگاه دانشگاه ییل رفت و مدارک کارشناسی ارشد، M.Phil و دکترای خود را در اقتصاد و امور مالی به ترتیب در سال‌های ۱۹۷۶، ۱۹۷۷ و ۱۹۸۰ دریافت کرد. او در سال ۱۹۷۹ به هیئت علمی دانشگاه شیکاگو پیوست و در سال ۱۹۸۰ استادیار امور مالی، در سال ۱۹۸۳ دانشیار و در سال ۱۹۸۶ استاد تمام این دانشگاه شد. دایموند در سال ۱۹۹۳ به عنوان استاد مالی تئودور اونتما و خدمات ممتاز مرتون اچ. میلر منصوب شد و هم اکنون به صورت تمام وقت، استاد مدرسه کسب و کار بوث در دانشکده بازرگانی دانشگاه شیکاگو است. فعالیت‌ها و افتخارات علمی دایموند در سال‌های اخیر به شرح زیر است:
-همکار پژوهشی دفتر ملی تحقیقات اقتصادی ایالات متحده
-محقق مدعو در بانک فدرال رزرو ریچموند
-عضویت در آکادمی ملی علوم
- عضویت در انجمن اقتصاد سنجی، آکادمی علوم و هنر آمریکا
-عضویت در انجمن مالی آمریکا، رئیس انجمن مالی آمریکا و انجمن مالی غرب
-دریافت جایزه انجمن مالی مورگان استنلی-آمریکایی برای تعالی در امور مالی در سال ۲۰۱۲
-دریافت جایزه گروه CME-موسسه تحقیقات علوم ریاضی در کاربرد‌های کمی نوآورانه در سال ۲۰۱۶
-دریافت جایزه Onassis در امور مالی در سال ۲۰۱۸
-تدریس به عنوان استاد افتخاری در دانشگاه ییل
-استاد مدعو در دانشکده مدیریت اسلون MIT
- استاد مدعو دانشگاه علم و فناوری هنگ کنگ و دانشگاه بن آلمان
یکی از مهم‌ترین تحقیقات برنده جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۲۲ شامل یک مطالعه مشترک با فیلیپ. اچ دیبویگ با موضوع "طراحی بانک، بیمه سپرده و نقدینگی" بوده است توضیح می‌دهد چگونه بانک‌ها عملکرد اساسی تولید نقدینگی را انجام می‌دهند و در نتیجه فعالیت اقتصادی را با تغییر موثر در پس انداز سپرده گذاران در سرمایه گذاری‌های مولد توسط وام گیرندگان بلند مدت، هدایت می‌کند. با این حال، این عملکرد به خودی خود بانک‌ها را در برابر شایعات سقوط قریب الوقوع آن‌ها آسیب پذیر می‌کند که می‌تواند منجر به فرار بانک‌ها و در نتیجه وحشت مالی شود. دایموند و دیبویگ نشان دادند که چنین آسیب‌پذیری را می‌توان از طریق برنامه‌های بیمه سپرده‌های دولتی که وجود آن‌ها ترس سپرده‌گذاران از سقوط بانک‌هایشان را کاهش می‌دهد و در نتیجه از فرار بانک‌ها جلوگیری می‌کند، برطرف کرد. این تحقیق موجب خلق مدل مدل Diamond-Dybvig شد.
مدل Diamond-Dybvig، در تحقیقات تکمیلی و همزمان در مورد رکود بزرگ توسط برننکی مورد استناد قرار گرفت که نشان داد چگونه اداره بانک‌ها از سال ۱۹۲۹، یک رکود معمولی را به یک فاجعه اقتصادی تبدیل کرد.
دایاموند همچنین برای کار‌های نظری شامل جمع‌آوری اطلاعات در مورد تاریخچه سرمایه‌گذاری و اعتبار عمومی وام گیرندگان بالقوه که یکی دیگر از عملکرد‌های حیاتی صنعت بانکداری را نشان می‌داد، شناخته شده است. چنین سرمایه اطلاعاتی، بانک‌ها را قادر می‌سازد از ترویج سرمایه گذاری مولد خود سود ببرند. تحقیقات برننکی در مورد رکود بزرگ با نشان دادن اینکه چگونه از دست دادن چنین سرمایه اطلاعاتی از طریق ورشکستگی بانک‌ها منجر به ورشکستگی بیشتر و کاهش بیشتر اقتصادی شد، نظریه دیاموند را تأیید کرد. او در سال ۱۹۸۲ با الیزابت کماک دایموند، اقتصاددان، ازدواج کرد و در حال حاضر دو فرزند دارد.
فیلیپ. اچ دیبویگ؛ اقتصادان مالی که عاشق آشپزی است
فیلیپ. اچ دیبویگ ۶۷ ساله، متولد ۲۲ مه ۱۹۵۵، اقتصاددان آمریکایی و استاد اقتصاد مالی مدرسه کسب و کار اُولین در دانشگاه واشنگتن واقع در سنت لویی است. دیبویگ مدرک لیسانس خود را در سال ۱۹۷۶ در رشته ریاضیات و فیزیک از دانشگاه ایندیانا دریافت کرد و سپس برای ادامه تحصیل در رشته اقتصاد به دانشگاه پنسیلوانیا و دانشگاه ییل رفت و مدرک کارشناسی ارشد و دکتری خود را به ترتیب در سال‌های ۱۹۷۸ و ۱۹۷۹ دریافت کرد.
پس از دریافت مدرک تحصیلی خود، علاقه به تدریس او را به دانشگاه‌های مختلف برد. دیبویگ در ۱۹۷۹ به عنوان استاد اقتصاد در دانشگاه ییل، ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۱ در دانشگاه پرینستون تدریس کرد و مدتی کوتاه نیز به عنوان استاد مدعو در دانشگاه امور مالی و اقتصاد جنوب غربی در چنگدو در چین به فعالیت پرداخت. دیبویگ از سال ۱۹۸۸ به عنوان استاد هیئت علمی، جذب دانشگاه واشنگتن شد و به تدریس اقتصاد پرداخت. وی هم اکنون به عنوان استاد تمام وقت بانکداری و امور مالی Boatmen's Bancshares در مدرسه کسب و کار اُولین در دانشگاه واشنگتن خدمت می‌کند.
عمده مشهوریت دیبویگ، به دلیل مطالعه مشترک با داگلاس دایموند بوده است که منجر به طراحی و خلق مدل Diamond-Dybvig گردید که نشان دهنده‌ی چگونگی فاجعه آفرینی اقتصادی بانکداری ایالات متحده در دوره‌های رکود و بحران اقتصادی بوده است.
حوزه تخصصی دیبویگ، تجارت، بازرگانی و دولت، بانکداری و بحران موسسات مالی، امور مالی شرکتی، حاکمیت شرکتی و آموزش کسب و کار‌های نوپا در بانکداری مدرن است.
علایق پژوهشی وی معطوف به بانکداری، امور مالی شرکت ها، بازار‌های مالی، قیمت گذاری دارایی، اوراق بهادار با درآمد ثابت، سازمان‌های صنعتی و مدیریت سبد سهام است.
فعالیت‌های علمی و حرفه‌ای و افتخارات دیبویگ به شرح زیر است:
-دستیار ویراستار و سردبیر، نشریه امور مالی استوکاستیک از ۱۹۹۴ تا به امروز
-سردبیر و دانشیار مجله تئوری اقتصادی از ۲۰۰۲ تا به امروز
-سردبیر نشریه بررسی مطالعات مالی از ۲۰۱۴ تا به امروز
- فلوشیپ تحقیقاتی اسلون، ۱۹۸۶
-جایزه مشترک صندوق، موسسه سرمایه مشترک، ۱۹۹۶
-جایزه Graham & Dodd Scroll برای تعالی در پژوهش‌های مالی، ۲۰۰۱، ۲۰۰۵ و ۲۰۱۹
اوقات فراغت دکتر دیبویگ به نواختن و آهنگسازی، آشپزی، ورزش می‌گذرد.
