به گزارش خبرنگار ایبِنا، آیت‌الله رئیسی همراه با برخی از وزرای دولت و رئیس بانک‌مرکزی بامداد روز سه‌شنبه وارد پکن شد. ایران و چین که مدت هاست روابط تجاری و سیاسی خوبی با یکدیگر دارند، حال تصمیم به تعمیق و گسترش بیشتر روابط گرفته‌اند و بنظر می‌رسد یکی از مهمترین شرکای سیاسی و اقتصادی منطقه به دنبال اجرای برنامه‌ای مدون برای توسعه روابط با یکدیگر هستند.
تحولی بزرگ در اقتصاد جهانی
تحولات جهانی در سال‌های اخیر و با شیوع اپیدمی کرونا و آغاز جنگ اوکراین، در طول صد سال گذشته بی‌سابقه بوده و بنظر می‌رسد جهان در حال ورود به دوره‌ای جدید است. ساختار دوقطبی نظام بین‌الملل و انعکاس آن در ساختار‌های منطقه‌ای و همچنین سیاست خارجی کشور‌ها موجب شده تا ایران در کنار بزرگترین قدرت‌های شرق یعنی روسیه و چین نقش مهمی ایفا کند.
تونی بلر، نخست وزیر اسبق انگلیس چند وقت پیش با اشاره به تحولات جهانی اعتراف کرد که جهان در آستانه تغییرات ژئوپلیتیک بین المللی است و دوران هژمونی سیاسی و اقتصادی غرب به پایان خود نزدیک شده و جهان به سمت چندقطبی شدن و ظهور قدرت‌های جدید در شرق پیش می‌رود.
بلر همچنین به کشور‌های غربی هشدار داده است که قطعاً روسیه و ایران در آینده نزدیک به متحد چین تبدیل می‌شوند و این روند را تسریع خواهند کرد. ترس از این مسئله موجب شده تا سفر سید ابراهیم رئیسی به چین در چنین سطحی با بازتاب بسیاری در رسانه‌های غربی مواجه شود. تا جایی‌که ند پرایس؛ سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه در رابطه با این سفر واکنش نشان داده و بر جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه تاکید کرده است.
تکه‌ای از پازل استقلال شرق از غرب
این سفر رئیس جمهور به چین، دومین سفر مهم دولت سیزدهم پس از سفر به روسیه و توافقات مالی و اقتصادی گسترده با این کشور است. انجام چنین سفری توسط مقامات عالی ایران به چین در بیش از دو دهه اخیر بی‌سابقه است و بنظر می‌رسد این اقدام تکه‌ای از پازل برنامه ایران، روسیه و چین برای کاهش وابستگی اقتصادی به غرب و انتقال قدرت از شرق به غرب است.
هوآ چونینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین در توییتی که به زیان فارسی منتشر کرده است، آورده: بدون توجه به اینکه شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای چگونه تغییر می‌کند، چین بی وقفه همکاری دوستانه با ایران و مشارکت همه جانبه با این کشور را گسترش می‌دهد.
رئیس جمهور چین نیز در صحبت‌های خود بار‌ها به افزایش همکاری تجاری و سرمایه‌گذاری با ایران و مشارکت سازنده برای به نتیجه رسیدن توافقات هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی تاکید کرده است تا در رابطه با تمایل به تحکیم روابط دوجانبه با تهران اطمینان دهد.
امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان هم درباره سفر رئیس جمهور به چین در توئیتی نوشت: مناسبات متنوع دوجانبه، چندجانبه‌گرایی و پیگیری سیاست‌خارجی متوازن، در دستور کار است. ایران و چین مصمم به اجرای کامل برنامه مشترک جامع راهبردی هستند. هر جا که منافعی برای ملت است، برمبنای منافع مشترک آنجا هستیم.
«نگاه به شرق» به عنوان برنامه‌ای هدفمند برای استفاده از ظرفیت کشور‌های دوست و همسایه و کاهش اثر تحریم‌ها با تحکیم روابط با شرکای تجاری از ابتدای دولت سیزدهم در دستور کار بوده است؛ بنابراین انجام چنین سفر‌هایی می‌تواند گامی مهم در جهت پیشبرد اهداف اقتصادی دولت سیزدهم باشد.
ایران در مسیر راه ابریشم نوین
راه ابریشم نوین یک طرح سرمایه‌گذاری در زیر بنای اقتصادی بیش از ۷۰ کشور جهان است که ۶۵ درصد جمعیت جهان و ۴۰ درصد تولید ناخالص جهانی را در بر می‌گیرد که در سال ۲۰۱۷ و با حضور رهبران ۳۰ کشور جهان در چین افتتاح شد.
رئیس جمهور چین در این سفر گفت که چین آماده است به ساخت مشترک کمربند و جاده با ایران برای تقویت ارتباط متقابل سرعت دهد و آیت الله رئیسی نیز با اعلام حمایت قاطعانه ایران از طرح کمربند و جاده پیشنهادی چین، تاکید کرد: ایران از این ابتکار برای توسعه روابط و امنیت منطقه حمایت می‌کند و فعالانه در آن شرکت خواهد کرد.
ایران با قرارگیری در مسیر راه ابریشم نوین می‌تواند از نقش استراتژیک خود بهره برده و با راه‌اندازی شبکه کریدوری توسعه ایران پیوند خود با اقتصاد جهانی را افزایش دهد.
گام اول این اقدام در ابتدای دی ماه امسال با افتتاح کنسولگری چین در بندر عباس برای توسعه روابط برداشته شده است و بنظر می‌رسد ایران باید تمام قوای خود را برای افزایش بی‌سابقه تجارت و استفاده حداکثری از این فرصت‌ها پس از این سفر به کار گیرد.
آمار‌ها چه می‌گویند؟
چین با مجموع تجارت ۲۹.۲ میلیون تن کالا به ارزش ۲۵.۳ میلیارد دلار بیش‌ترین میزان تبادل تجاری و صادرات ایران را در ۱۰ ماهه امسال داشته است و میزان صادرات ایران به چین در ۱۰ ماهه امسال ۱۲ میلیارد و ۸۰۶ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۱۰ درصدی داشته است. این علی رغم تمام چالش‌ها و تحریم‌هایی بوده که ایران در روابط تجاری با کشور چین با آن مواجه بوده است.
برآورد‌ها نشان می‌دهد که ظرفیت تجارت ایران و چین بیش از ۶۰ میلیارد دلار است. با توجه به اینکه در سال ۲۰۱۴ مبادلات تجاری این دو کشور به ۵۱ میلیارد دلار نیز رسید و در حال حاضر مبادلات تجاری ایران و چین نصف این مقدار است، اما هنوز چین به عنوان شریک اول تجاری ایران به شمار می‌رود و این مسئله نشان می‌دهد که فرصت‌های بسیاری در توسعه روابط دو کشور وجود دارد که انجام سفر‌های متعدد و انعقاد قرارداد‌های همکاری مشترک نوید روز‌های طلایی برای ایران و چین دارد.
