به گزارش خبرنگار ایبِنا؛ اربعین امسال از نظر شکوه همانند سالهای گذشته بود؛ عظیم، مخلصانه و شورانگیز. میلیونها ایرانی پابهپای همسایگان عراقی، روز و شب را انتظار کشیدند تا ایام اربعین سالار شهیدان فرا برسد و همپای سایر دلدادگان، قدم در مسیر عشق بگذارند.
این سفر گرچه با پای دل طی میشود، لیکن همچون هر سفر دنیایی دیگری، سختیها و محدودیتهایی دارد که باید برای آنها تدبیر کرد و وقتی در ابعاد میلیونی باشد، اهتمام بیشتری از سوی متولیان امر میطلبد.
موضوع تأمین ارز برای مسافرین سرزمین عشق، چالشی بود که هر ساله پیش روی زائران قرار داشت. با شروع ماه صفر و بیشتر شدن زمزمه سفر اربعین، یکی از سؤالات پرتکرار مردم درباره جزئیات تأمین ارز مورد نیاز بود؛ دلار بخریم یا دینار؟ پول ایرانی هم آنجا قبول میکنند؟ آشنایی در تهران یا مرکز استان میشناسی برای ما هم ارز تهیه کند؟ سودجویان با پول تقلبی کلاهمان را برندارند؛ راستی تا موعد سفر، نرخ ارز بالا نرود و سؤالات بیشماری ازایندست.
اربعین امسال اما از این نظر یک تفاوت جدی با سالهای گذشته داشت؛ ارز سفر آسانتر از همیشه در اختیار مردم قرار گرفت؛ آن هم با گستردگی چند برابر سالهای قبل.
آنها که سالهای گذشته تجربه سفر داشتهاند میدانند که دسترسی به ارز رسمی دشواریهایی داشت که خیلیها از خیر آن میگذشتند و مردم برای تأمین ارز باید راهی خیابان فردوسی تهران یا مراکز محدود فروش آزاد ارز در سراسر کشور میشدند و دم این دلال و آن صراف را میدیدند تا با هزار ناز و منت به آنها ارز بفروشند. تازه هر چه روز اربعین نزدیکتر میشد، نرخها بالاتر میرفت.
ولی امسال اتفاق دیگری رخ داد؛ قبل از شروع سفرها اعلام شد که ارز اربعین به مقدار کافی و با استفاده از روشهای متنوع و در دسترس تأمین میشود. امسال کافی بود با صرف تنها نیم ساعت زمان، در سامانه سماح ثبتنام کنید و پس از دریافت کد رهگیری، ارز خود را حضوری، اما بدون صف و معطلی از یکی ۱۸۰۰ شعبه ۶ بانک عامل دریافت کنید؛ به همین راحتی! تازه پیامرسانهای بومی "روبیکا" و "بله" هم پای کار آمده بودند تا کارها سریعتر و آسانتر پیش برود.
خلاصه اینکه وضعیت جدید با سالهای قبل که افراد باید در صفهای طولانی دریافت ارز رسمی منتظر میماندند یا اینکه به بازار آزاد مراجعه میشد و یا نهایتاً در کوچه پس کوچه شهرهای عراق به دنبال جایی برای تبدیل پول میگشتند، از زمین تا آسمان تفاوت داشت.
در سالهای گذشته بيشتر زائران در ایام سفر سرازیر بازار آزاد میشدند و همین هجوم تقاضا باعث افزایش نرخ در آن مقاطع زمانی میشد.
سال قبل حدود ۲۷۰ هزار نفر توانستند ارز اربعین را از شبکه رسمی دریافت کنند، ولی امسال بانک مرکزی در حالی بیش از ۲۲۰ میلیارد دینار عراقی مورد نیاز یک میلیون و ۱۰۰ هزار متقاضی را بدون کمترین مشکلی تأمین کرد که نسبت به سال قبل افزایش بیش از ۴ برابری داشت. در عین حال با وجود گستردگی کار نهتنها به نرخ دلار در بازار آزاد شوک وارد نشد که حتی نرخ دینار هم بر خلاف سالهای قبل بیش از ۱۰ درصد (۴ هزار تومان) کاهش یافت.
میتوان ادعا کرد که امسال بانک مرکزی درعمل قدرت مدیریت ارزی خود را به رخ دلالانی کشید که برای سودجویی از این فرصت کیسه دوخته بودند. در حالی که شاید بدبینترین فعالان ارزی هم فکر نمیکردند نرخها در ایام اربعین بالا نرود، اما شرایط بهگونهای پیش رفت که با هیچکدام از سالهای گذشته قابل قیاس نبود.
اربعین امسال را باید بهجرئت مانور بزرگ حذف دلار از مبادلات خارجی نامید. بانک مرکزی با وجود در اختیار داشتن منابع دلاری، اعلام کرد که ارز اربعین را صرفاً به دینار پرداخت میکند و تمام نیاز مسافران را پیشبینی و تأمین کرده است.
با این اقدام، دلالان دلار از بازی خارج شدند و حتی مخالفانی که دلارزدایی را غیرممکن میدانستند، با مشاهده تجربه تامین ارز اربعین به موفقیت این سیاست اذعان کردند.
امسال یک تجربه ارزشمند دیگر هم رقم خورد. به گفته معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، در سالهای گذشته اینکه چگونه ارز اربعین را به دست زائران برسانیم همیشه یک چالش بزرگ بود. اربعین حسینی یکی از بزرگترین رویدادهای معنوی جهان است و باید در زمان کوتاهی حجم زیادی از خدمات ارائه شود، به همین دلیل نیاز به استفاده از ابزارهای نوآورانه در آن وجود دارد، ولی امسال سرعت ارائه خدمات فروش ارز اربعین با استفاده از ابزارهای نوآورانه بسیار افزایش پیدا کرد.
محرمیان تأکید کرد: سال گذشته با اینکه شعب زیادی خدمات را ارائه میکردند؛ حدود ۲۵۰ هزار نفر از ۲ میلیون نفری که عازم این سفر شدند، ارز اربعین دریافت کرده بودند که بسیاری از افراد نتوانستند ارز خود را دریافت کنند. در ایام اربعین امسال یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر (تا روز دوشنبه ۱۳ شهریور ۱۴۰۲) ارز اربعین را دریافت کردند و در سال جاری با استفاده از ظرفیت فناوری شبکههای اجتماعی و نرمافزارهای بانکی بله و روبیکا آمار دریافتکنندگان ارز اربعین به طور خیرهکنندهای افزایش پیدا کرد.
تجربه اربعین ۱۴۰۲ نشان داد با اتخاذ سیاست درست و استفاده از ظرفیتهای بانکداری نوین، میتوان تحولات بزرگی را در عرصه بانکداری کشور رقم زد تا هم مردم دچار دردسر نشوند و هم دست سودجویان کوتاه شود و از طرفی بازار ارز کشور هم دچار نوسان نشود.