به گزارش ایبِنا، صکوک یا اوراق بهادار اسلامی یکی از ابزارهای نوین تأمین مالی اسلامی است که عمدتا در کشورهای اسلامی به منظور تأمین مالی دولت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی و یا با اهداف سیاستگذاری پولی به جای اوراق قرضه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اوراق بر پایه یکی از قراردادهای مورد تأیید قواعد اسلامی طراحی شده و دارندگان آن به صورت مشاع مالک یک یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها و منافع حاصل از آن‌ها هستند.
این اوراق مبتنی بر دارایی با درآمد ثابت یا متغیر قابل معامله در بازار ثانویه و بر اساس اصول شریعت است. اوراق صکوک باید خود دارای ارزش بوده و نمی‌توانند بر اساس فعالیت‌های سفته‌بازی باشند. در حال حاضر، انتشار انواع مختلفی از صکوک در کشورهایی چون مالزی، بحرین، اندونزی، انگلستان و عربستان سعودی توسعه قابل توجهی یافته است. در ایران نیز تنها صکوک اجاره، مرابحه و استصناع منتشر می‌شود که اوراق صکوک اجاره مورد استفاده بیشتری برای نهادهای مالی تأمین‌کننده دارند.
صکوک از لحاظ سودآوری به دو نوع انتفاعی و غیرانتفاعی تقسیم می‌شود. صکوک انتفاعی شامل اوراق قرض‌الحسنه و اوراق وقفی است. ابزارهای انتفاعی نیز بر اساس بازدهی معین شامل اوراق اجاره، استصناع، سلف، مرابحه و جعاله بوده و بر اساس بازدهی انتظاری شامل اوراق مشارکت، مضاربه، مزارعه و مساقات است.
مهمترین ارکان انتشار صکوک عبارتند از: بانی، شرکت تأمین مالی، نهاد واسط، فروشنده، عامل فروش، ضامن، عامل پرداخت، بازارگردان و متعهد پذیره‌نویس.
مزایای صکوک عبارتند از:
- قابلیت نقدشوندگی در بازار بورس و فرابورس (بازار ثانویه)
- کمک به توسعه بازار سرمایه با فراهم کردن امکان تبدیل دارایی‌ها به اوراق بهادار
- درجه‌بندی اعتباری توسط موسسات رتبه‌بندی و قابلیت افزایش اعتبار
- تنوع در طراحی و عرضه
مهمترین ریسک‌هایی که دارندگان اوراق صکوک با آن مواجه هستند را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:
۱- ریسک از بین رفتن دارایی‌ها
۲- ریسک نرخ سود
۳- ریسک کاهش قیمت دارایی
