هادی حق‌شناس، کارشناس امور اقتصادی و نماینده سابق مجلس در گفت‌و گو با خبرنگار ایبِنا درباره آسیب‌پذیری اقتصاد ایران درنتیجه عوامل برونزا مانند تحریم یا گسترش بیماری کرونا گفت: آسیب‌پذیری اقتصاد کشورها بستگی به این دارد که تا چه اندازه توسعه یافته باشد، منظور از توسعه یافتگی هم به میزان در هم تنیدگی با اقتصاد جهان ربط پیدا می‌کند.
وی در ادامه اضافه کرد: اقتصاد کشورها هر قدر توسعه یافته‌تر باشد، در واقع به هم تندیگی آن‌ها هم افزایش پیدا می‌کند و این امکان وجود ندارد که اقتصاد سرزمینی ده‌ها میلیارد دلار صادرات داشته باشد، ولی متناسب با آن ده‌ها میلیارد دلار واردات نداشته باشد. ویژگی کشورهای توسعه یافته مانند ژاپن یا کره جنوبی یا چین یا کشورهای اروپایی این است که به هر میزانی که صادرات دارند، متناسب با آن دارای واردات هم هستند.
این کارشناس امور اقتصادی در این خصوص یادآور شد: معنای توسعه یافتگی کشورها این است که چه میزان موفق شدند از حجم توسعه یافتگی جهان بهره ببرند. چنانچه اقتصاد کشوری در عصر کشاورزی مانده باشد، طبیعی است که توسعه یافتگی درخشانی هم نخواهد داشت. اما با تمام اینها باید در نظر داشت که وقتی درباره توسعه‌یافتگی سخن گفته می‌شود، تک بعدی نباید آن را مورد توجه قرار داد، تمام ابعاد را در برمی‌گیرد.
نماینده سابق مجلس در این‌باره اضافه کرد: توسعه یافتگی زمانی معنا و مفهوم پیدا می‌کند که روابط کشورها در سطح مطلوب به نظر برسد و رقابت بین آن‌ها وجود داشته باشد تا منجر به این امر شود. چنانچه به هر دلیلی اخلالی در روابط کشورها ایجاد شود ، شرایط تغییر خواهد داد. مانند پیش آمدن مسئله کرونا که یک پدیده سیاسی نیست، ولی به عاملی تبدیل شد که رشد اقتصادی را منفی ساخت و حمل و نقل و تجارت را کاهش کرد.
حق‌شناس در ادامه اظهار داشت: زمانی که یک عامل کرونا تا این اندازه اثرگذار است که هم رشد اقتصادی جهان را کم کرده و هم از میزان حمل و نقل کاسته، عاملی مانند تحریم‌ها اثر ماندگارتری نسبت به کرونا خواهد داشت. بنابراین هرعاملی که منجر به کاهش این روابط باشد در توسعه یافتگی اثرگذار است.
وی درباره راه‌های مدیریت این آسیب‌ها تاکید کرد: یک راه‌حل مدیریت آسیب‌ها این است که درابتدا اجازه داده نشود تا چنین اخلال‌هایی ایجاد شود در قدم بعدی که با اخلال روبرو شدیم، باید عوارض آن را به حداقل رساند. گاهی اوقات یک اخلالی مانند کرونا ایجاد می‌شود که جهانگیر است و برای آن کاری نمی‌توان، انجام داد، اما اخلالی مانند روابط تجاری کشورها فاقد راه‌حل نیست زیرا ممکن است ما با کشوری غربی مشکل داشته باشیم اما با همسایه شرقی رابطه برقرار می‌کنیم.
این کارشناس امور اقتصادی درباره حل مشکلات با توسعه داخلی چنین توضیح داد: برای پاسخ به توسعه ژاپن اشاره می‌کنم که آن هم با برخی از کشورهای همسایه خود دچار چالش است یا چنین نیست که چین و هند با سایر کشورها هیچ چالشی نداشته باشند زیرا تمام کشورها مشکلات مخصوص خود را دارند، اما نکته در این بخش است که این چالش‌ها فراگیر نشود یا اجماع علیه آن کشورها شکل نگیرد.
نماینده سابق مجلس در ادامه اضافه کرد: هیچ کشوری به معنای واقعی مستقل نیست و در ابتدا توضیح دادم که چین به اندازه صادرات، واردات هم دارد یا ژاپن به عنوان یک کشور توسعه یافته صادرات و واردات آن همتراز است. جمله فوق به این معنا است که وابستگی کشورها به همدیگر اجتناب ناپذیر است و اتفاقا هراندازه توسعه یافتگی بیشتر باشد، نیازمندی آن‌ها هم به سایرین افزون‌تر خواهد بود.
