به گزارش ایبنا؛ تنشهای تجاری میان آمریکا و چین سبب شده پکن بهطور فزایندهای روابط اقتصادی خود با همسایگانش را تقویت کند؛ روندی که اکنون با رشدی نزدیک به دو برابر میانگین چهار سال گذشته در صادرات چین به جنوب شرق آسیا خود را نشان میدهد.
بر پایه دادههای رسمی واردات در بزرگترین اقتصادهای جنوب شرق آسیا شامل اندونزی، سنگاپور، تایلند، فیلیپین، ویتنام و مالزی که توسط شرکت ISI Markets برای روزنامه فایننشال تایمز جمعآوری شده، صادرات چین به این ۶ کشور طی ۹ ماه نخست امسال ۲۳.۵ درصد افزایش یافته و از ۳۳۰ میلیارد دلار به ۴۰۷ میلیارد دلار رسیده است.
صادرات چین به این منطقه طی پنج سال گذشته دو برابر شده و مازاد تجاری پکن با پایتختهای آسهآن در سال جاری به بالاترین سطح تاریخی خود رسیده است. پیشبینیها نشان میدهد افزایش سال ۲۰۲۵ تقریبا دو برابر رشد سالانه مرکب ۱۳ درصدی چهار سال پیشین خواهد بود.
اثرگذاری مثبت تغییر مسیر تجارت جهانی به سود چین
فایننشال تایمز به نقل از رولاند راجا، اقتصاددان ارشد در مؤسسه لووی، مینویسد: «چین سالها به دلیل عرضه کالاهای ارزان در بازارهایی همچون جنوب شرق آسیا مورد انتقاد قرار میگرفت؛ کالاهایی که تولیدکنندگان محلی را با قیمتهای غیرقابل رقابت مواجه میکرد. اما شوک ناشی از فشارهای آمریکا امسال این روند را تشدید کرده است.»
اقتصاددانان میگویند موج اخیر صادرات چین میتواند مرتبط با تلاش برخی شرکتها برای دور زدن تعرفههای سنگین آمریکا باشد؛ تعرفههایی که اکنون حدود ۴۷ درصد روی محصولات ساخت چین اعمال میشود، در حالی که در بسیاری از اقتصادهای جنوب شرق آسیا این رقم حدود ۱۹ درصد است.
آمریکا هشدار داده شرکتهایی که منشأ چینی محصولات را پنهان کرده و کالاها را از مسیر کشورهای ثالث عبور میدهند تا تعرفههای بالا را دور بزنند، ممکن است با تعرفههای «ارسال مجدد» تا ۴۰ درصد مواجه شوند؛ هرچند هنوز روشن نیست این سیاست در عمل چگونه اجرا شده است.
راجا در مقالهای پژوهشی برآورد میکند که صادرات چین به جنوب شرق آسیا در سپتامبر گذشته تا ۳۰ درصد نسبت به سال پیش افزایش یافته است. او معتقد است این موج جدید با جهشهای دورهای گذشته تفاوت دارد: «اگرچه صادرات چین رقابت را برای دیگر صادرکنندگان سخت کرده، اما بخش بزرگی از این کالاها خود موجب رشد تولید در منطقه شده است.»
طبق یافتههای او، حدود ۶۰ درصد از صادرات چین به این منطقه در سال جاری قطعات و اجزای تولیدی بوده که پس از مونتاژ در کارخانههای آسهآن به بازارهای دیگر صادر شدهاند.
در حوزه کالاهای مصرفی نیز، چین در حال تبدیل شدن به تأمینکننده مسلط در جنوب شرق آسیاست و سهم قابل توجهی از بازار کشورهای دیگر را به خود اختصاص داده است.
به گفته دوریس لئو، اقتصاددان سابق مؤسسه دموکراسی و امور اقتصادی مالزی، «فزونی ظرفیت تولید چین بهویژه در کالاهای مصرفی ارزانقیمت به بازارهای جدید نیاز دارد و جنوب شرق آسیا بهطور طبیعی نزدیکترین و مناسبترین مقصد است.»
صعود چشمگیر خودروسازان چینی در بازار آسهآن
یکی از بخشهایی که این تغییرات بهوضوح دیده میشود، صنعت خودرو است. طی سالهای اخیر، رانندگان در جنوب شرق آسیا به شکل گستردهای از برندهای ژاپنی همچون تویوتا، هوندا و نیسان فاصله گرفته و به سمت خودروهای برقی مقرونبهصرفه ساخت شرکت چینی BYD حرکت کردهاند.
بر اساس دادههای شرکت PwC، سهم خودروسازان ژاپنی از بازار ۶ اقتصاد بزرگ آسهآن در نیمه نخست ۲۰۲۵ به ۶۲ درصد کاهش یافته؛ حال آنکه این رقم در دهه نخست قرن ۲۱ حدود ۷۷ درصد بود.
در مقابل، سهم چین از بازاری شامل ۳.۳ میلیون دستگاه فروش سالانه، از تقریبا هیچ به بیش از ۵ درصد افزایش یافته است؛ آنهم در بازاری که از دیرباز در اختیار ژاپنیها بوده است.
برای جلوگیری از فشار واردات ارزان چینی بر تولیدکنندگان داخلی، برخی دولتهای جنوب شرق آسیا قوانین واردات را سختتر کرده و حتی بررسیهایی درباره اعمال تعرفههای جدید بر برخی کالاها انجام دادهاند.
اما به گفته لئو، این اقدامات «موضعی» و «موقتی» بودهاند: «حقیقت این است که تولیدکنندگان جنوب شرق آسیا باید ارتقا پیدا کنند؛ در غیر این صورت از بازار حذف خواهند شد. اکوسیستم صنعتی چین بسیار نوآورانهتر شده است.»
چشمانداز مثبت: یکپارچگی صنعتی آسیا به رهبری چین
روندهای کنونی نشان میدهد که با ادامه فشارهای تجاری آمریکا، چین نهتنها بازارهای منطقهای خود را تقویت کرده، بلکه در حال ایجاد شبکه تولیدی گستردهتری با کشورهای آسهآن است؛ شبکهای که هم صادرات چین و هم صادرات شرکای منطقهای را افزایش میدهد.
از تجهیزات الکترونیک و قطعات صنعتی تا خودروهای برقی و کالاهای مصرفی، چین اکنون ستون اصلی بخش بزرگی از زنجیره تأمین تولیدی در جنوب شرق آسیاست. این همگرایی اقتصادی میتواند به گفته تحلیلگران، «نقطه اتکای رشد صنعتی آسیا در دهه آینده» باشد.
منبع: فارس