مهدی گلچوب
کارشناس مسائل اقتصادی بر این باور است که در صورت ادامه این روند تولیدکنندگان و صنعتگران وضعیت بحرانی را پیش رو دارند.
مهدی گلچوب کارشناس اقتصادی، در گفت و گو با ایبنا، ضمن ارزیابی وضعیت تولید و صنعت در ۶ ماه نخست سال جاری، گفت: به نظرم صنایع ایران را میتوان به سه دسته تقسیم کرد. نخست صنایعی که همواره تولیدکنندهی ارزاق عمومی بوده و گاهی برای تامین مواد اولیه خود، نیازمند واردات هستند. این گروه از صنایع هر چند پس از افزایش نرخ ارز با چالشهایی برای تامین مواد اولیه مواجه شدند، اما در حال حاضر کنترل اوضاع را دست گرفته و با ظرفیت خوبی در حال تولید هستند.
وی افزود: صنایعی که مواد اولیه آنها به طور کامل از خارج تامین میشود، گروه دوم هستند. این صنایع پس از افزایش نرخ ارز، با چالش جدی برای تامین مواد اولیه خود مواجه شدند. مشکل دیگر این واحدهای صنعتی ناتوانی در افزایش سرمایه در گردش بود؛ به این معنا که اگر یک واحد صنعتی پیش از آشفتگیهای بازار ارز با یک میلیارد سرمایه در گردش فعالیت میکرد، اکنون برای ادامه حیات کارخانه خود به چهار برابر سرمایه در گردش نیاز دارد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: وقتی قیمتها افزایش و قدرت خرید مصرف کنندگان کاهش یابد، به دلیل کاهش تقاضا در بازار واحدهای صنعتی یا تولیدی با ظرفیت کمتری نسبت به گذشته تولید میکنند. بنابراین چالش بزرگ افزایش نرخ ارز در نهایت کاهش ظرفیت تولید را به دنبال خواهد داشت.
گلچوب ادامه داد: صنایع وابسته به پتروشیمی سومین گروه از صنایعی هستند که افزایش نرخ ارز برای آنها مشکل به وجود آورد. این گروه از صنایع تا پیش از افزایش قیمت دلار، مواد اولیه و مصرفی خود را از سهمیهای که در بورس داشتند تهیه میکردند و اگر آن سهمیه کفاف نیازشان را نمیداد از بازار آزاد مواد خود را تامین میکردند. اتفاقی که اکنون افتاده این است که سهمیه عرضه شده در بورس کفاف نیاز تولیدکنندگان را نمیدهد و آنها مجبورند این کمبود را از بازار آزاد تهیه کنند. بازار آزاد نیز از زمانی که تقاضا و قیمت دلار افزایش یافته هر روز نسبت به روز قبل افزایش قیمت دارد. بنابراین این گروه از صنایع هم به این صورت با مشکل مواجه میشوند.
گلچوب درباره این فرضیه که افزایش نرخ ارز موجب افزایش میزان صادرات میشود، گفت: افزایش نرخ ارز زمانی میتواند به صادرات کمک کند که مشکلی در تولید ایجاد نکند. بسیاری از صنایع ما در حال حاضر برای تامین مواد اولیه خود، وابسته به واردات هستند.
با اشاره به تحریمهای اقتصادی آمریکا، تصریح کرد: بعد از برجام برخی از شرکتهای کشتیرانی بین المللی به ایران آمدند و همکاریهای خوبی هم با شرکتهای ایرانی داشتند. اما با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمها، بسیاری از شرکتهای کشتیرانی ارتباط خود با ایران را قطع کردند. به طور حتم این قطع ارتباط به اضافه مشکلات و چالشهای ناشی تحریمهای بانکی، ۲ عامل موثر بر میزان صادرات ایران است.