06 بهمن 1399 - 12:26

آب گل آلود ارز چند نرخی

مهم‌ترین موضوع در بازار ارز ایران وجود ارز چند نرخی است که باعث ایجاد رانت و به هدف نخوردن برنامه‌های دولت می‌شود به نحوی که وجود این مسائل باعث به انحراف کشیده شدن دلار ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی شد.
کد خبر : ۱۲۱۵۵۷
اولین روز بازگشایی بازار ارز بدون معامله

به گزارش ایبِنا، در حال حاضر مسئله و چالش اصلی قیمت ارز نیست، بلکه موضوع اساسی، نوسانات و بی ثباتی قیمت ها در بازار ارز است که به فعالیت های اقتصادی ضربه می زند و قدرت برنامه ریزی را از تاجران و تولیدکنندگان و فعالان بازارهای مختلف می گیرد.  


اقتصاد ایران مدتی است با شرایط حساسی دست به گریبان است که با کوچکترین اتفاق، نرخ ارز و به خصوص دلار در بازار دستخوش تحولات و نوساناتی می شود که قطعا آسیب هایی را به همراه خواهد داشت که باعث درجا زدن و چه بسا عقبگرد است و بس. مهم ترین موضوع اصلی در بازار ارز ایران دلار چند نرخی است که باعث ایجاد رانت و فساد نیز شده که بسیاری هم، از این آب گل آلود منافع خود را به دست آورده اند.  


همانطور که رئیس کل بانک مرکزی در چند ماه اخیر تاکید کرد بازار ارز هیچگاه محیط امنی برای سرمایه گذاری نبوده و نیست چراکه شرایط غیرعادی بر این بازار حاکم است و دلالان هم نقش پررنگی در این میان دارند. برهمین اساس بود که با توجه به تمام شرایط خارجی و داخلی حاکم بر بازار، بانک مرکزی نیز با اقداماتی که در دستور کار قرار داد به نوعی ترمز رشد قیمتی را در بازار ارز کشید، به نحوی که مدتی است نرخ دلار بر مدار کاهش قرار گرفته است.  


از سوی دیگر، با وجود اینکه در ماه های اخیر قیمت ارز دچار جهش ناگهانی شد و طبیعتا باید به سود صادرات تمام می شد، اما متاسفانه اینگونه نشد و بخش صادراتی کشور نه تنها از این شرایط منفعتی عایدش نشد، بلکه دچار زیان هایی نیز شد.


چندی پیش رئیس اتاق بازرگانی تهران در نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در اینباره گفت: میزان صادرات در سال‌های اخیر به‌ خصوص تا سال ۱۳۹۷ افزایش منطقی داشت، اما سال ۱۳۹۷ با جهش قیمت ارز و تبعات آن و تصمیم‌های متعدد و روزمره که دولت گرفت؛ چالش‌های زیادی در حوزه صادرات و تجارت خارجی ایجاد شد. نرخ ارز بسیار بالا رفت و انتظار منطقی این بود که با این قیمت، صادرات کشور هم به طور متناسب افزایش پیدا کند، اما این‌گونه نشد. شاهد بودیم در جنگ تجاری آمریکا و چین، برای واردات کالای چینی به آمریکا تعرفه وضع شد اما چین توانست با کمی کاهش ارزش پول خود، تعرفه‌هایی که آمریکا گذاشته بود را جبران کند و اجازه ندهد صدمه زیادی به صادراتش وارد شود. اما چرا در کشور ما با وجود افزایش بیش از چهار برابری قیمت ارز، نه‌ تنها صادرات افزایش نیافت که شاهد کاهش آن هم هستیم؟ چه کسی مقصر است که چنین اتفاقی می‌افتد. خوشبختانه در سه ماه گذشته با تصمیمی که سران قوا برای تسهیل صادرات گرفتند و اینکه اجازه دادند صادرکننده بتواند ارز خود را برای واردات کالا استفاده کند یا در اختیار دیگری قرار دهد، کمی این روند اصلاح شد تا صادرکننده بتواند با انگیزه بیشتری کار کند. او با اشاره به نوسانات نرخ ارز و روند کاهشی قیمت دلار تصریح کرد: اکنون دوباره این شبهه برای صادرکننده ایجاد شده که قیمت ارزی که وارد کشور می‌کند چقدر است و مواد اولیه و کالایی که باید بخرد چگونه قیمت خواهد خورد. اینکه صادرکننده هیچ تصویری از چشم‌انداز نرخ ارز نداشته باشد، باعث می‌شود نتواند برنامه‌ریزی داشته باشد و دست از کار بکشد که نتیجه آن افزایش قیمت ارز خواهد بود. انتظار ما این است که اگر مسئولان حرفی زده و موضوعی را مطرح می‌کنند، قبل از آن حتما با کارشناسان موضوع مشورت کنند.


با توجه به اینکه در حال حاضر، اصلی ترین چالش بازار ارز چند نرخی بودن است و دیدگاه بیشتر متخصصان و خبرگان حوزه اقتصاد متمرکز بر ارز تک نرخی است، در این میان، زمزمه های حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی از اقتصاد در سال آینده وجود دارد که مورد اقبال بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی قرار گرفته چرا که اقتصاد را به ارز تک نرخی به عنوان اصل اساسی نزدیک می کند. ضمن اینکه رئیس کل بانک مرکزی نیز چندی پیش اعلام کرد که از نظر فنی با حذف این نرخ موافق است، اما به هر حال تابع تصمیم مجلس و دولت خواهیم بود.


در عین حال،   برخی شنیده ها حاکی از آن است که دارو از این امر مستثنی است و همچنان مشمول ارز یارانه ای خواهد بود. اما موضوع مهم اینجاست که فعالان اقتصادی این حوزه بر حذف دلار دولتی تاکید دارند و در عین اینکه با سیاست ارز دونرخی در حوزه سلامت و دارو مخالف هستند معتقدند که نرخ ارز تعیین شده چالش اصلی نیست که ۴۲۰۰ تومان یا هر رقم دیگری باشد، بلکه مشکل دو نرخی بودن ارز و یارانه و فساد ناشی از آن است. این در حالی است که اهداف اصلی این طرح نیز محقق نشده و سود این ارز دولتی نه تنها به سفره مردم راه پیدا نکرد، بلکه به ثروت رانت طلبان و دلالان افزود.  


در نتیجه به نظر می رسد، دولت و مجلس باید هرچه سریع تر با نگاهی مشترک نسبت به حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی در مسیر ارز تک نرخی گام بردارند تا بتوان یک قدم به اقتصاد باثبات و سالم نزدیک شد چرا که در هچ کجای دنیا چنین سیستمی پابرجا نبوده و نیست و نه تنها به کمک اقتصاد آمده، بلکه باعث آسیب به آن شده است.  

ارسال‌ نظر
فیلم و پخش زنده
بیشتر