به گزارش خبرنگار ایبِنا، در بخش دیگری از مجموعه مقالات تجربه جهانی انتشار رمز ارز‌های ملی، به بررسی ابعاد متفاوتی از یوان دیجیتال و تبیین چالش‌هایی که عرضه رسمی یوان دیجیتال را به تعویق می‌اندازد، می‌پردازیم.
مهم‌ترین مزیت انتخاب پلتفرم و شبکه مبادلات مبتنی بر یوان دیجیتال، افزایش سطح امنیت و حفظ حریم خصوصی کاربران است. در بخشنامه‌ای که در پایان سال ۲۰۲۲ توسط بانک خلق چین (PBOC)، منتشر گردید، توضیح داده می‌شود که چگونه در طراحی یوان دیجیتال از "انواع فناوری‌های مدرن مبادلاتی و امنیتی از جمله سیستم گواهی دیجیتال، امضای دیجیتال و ذخیره‌سازی رمزگذاری‌شده برای غیرممکن کردن حملات سایبری، سیستم ضد کپی برداری غیرقانونی و جعل حساب کاربری و سیستم ضد جعل تراکنش، استفاده شده است".
نهاد‌های مالی و موسسات منتخب این بخش که اپراتور‌های پروژه عملیاتی‌سازی بکارگیری یوان دیجیتال‌اند، بانک‌های تجاری در چین هستند که برای ارائه خدمات مرتبط با e-CNY به مردم، توسط بانک مرکزی چین تائید صلاحیت شده‌اند. در حال حاضر، هفت بانک تجاری و دو نهاد مالی خصوصی آنلاین واجد شرایط برای معاملات یوان دیجیتال عبارتند از:
نهاد مالی ICBC
بانک کشاورزی چین
بانک چین
بانک ساخت و ساز چین
بانک ارتباطات چین
بانک پس انداز پستی چین
بانک بازرگانان چین
WeBank (WeChatPay)
MyBank (Alipay)
در ۲۳ ژانویه ۲۰۲۳، بانک خلق چین (PBOC) اعلام کرد که کاربران یوان دیجیتال در ۲۳ شهر و منطقه زیر می‌توانند برای استفاده از اپلیکیشن این رمز ملی و مبادلات با e-CNY، ثبت نام کنند:
شنژن، استان گوانگدونگ
گوانگژو، استان گوانگدونگ
سوژو، استان جیانگ سو
ژیونگ آن، استان هبی
چنگدو، استان سیچوان
شانگ‌های
استان هاینان
چانگشا، استان هونان
شیان، استان شانشی
چینگدائو، استان شاندونگ
دالیان، استان لیائونینگ
پکن (محل بازی‌های المپیک زمستانی و پارالمپیک)
ژانگ جیاکو، استان هبی (محل بازی‌های المپیک زمستانی و پارالمپیک)
تیانجین
چونگ کینگ
فوژو، استان فوجیان
ژیامن، استان فوجیان
هانگژو، استان ژجیانگ
نینگبو، استان ژجیانگ
ونژو، استان ژجیانگ
هوژو، استان ژجیانگ
شائوژنگ، استان ژجیانگ
جین هوا، استان ژجیانگ
اگرچه چین در حال حاضر بازار و زیرساخت پرداخت دیجیتال قابل توجهی دارد، اما یوان دیجیتال تاکنون برای ورود به این بازار با چالش‌های عدیده مواجه بوده است.
یکی دلایل عمده این چالش‌های عدیده این است بازار خدمات پرداخت دیجیتال بخش خصوصی در چین بسیار محبوب است و این بازار تقریبا به طور کامل متعلق به دو قطب اصلی در چین یعنی علی بابا/ Alipay (با بیش از ۵۰ درصد سهم بازار) و Tencent/ WeChatPay (با تقریباً ۴۰ درصد سهم بازار) و هر کدام با بیش از یک میلیارد کاربر اختصاصی، است.
پلتفرم و شبکه مبادلات یوان دیجیتال، هنوز از لحاظ ظرفیت و مقیاس‌پذیریِ فناوری‌های پرداخت دیجیتال نسبت به این کمپانی قدرتمند، پایین‌تر است. در واقع، مشکل اصلی پیش روی یوان دیجیتال در داخل کشور در وهله اول در سیاست‌های تشویقی برای استفاده از این رمز ارز ملی نهفته است. بر روی کاغذ بیش از ۲۶۱ میلیون کیف پول الکترونیکی یوان دیجیتال وجود دارد که افزایش قابل توجهی در تعداد کاربران آن در یک سال اخیر مشاهده می‌شود. با این حال، بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که اکثر این کیف پول‌ها عملاً خالی هستند (با متوسط موجودی ۳ یوان/ کمتر از ۵۰ سنت) و به احتمال زیاد مورد استفاده فعال قرار ندارند. بازخورد‌های چند سال اخیر راه اندازی آزمایشی این رمز ارز ملی نشان می‌دهد که اقبال چندانی در شهروندان چینی نسبت به سیستم یوان دیجیتال، زمانی که سازوکار‌های جایگزین توسعه‌یافته‌تر و راحت‌تر در حال حاضر در چین موجود هست، وجود ندارد.
چالش مهم بعدی این است که در یک نظرسنجی با حجم نمونه بالا در چین در سال ۲۰۲۱ مشخص شد که شهروندان چینی نسبت به موضوع حفظ حریم شخصی، اعتماد کافی به بانک مرکزی ندارند؛ لذا استفاده از علی پی و وی چت را ترجیح می‌دهند. حتی برخی از تحلیلگران اقتصادی چینی حدس می‌زنند که یوان دیجیتال به هیچ وجه نمی‌تواند از غول‌های بخش خصوصی چین که بدون دخالت قابل توجه دولت فعالیت می‌کنند، پیشی بگیرد.
مسئله بعدی، عدم اقبال شهروندان غیر چینی و خارجی نسبت به یوال دیجیتال است که نمونه بارز آن در المپیک زمستانی ۲۰۲۲ پکن نمایان شد. در حالی که این رویداد، اولین باری بود که یوان دیجیتال و پلتفرم آن با تبلیغات گسترده در معرض بازدیدکنندگان خارجی قرار می‌گرفت، اما اکثر ورزشکاران غیرچینی و توریست‌های حاضر در این رقابت‌ها ترجیح دادند از ویزا کارت، اسپانسر رسمی المپیک و تنها پلتفرم پرداخت دیجیتال بخش خصوصی موجود در این بازی‌ها یا پول نقد فیزیکی استفاده کنند؛ بنابراین سوال مهم اینجا مطرح می‌شود که هنگامی که یوان دیجیتال برای استقرار و استفاده فراگیر در کشور خود و در بین شهروندان چینی، با مشکل جدی روبرو هست، پس چگونه می‌تواند در عرصه بین‌الملل، حرفی برای گفتن داشته باشد؟
در حال حاضر، شهروندان غیرچینی قادر به خرید یوان دیجیتال/ e-CNY نیستند. با این حال، گزینه‌هایی وجود دارد که از طریق آن، خارجی‌ها می‌توانند با خرید RMB فیزیکی یا یوان کاغذی و تبدیل آن، به خرید و معامله یوان دیجیتال بپردازند. برخی از این کانال‌ها نظیر "خرید نقدی یوان کاغذی از طریق صرافی‌های فیزیکی مورد تائید بانک مرکزی چین در داخل این کشور و شارژ یوان دیجیتال در حساب کاربری آنلاین در صرافی مجازی" یا "خرید آتی ارز RMB" است. از آنجایی که یوان دیجیتال، ارزشی برابر با رنمینبی فیزیکی دارد، این گزینه‌ها برای سرمایه‌گذاران خارجی که به دنبال خرید e-CNY هستند، مناسب می‌باشد.
بله. اما شروط و الزامات خاصی برای استفاده خارجی‌ها از یوان دیجیتال وجود دارد:
هر شهروند غیرچینی برای معامله با یوان دیجیتال، می‌بایست در یکی از ۲۳ شهر و منطقه آزمایشی اعلام شده توسط بانک مرکزی چین، حضور فیزیکی داشته باشد.
هر شهروند خارجی می‌بایست دارای حساب بانکی در یکی از بانک‌های چینی مورد تایید بانک مرکزی باشد. *شهروندان غیرچینی می‌بایست از طریق بانک‌های آنلاین وابسته به وی‌چت پی و علی‌پی، ثبت نام نهایی خود را انجام دهند.
برای شارژ مجدد کیف پول یوان دیجیتال، لازم هست هم حساب بانکی فیزیکی فرد و هم حساب بانک آنلاین، به هم مرتبط باشند.
در حال حاضر، پرداخت هزینه کرد‌های روزانه از طریق یوان دیجیتال فقط در اکوسیستم خدمات WeChatpay در ۲۳ منطقه آزمایشی ذکر شده در بالا، امکان پذیر هست. برای استفاده از یوان دیجیتال در وی چت، کاربران باید ابتدا در WeBank، بانک آنلاین Tencent ثبت نام کنند. کاربران برای ثبت نام در WeBank باید شماره شناسه ملی چینی خود ((shenfenzheng را وارد کنند، بنابراین فقط شهروندان چینی در حال حاضر می‌توانند از یوان دیجیتال برای پرداخت هزینه‌های روزانه خود از طریق وی چت، اقدام کنند.
بله. کاربران این اپلیکیشن و رمز ارز ملی می‌توانند مبالغ کم و محدودی از یوان دیجیتال را به همتایان خود انتقال دهند. در واقع این ویژگی برای این است که به افراد امکان دهد تا بتوانند پول نقد مجازی خود را در مناسبات غیررسمی‌تری نظیر بازپرداخت پول غذا به یک دوست یا انتقال پول به یک فروشنده خیابانی، خرج کنند.
جمع بندی
پول دیجیتال و فناوری‌ها می‌توانند چشم انداز سیستم‌های مالی را به طور قابل توجهی تغییر دهند و مزایای مهمی را برای عموم مردم به ارمغان بیاورند. از جمله، آن‌ها می‌توانند شمول مالی را تقویت کنند، ارزش افزوده جدیدی در اقتصاد ایجاد کنند، و هزینه‌های مبادلات را از جمله در خارج از مرز‌ها کاهش دهند. مجموعه پول دیجیتال/فناوری طیف گسترده‌ای از موضوعات را پوشش می‌دهد.
معاون بانک خلق چین در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۳ در نشست خبری ابتدای سال بانک مرکزی چین اعلام کرد که برنامه آزمایشی بکارگیری یوآن دیجیتال به تدریج در کل ۴ استان اصلی چین یعنی گوانگدونگ، سیچوان، هبی و جیانگ سو، با موفقیت در حال پایان یافتن هست.
سو مین هو، معاون بانک مرکزی چین خاطر نشان کرد با اینکه زمان زیادی تا صدور، انتشار و بکارگیری رسمی یوآن دیجیتال باقی نمانده است، اما با قطعیت نمی‌توانم یک چارچوب زمانی. این برنامه آزمایشی در حال حاضر گسترش یافته و در مجموع ۲۳ شهر در سراسر چین از جمله شهر‌های پکن، شانگ‌های و تیانجین را پوشش می‌دهد. این مقام رسمی بانک خبق چین در سخنان خود ابراز امیدواری کرد که همه نهاد‌های متولی بسترساز شبکه تعاملات و مبادلات یوان دیجیتال به تلاش برای ارتقای نوآوری سناریو‌های کاربردی این رمز ارز ملی، بهبود اکوسیستم یوان دیجیتال و کمک به توسعه فرامرزی و بین المللی این ارز دیجیتال بانک مرکزی ادامه دهند.
در حالی که پکن در چند سال گذشته پیشرفت قابل توجهی در توسعه یوان دیجیتال داشته، اما هنوز هم با چالش‌های عدیده و مهم زیادی روبرو است که از بکارگیری گسترده آن در سطح ملی و بین المللی جلوگیری می‌کند.
عدم اعتماد و اقبال مردم چین در سال‌های اخیر به یوان دیجیتال در مرحله‌ی بررسی‌های آزمایشی و عدم تمایل و نگرانی شهروندان و دول خارجی نسبت به عواقب مبادله با یوان دیجیتال (که واکنش توریست‌های خارجی در زمان برگزاری المپیک زمستانی ۲۰۲۲ پکن در این ارتباط قابل تامل بوده است)، واقعیت‌هایی است که دولت چین می‌بایست با آن روبرو شود. به عبارت دیگر، بعید است کشور‌های غربی به راحتی حاضر باشند در بستری تجارت کنند که به چین اجازه دهد دیتای واقعی و موثر در مورد اقتصاد دول خارجی به دست آورد یا برای تضعیف تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا، از آن استفاده کنند؛ لذا این نگرانی جدی وجود دارد که دولت چین تا چه اندازه این چالش‌ها را به‌طور موثر مدیریت خواهد کرد.
باید بپذیریم که در حال حاضر شاید دولت چین بتواند استفاده از یوان دیجیتال را در داخل مرز‌های خود به فراگیری برساند، اما بدون تغییر اساسی در سازوکار سیاسی خود در عرصه بین الملل، بعید است این رمز ارز ملی فراتر از چین گسترش یابد.
