به گزارش خبرنگار ایبنا، حفظ ارزش پول همواره برای مردم جامعه یک دغدغه بوده است و هر فردی برای اینکه در شرایط تورمی ارزش پول خود را حفظ کند به سرمایه‌گذاری در یکی از بازارها روی می‌آورد. اما سوال اصلی اینجاست که چه روشی برای حفظ ارزش پول بهتر است؟
بر اساس نظریه مطلوبیت انتظاری، افراد در سرمایه‌گذاری بر اساس میزان ریسک‌پذیری خود و احتمال رخ دادن اتفاقاتی که در آینده پیش‌بینی می‌کنند، تصمیم‌گیری خواهند کرد؛ بنابراین افراد ریسک گریز به سمت سرمایه‌گذاری با سود پائین‌تر، اما ریسک کمتر و افراد ریسک‌پذیرتر به سمت فعالیت‌های با سود بیشتر، اما پرریسک‌تر حرکت می‌کنند؛ علاوه بر این، مسئله دیگری نیز بر تصمیم‌گیری افراد اثرگذار است و آن چیزی نیست جز انتظارات.
انتظارات تورمی از تجارت گذشته و پیش‌بینی افراد از آینده شکل می‌گیرد و در این میان رسانه‌ها نقش مهمی در شکل‌گیری پیش‌بینی آینده و یادآوری تجارب گذشته دارند. این مسئله رسانه را به ابزاری اثرگذار در بازارهای مالی و اقتصادها تبدیل کرده است.
در دهه‌های اخیر شرایط کشور به گونه‌ای بوده که بازار ارز برای برخی افراد به محلی برای حفظ ارزش پول تبدیل شده است و اینگونه القا شده که اگر فردی ارز کشور‌های دیگر را خریداری و نگهداری کند، ارزش پول خود را حفظ کرده است؛ اما بررسی تحولات بازارهای مختلف و نرخ تورم در دوره‌های مختلف نشان می‌دهد که این گزاره دقیق نیست.
برای مثال، مقایسه بازدهی بازارهای مختلف در ۱۰ ماهه ابتدایی امسال نشان می‌دهد که بازدهی خرید دلار از ابتدای سال تا ابتدای بهمن ماه تنها ۱.۸۶ درصد بوده و این در حالیست که سود سپرده‌گذاری یکساله در بانک در این مدت ۱۹.۱۶ درصد بوده است. شاخص کل بورس نیز در این مدت ۶ درصد رشد کرده است و در مقابل، سکه امامی در بازار سکه تنها ۰.۷۵ درصد و طلای ۱۸ عیار نیز تنها ۵.۲ درصد رشد کرده است.
بازدهی پائین بازار دلار و سکه در نتیجه اقدامات بانک مرکزی در مدیریت و کنترل نرخ ارز و همچنین ضرب و عرضه سکه جدید در بازار سکه بوده است. ضرب سکه جدید موجب کاهش حباب سکه و کاهش قیمت آن شد و از سوی دیگر نیز بانک مرکزی برنامه جدیدی را برای کاهش التهابات بازار طلا در نظر دارد تا با عرضه شمش طلای حاصل از رفع تعهد ارزی صادرکنندگان در مرکز مبادله التهابات این بازار را نیز به حداقل برساند تا فرصت دلالی از بین برود و روند نرخ‌ها تعادلی و معقول باشد.
آمار و ارقامی که مطرح شد، این حقیقت را فاش می‌کند که ورود به بازار‌هایی که جنبه دلالی دارند به هیچ وجه انتخاب مناسبی نیست؛ چرا که با حضور بازارساز و مدیریت آن، بازدهی این بازارها همواره پائین‌تر از نرخ تورم خواهد بود و حتی سود آن‌ها از سپرده‌گذاری در بانک و سرمایه‌گذاری در بورس نیز کمتر است.
بی شک سرمایه‌گذاری در بازارهای مولد و حتی ایجاد یک کسب و کار سالم نه تنها سود بیشتری نصیب افراد می‌کند، بلکه با کسب تجربه و اعتبار، درآمدزایی بیشتر در آینده را نیز تضمین خواهد کرد.
اما چرا اینطور القا شده که بازار ارز، طلا و سکه محل مناسبی برای حفظ ارزش پول است؟
در دهه‌های اخیر اقتصاد ایران تحت تحریم کشور‌های غربی بوده است و هر از چند گاهی خبر‌هایی از ناحیه تحریم‌ها و فشار‌های این کشور‌ها به بازار ارز کشور می‌رسد و موجب ایجاد نوسان در این بازارها می‌شود.
در خلال این نوسانات، کسب و کار جدید دلالی در بازارهای مختلف از جمله ارز، طلا و سکه شکل گرفته است و متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد آن بودیم که خبر‌های منفی سیاسی حتی اگر بی‌اثر و بی‌اهمیت باشند نیز با جوسازی دلالان و سوءاستفاده آن‌ها از رسانه‌ها برای خبرسازی و ایجاد جو هیجانی و همچنین همراهی و حمایت رسانه‌های معاند و مخالف به یک شوک ارزی تبدیل می‌شود.
بانک مرکزی در یکسال اخیر برای برچیده شدن دلالی در بازار ارز گام‌های مهمی برداشته است. از جمله این اقدامات، هدف‌گذاری برای نرخ رشد نقدینگی و پایه‌پولی، اقدام در جهت تثبیت و پیش‌بینی پذیری اقتصاد، ایجاد ثبات در بازار ارز با استفاده از دیپلماسی اقتصادی، تامین ارز مورد نیاز کشور با ایجاد مرکز مبادله و همچنین الزام به ایجاد حساب ارزی برای دریافت کنندگان سهمیه ارزی بوده است.
با انجام این اقدامات بازار غیررسمی ارز بسیار کم عمق و معاملات آن محدود شد و حتی نوسانات آن نیز تا حد بسیار زیادی کنترل شده است. بطوریکه از ابتدای امسال تا اواسط دی ماه بازار ارز در کانال ۵۰ هزار تومانی باقی ماند.
اما در یک ماه اخیر که تحولات منطقه‌ای و جهانی بسیاری اتفاق افتاد، دلالان دوباره تلاش کرده‌اند تا با سوءاستفاده از این حوادث بر التهابات بازار ارز دامن بزنند تا از طریق آن سودجویی کنند. در همین راستا هر روزه شاهد خبرسازی‌ها و تحلیل‌های ضد و نقیضی هستیم که با هدف ایجاد التهابات ارزی ارائه می‌شود.
رئیس کل بانک مرکزی در رابطه با نوسانات اخیر بازار ارز با اشاره به اینکه تحولات سیاسی و امنیتی منطقه در ماه‌های اخیر موجب نوسان نرخ ارز شده، تاکید کرده است: اعداد و ارقامی وجود دارد که افراد در رابطه با نرخ ارز باید به آن توجه کنند. در ۱۰ ماهه اول امسال بیش از ۵۷ میلیارد دلار ارز برای واردات کالا‌ها و صنایع کشور تامین شده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه از لحاظ منابع ارزی در وضع بسیار خوبی هستیم، گفت: در رابطه با منابع ارزی نه تنها نگرانی نداریم، بلکه منابع ارزی افرایش پیدا خواهد کرد. در پایان امسال با منابع ارزی بیشتری مواجه شده‌ایم و میزان تامین ارز امسال با سال گذشته قابل مقایسه نیست. در روز‌های اخیر نیز میزان عرضه ارز در سامانه نیما افزایش پیدا کرده است تا حدی که تقاضا بسیار کمتر از میزان عرضه است. در خرید و فروش اسکناس نیز با تعاملات خوبی که داریم در بسیاری از روز‌ها بجای فروش دلار، بیشتر اسکناس خریداری می‌شود.
فرزین تاکید بر اینکه نوسانات فعلی ارزی کوتاه مدت و زودگذر است و پشت افزایش نرخ ارز خالی است، گفت: با اجازه مقام معظم رهبری ۲۰ درصد از ارز صندوق توسعه ملی را نیز خریداری می‌کنیم که اثر آن را عملا در افزایش ذخایر ارزی بانک مرکزی خواهید دید.
با توجه به اقداماتی که از سوی بانک مرکزی در حال انجام است و روند متغیر‌های کلان اقتصادی در ماه‌های اخیر، بسیاری از کارشناسان نوسانات فعلی نرخ ارز را ناشی از هیجانات و جو روانی می‌دانند و پیش‌بینی می‌کنند نرخ ارز در روز‌های آتی دوباره به روند تثبیتی خود برمی‌گردد.
