به گزارش ایبنا، با تشدید محاصره بنادر رژیم صهیونیستی توسط انصار الله و گسترش اهداف حملات این جنبش علیه کشتی‌های مرتبط با رژیم صهیونیستی از دریای سرخ تا دریای مدیترانه آمریکا برای مجازات حمایت یمنی‌ها از فلسطین به گزینه جنگ اقتصادی جدیدی علیه آن‌ها متوسل شد. بانک مرکزی تحت کنترل دولت دست نشانده عربستان سعودی در عدن دو هفته پیش معاملات پولی و ارزی با شش بانک بزرگ تجاری فعال در مناطق تحت کنترل دولت نجات ملی را متوقف کرد و صنعاء نیز در واکنش به آن از توقف معامله با ۱۲ بانک فعال در مناطق تحت کنترل خبر داد. اسفند ماه گذشته بود که بانک مرکزی مستقر در عدن با دادن ضرب الاجل ۲ ماهه به بانک‌های یمن از آن‌ها خواست مقر اصلی خود را از صنعاء به عدن منتقل کنند و این مهلت در پایان اردیبهشت ماه گذشته به پایان رسید. همچنین بانک مرکزی عدن در ادامه اقدامات علیه بانک‌های صنعاء اعلام کرد که مردم ۶۰ روز فرصت دارند تا اسکناس‌های چاپ قبل ۲۰۱۶ که در مناطق وابسته به دولت صنعاء مبادله می‌شود، تحویل بانک‌های دولتی عدن بدهند و اسکناس یا سکه ضرب شده در جنوب را که مورد تائید شورای انتقالی است، دریافت نمایند.
در یمن ۲ بانک مرکزی وجود دارد که یکی از آن‌ها توسط دولت مستعفی یمن که دست نشانده سعودی‌هاست در شهر عدن اداره می‌شود و دیگری در صنعا فعالیت می‌کند. بانک مرکزی مستقر در عدن توسط موسسات مالی بین المللی به رسمیت شناخته می‌شود که به آن توانایی دسترسی به شبکه مالی جهانی سوئیفت را می‌دهد و همچنین تنها نهادی است که بانک‌های محلی می‌توانند از طریق آن عملیات واردات کالا و ارز را از خارج تامین مالی کنند. بانک مرکزی تحت کنترل دولت نجات ملی اگرچه با شبکه مالی بین المللی ارتباط ندارد، اما قوی‌ترین بانک‌های یمن در حوزه تحت تسلط صنعاء هستند. از سال ۲۰۲۰ بانک مرکزی شعبه صنعاء استفاده از اسکناس‌های منتشر شده توسط بانک مرکزی جنوب را در فعالیت‌های اقتصادی و تجاری ممنوع اعلام کرد.
رسانه‌های داخلی و خارجی یمن گزارش می‌دهند نابلدی دولت مزدور ائتلاف سعودی در به کارگیری سیاست‌های اقتصادی درست، فساد گسترده و اقدام بانک مرکزی عدن در چاپ تریلیون‌ها ریال پول بدون پشتوانه فروپاشی مالی استان‌های جنوبی یمن را رقم زده است. رشید الحداد پژوهشگر اقتصادی نیز در گفتگو با العربی الجدید با اشاره به اقدام بانک مرکزی عدن در چاپ بدون پشتوانه اسکناس و تبعات آن بر تورم و سقوط ارزش پول ملی و بالا رفتن نرخ ارز گفت: این در حالی است که دولت صنعاء طی سه سال گذشته با وجود اینکه در معرض تحریم‌های آمریکاست نرخ ارز آن از ۵۵۰ ریال در برابر دلار بالاتر نرفته‌است. به گفته الحداد، بانک مرکزی در صنعا به وظیفه خود برای کنترل سیاست‌های پولی و حل هر مشکلی که با ابزار‌های موجود در اختیار دارد، عمل می‌کند، همانطور که در تصمیمات اخیر که شامل یکسان سازی نرخ ارز اسکناس‌های قدیمی و جدید دلار می‌شود، مشهود است افزون بر اینکه بانک مرکزی صنعاء بر بازار بانکی به صورت شبانه روزی با هدف جلوگیری از ایجاد اختلال تسلط دارد.
عبدالملک الحوثی، رهبر جنبش انصار الله یمن به دنبال این اقدام عدن طی نطقی تاکید کرد که فشار بر بانک‌ها در چارچوب برنامه‌های آمریکا در حمایت از رژیم اسرائیل است، به خصوص که جنگ اقتصادی آمریکا علیه یمن همزمان با تجاوز مکرر ائتلاف آمریکایی-انگلیسی به فرودگاه بین‌المللی صنعا وبنادر تجاری یمن است. ایالات متحده طی ۹ سال تجاوز نظامی علیه یمن تصمیم‌ها و روش‌های بسیاری برای فشار بر یمن و دستیابی به اهداف و جاه طلبی‌های خود در این کشور اتخاذ و دنبال کند، اما هیچ گاه نتوانسته عزم یمنی‌ها را بشکند حتی اگر با جنگ اقتصادی جامعه یمن را هدف بگیرد.
تیر عدن به سمت خودش کمانه کرد
«احمد حجر» معاون برنامه ریزی، آمار و پیگیری وزارت دارایی یمن در گفتگو با المیادین گفت: پس از شکست سیاست‌های جنگ اقتصادی کشور‌های متجاوز و امتناع بانک‌ها و شرکت‌های صرافی در انتقال به عدن به دلیل نبود فضای مناسب برای کار و در درجه اول عدم امنیت و ثبات اقتصادی و سیاسی و همچنین به دلیل کمبود زیرساخت‌ها، تجهیزات و نیروی فنی در آنجا مقر خود، کشور‌های متجاوز به این تصمیمات متوسل شدند. وی افزود: جنگ تازه آمریکا علیه اقتصاد یمن پس از آن صورت گرفت که رئیس بانک مرکزی در عدن اعلام کرد که این بانک در شرف ورشکستگی است و به دنبال منابع مالی جدید می‌گردد. به گفته حجر هدف از این اقدام، برداشت نقدینگی از بانک‌های عدن و تصرف مجموعه درآمد‌های ارزی کشور و به دنبال آن تشدید فشار معیشتی بر یمن و مردم آن است که این امر منجر به کنترل ارز و در نتیجه تأثیر بر واردات می‌شود. این مقام یمنی تصریح کرد: بانک مرکزی در عدن از طریق مقامات سعودی با دستور سفارت آمریکا اداره می‌شود. در چارچوب تشدید محاصره علیه صنعاء به دنبال افزایش نرخ دلار علاوه بر کاهش پول ملی است که این امر انقباض اقتصادی همراه با کمبود ارز و نرخ تورم بالا را برای همه کشور یمن به همراه خواهد داشت. حجر افزود: کاری که کشور‌های متجاوز در سپتامبر ۲۰۱۷ انجام دادند و وظایف و صلاحیت‌های بانک مرکزی و سیستم معاملات بین المللی را از صنعا به عدن منتقل کردند هدفی جز استفاده از همه سیاست‌های مالی و پولی برای جنگ اقتصادی علیه یمنی‌ها نداشت.
قیمت ارز در مناطق تحت کنترل دولت جنوب یمن رکورد شکست
تأثیرات منفی تنش‌آفرینی اقتصادی عدن با افزایش نرخ ارز در مناطق تحت کنترل آن نمود پیدا کرد. منابع رسانه‌ای دو روز پیش گزارش دادند که شرکت‌های صرافی در حوزه تحت کنترل دولت دست نشانده، تراکنش‌ها، از جمله برداشت نقل و انتقالات با ارز‌های خارجی را متوقف کردند، در حالی که دیگر صرافی‌ها نیز به بستن در‌های خود بسنده کردند. به گزارش وبگاه خبری ۲۶ سپتامبر یمن، تعلیق کار در شرکت‌های صرافی وابسته به عدن یک روز پس از عبور دلار از سدی بی‌سابقه و نزدیک شدن به دو هزار دلار برای اولین بار در تاریخ ارز داخلی صورت می‌گیرد. در معاملات دو روز پیش قیمت دلار از مرز ۱۸۱۵ ریال عبور کرد که بالاترین قیمت از ابتدای تصمیم ائتلاف متجاوز و مزدوران آن یعنی دولت ائتلافی برای انتقال بانک مرکزی به عدن است. پیش بینی می‌شود با توجه به تشدید بحران بانک مرکزی یمن در عدن قیمت دلار در معاملات روز‌های آینده به حدود دو هزار ریال برسد. با این افزایش جنون آمیز نرخ ارز، شهروندان از افزایش قیمت مواد غذایی و عدم توانایی خرید از اکثر خانواده‌هایی که اکنون زیر خط فقر به سر می‌برند، گلایه دارند.
بانک مرکزی صنعاء پول جدید عدن را در اختیار شهروندان یمنی قرار می‌دهد
رشید الحداد، کارشناس اقتصادی یمن هم دیروز خبر داد که بانک مرکزی در صنعا از طریق سازوکار جدیدی که اعلام کرد برای جبران خسارت شهروندان در مناطق تحت کنترل دولت مستعفی یمن با پرداخت ارز جدید، ۳۶ میلیارد ریال ارز قدیمی از آن‌ها دریافت خواهد کرد. الحداد با بیان اینکه بانک مرکزی در صنعا ۱۲۰ میلیارد ریال ارز جدید در اختیار دارد که آن را غیرقانونی می‌داند، اظهار داشت: این بانک در اولین دوره انتشار ارز جدید، زمانی که معامله با آن در مناطق دولتی صنعا و در معاملات تجاری مجاز بوده به آن دست یافته است. وی توضیح داد که پس از آن بانک مرکزی در صنعا به دلیل چاپ بیش از حد از سوی دولت وابسته به ائتلاف آمریکایی-سعودی، گردش ارز جدید را متوقف کرد و مبالغی را که به عنوان ذخیره در اختیار داشت، حفظ کرد و حالا این بانک این ارز ذخیره شده بالغ بر ۱۲۰ میلیارد ریال را برای سازوکار جبرانی که اخیراً اعلام کرده اختصاص می‌دهد. رشید الحداد، پشی بینی کرد که بانک مرکزی در صنعا ۳۶ میلیارد ریال پول قدیمی را به دست آورد که جریان نقدینگی در مناطق تحت کنترل دولت صنعا را افزایش می‌دهد و به گردش چرخ فعالیت‌های اقتصادی کمک می‌کند. در ابتدای این ماه به دنبال مهلت ۶۰ روز بانک مرکزی عدن به شهروندان یمنی برای تحویل اسکناس‌های قدیمی به بانک مرکزی عدن، بانک مرکزی در صنعاء از سازوکار خود برای پرداخت غرامت به شهروندان در مناطق تحت کنترل دولت ائتلافی در ازای پس‌انداز‌های آن‌ها از ارز چاپ شده قبل از سال ۲۰۱۶ که بانک مرکزی عدن آن را ارز قانونی می‌داند خبر داد.
به نوشته الجدید برس، داده‌ها نشان می‌دهد که بانک مرکزی در عدن در تلاش بود تا ارز قدیمی در اختیار شهروندان در مناطق دولتی ائتلافی را از دست آن‌ها بردارد و با کاهش میزان این ارز در بازار بر دولت صنعاء فشار آورد از ارز جدید عدن برای جبران کمبود خود استفاده کند. پیش بینی می‌شود که بانک مرکزی در صنعا ۳۶ میلیارد ریال ارز قدیمی را دریافت کند، اما کارشناسان اقتصادی تایید می‌کنند که این مبلغ هیچ تاثیری بر نرخ ارز در مناطق تحت کنترل دولت صنعا نخواهد داشت. دلیل این امر این است که مبلغ فوق به عنوان بخشی از پول مصادر شده در نظر گرفته می‌شود که قبلاً در گردش بوده و افزوده جدیدی به نقدینگی محسوب نمی‌شود. ایالات متحده در راستای اعمال فشار بر یمنی‌ها انتقال حواله‌های مالی به یمن را متوقف کرده است، از جمله کمک‌های بشردوستانه که سالانه ۲۹۱ میلیون دلار تخمین زده می‌شود. آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده ۲۰۹ میلیون دلار ارائه می‌دهد، در حالی که ۸۲ میلیون دلار از طریق دفتر جمعیت، پناهندگان و مهاجرت ایالات متحده برای ارائه غذا و خدمات بهداشتی، آب و پناهگاه ارائه می‌شود. با این حال الشرق الاوسط نوشته علیرغم کاهش میزان دلار در مناطق تحت کنترل دولت نجات ملی یمن، ریال سعودی همچنان یکی از بزرگترین ارز‌های خارجی موجود در این مناطق و در سراسر کشور است که به دلیل حجم نقل و انتقالات مالی مهاجران یمنی در عربستان است که تعداد آن‌ها بیش از دو و نیم میلیون نفر از خارج از کشور تخمین زده می‌شود.
به گفته رشید حداد، روزنامه‌نگار اقتصادی، اگر بانک عدن می‌توانست از رسیدن حواله‌های خارجی از خارج از کشور به مناطق تحت کنترل صنعا جلوگیری کند، ۸ سال پیش از آن جلوگیری می‌کرد؛ بنابراین می‌توان گفت که این تصمیمات صادر شده از سوی عدن نمایشی است، از جمله تهدید آن به کنترل تمامی منابع درآمد خارجی که اقتصاد ملی را از ارز تغذیه می‌کند. وی تاکید کرد: تصمیمات بانک عدن موفقیت آمیز نخواهد بود و اثرات منفی آن بر وضعیت استان‌های جنوبی بیشتر خواهد بود، زیرا آن تصمیمات تحت دستورات آمریکا بود و با مشارکت آژانس توسعه ایالات متحده که اکثر بخش‌های بانک عدن را کنترل می‌کند، اجرا شده است. بانک مرکزی صنعاء نیز در مواجهه با رویه‌های بانک عدن تاکید کرد که این بانک بیشترین توانایی را در حفظ حقوق و پس‌انداز شهروندان در استان‌های اشغالی دارد و این امر با توجه به سیاست‌های کلی اتخاذ شده توسط بانک مرکزی صنعاء نیز صادق است در مقایسه با سیاست‌های بانک عدن، که توسط شبه نظامیان کنترل می‌شود.
مسئولین دولت نجات ملی یمن همچنین در واکنش به تصمیم بانک مرکزی عدن، به تمامی بانک‌ها، شرکت‌های صرافی و صرافی‌ها دستور دادند که هرگونه حواله‌ای را که از مناطق خارج از کنترل این دولت آمده با دلار‌های ۱۰۰ دلاری آبی (چاپ سال‌های بعد از ۲۰۱۶) پرداخت کنند و هر مبلغی را به دلار، اعم از قدیمی یا جدید، با قیمت یکسان که همان نرخی است که صنعاء برای دلار در سال‌های قبل (۵۳۰ ریال) تصویب کرده بود، پرداخت کند. دولت نجات ملی یمن همچنین تصمیم گرفت که انتقال پول به دلار قدیم (سفید) را در سیستم‌های شبکه‌های انتقال پول متوقف کند و در عملیات انتقال پول تنها از دلار جدید استفاده کند، در حالی که پوشش مالی دلار قدیمی را متوقف کرده و آن را به دلار جدید محدود کرد و فروش دلار قدیمی به نمایندگان و مشتریان را متوقف و تسویه مانده اعتباری مشتریان و نمایندگان را با دلار جدید انجام داد در حالی که این دلار را از مشتریان هم با تنها یک ریال کم‌تر از ارزش آن خریداری می‌کند. دولت نجات ملی یمن از سال‌ها پیش، نرخ ارز را برای دلار‌های با چاپ قدیمی تصویب کرد و معاملات با اسکانس‌های جدید را محدود و مقادیر زیادی از آن‌ها را پس انداز کرده بود. اگرچه عده‌ای هم می‌گویند اختلاف قیمت اسکناس‌های ۱۰۰ دلاری قدیم و جدید بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ ریال بوده که موجب ضرر دارندگان اسکناس‌های قدیمی دلار شده است. رهبران مالی دولت نجات ملی یمن همچنین تاکید کرده اند که از اجرایی شدن تصمیم آمریکا برای تروریستی خواندن جنبش انصار الله که مستلزم اعمال تحریم‌های اقتصادی و مالی از جمله منع نقل و انتقالات مالی از و به مناطق تحت کنترل صنعاء است، نیز هراسی ندارند.
آنچه بانک عدن در تصمیمات خود متوجه نشده است این است که عامل بازار تجاری تحت کنترل صنعا است و هرگونه اقدامی که توسط صنعا تحت حکومتی که کنترل خود را تحمیل می‌کند و مالک تصمیمات آن است، انجام خواهد شد، برخلاف طرف مقابل، که تصمیمات نسنجیده خود را با عواقب جدی مواجه خواهد کرد، زیرا تصمیماتش به روحیه شبه نظامیان و کشور‌هایی که حساب خود را دارند، بستگی دارد. به گفته رشید حداد تبلیغات رسانه‌ای درباره اقدام بانک مرکزی عدن بیشتر از اینکه در عمل بخواهد تاثیر منفی داشته باشد بزرگنمایی رسانه‌ای است و تبعات آن برای خود عدن بیشتر است، زیرا به ایجاد شکاف مالی و پولی بیشتر منجر می‌شود. پایگاه خبری المسیره هم نوشت: نقل و انتقالات یمنی‌های مهاجر از و به صنعاء و استان‌های تحت کنترل دولت نجات ملی یمن هیچ آسیبی ندیده و به طور عادی انجام می‌شود و آنچه در این زمینه تبلیغ می‌شود اغراق محض است. کسانی که این تصمیم را در ریاض اتخاذ کردند، می‌دانند که هشدار‌های صنعا، در صورت تکرار تکرار می‌شوند، به معنای پاسخی فاجعه‌آمیز برای هر کسی است که تلاش می‌کند دوباره در فضای یمن بازی کند.
بیم ریاض از تبعات مداخله در جنگ اقتصادی آمریکا علیه صنعاء
بر اساس گزارش المسیره، در این میان ریاض خود را بر سر دو راهی می‌بیند، زیرا تهدید‌های صنعاء معنای عمیقی دارد عبدالملک الحوثی بهای همراهی عربستان با جنگ اقتصادی آمریکا علیه یمن را سنگین خوانده و گفته هیچ چیز ارزش این را ندارد که ریاض امنیت و ثبات خود را فدای جنگ اقتصادی علیه صنعاء کند. علی القحوم عضو دفتر سیاسی دولت نجات ملی یمن هم می‌گوید: «ما به آمریکا، انگلیس و همدستانشان در کشور‌های منطقه هشدار دادیم هر گونه تشدید تنش اقتصادی کم خطرتر از تنش نظامی نخواهد بود و با پاسخ دردناکی روبه رو خواهد شد که به توطئه آن‌ها پایان می‌دهد و اهداف خبیث آن را ناکام خواهد گذاشت؛ زیرا اقتصاد در برابر اقتصاد است، اما دست یمانی‌ها بلندتر است و می‌تواند اقتصاد آن‌ها را فلج کند بنابراین باید در محاسبات خود تجدید نظر کرده و البته که درس ۹ سال گذشته برای آن‌ها کافی است». محمد عبدالسلام رئیس هیات مذاکره کننده دولت نجات ملی یمن هم تاکید کرد که برافروختن جنگ علیه بانک‌های یمنی فعال در صنعا اقدامی خطرناک است. وی تاکید کرد: آمریکا در پس این اقدام است و می‌خواهد کشور‌های دیگر از جمله عربستان را در جنگ برای گرسنگی دادن ملت یمن سوق دهد. وی گفت: ما هشدار رهبر انقلاب یمن را خطاب به عربستان تکرار می‌کنیم که مراقب باشد در دام آمریکایی که برای خدمت به اسرائیل و مجازات ملت یمن در واکنش به حمایت‌هایشان از غزه، پهن شده است، نیفتد. به نوشته المسیره همانطور که رهبری یمن فرمودند با این همه هجمه هیچ چیزی موضع یمن عزیز را در حمایت از مردم فلسطین تغییر نمی‌دهد.
منبع: فارس
