بانک مرکزی و دولت از سیاست سرکوب نرخ سود سپرده‌ها فاصله گرفته‌اند

به گزارش خبرنگار ایبنا، فتح‌اله تاری؛ عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به تجارب کشور‌های منطقه در زمینه عبور از برون‌زایی به درون‌زایی اظهار کرد: برای بررسی این موضوع، نمونه‌هایی از اقدامات کشور‌هایی مانند ترکیه، پاکستان، هند، مصر، عراق و سایر کشور‌ها را مورد مطالعه قرار داده‌ام.

وی افزود: در ترکیه، نرخ بهره تا ۴۶ درصد کاهش پیدا کرده و نظارت بانک مرکزی بر عملکرد بانک‌ها افزایش یافته است؛ در پاکستان نیز با اعمال محدودیت‌هایی، نرخ بهره افزایش یافته و نظام بانکی تحت نظارت بیشتری قرار گرفته است.

تاری بیان کرد: در هند اصلاحاتی در حوزه نقدینگی انجام شده و تلاش شده از فرار سرمایه به سمت فضای رمزارز‌ها جلوگیری شود؛ همچنین نظارت بر بازار پول افزایش یافته است.

وی افزود: در مصر محدودیت‌هایی در اعطای تسهیلات مسکن اعمال شده و معاملات رمزارز‌ها ممنوع شده است. این اقدامات در راستای هدایت اعتبار و تقویت نظارت بر بانک‌ها صورت گرفته است.

عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی گفت: در عراق نسبت‌های بانکی کاهش و ذخایر ارزی افزایش یافته است به‌طوری که این کشور اکنون حدود ۱۱۳ میلیارد دلار ذخیره ارزی دارد. در عین حال، نظارت بر نظام بانکی نیز تشدید شده است.

وی با اشاره به سیاست‌های جهانی گفت: در بسیاری از کشور‌ها نرخ ذخیره قانونی کاهش یافته؛ چرا که این نرخ ابزاری است که بخشی از منابع بانک‌ها را جذب می‌کند و بانک‌ها ناچارند برای تأمین نقدینگی به بانک مرکزی مراجعه کنند. البته بانک مرکزی نیز از این منابع بهره‌برداری می‌کند.

تاری با اشاره به تحولات سیاست پولی در داخل کشور بیان کرد: در سال‌های اخیر، بانک مرکزی و دولت از سیاست سرکوب نرخ سود سپرده‌ها فاصله گرفته‌اند. هرچند سرکوب هنوز در برخی حوزه‌ها وجود دارد؛ اما در فضای تأمین مالی، مردم به دنبال حفظ ارزش پس‌انداز‌های خود هستند.

وی گفت: تورم همانند مالیاتی پنهان، ارزش واقعی سپرده‌ها را کاهش می‌دهد و همین باعث می‌شود مردم به سمت دارایی‌هایی مانند دلار و دیگر دارایی‌های مقاوم در برابر تورم حرکت کنند.

تاری ادامه داد: در سال‌های اخیر، اسناد خزانه اسلامی منتشر شده و دولت بخشی از نیاز مالی خود را از طریق این ابزار و با نرخ سود بالا در بازار تأمین کرده است. همچنین ابزار‌هایی مانند اوراق گام و روش‌های فکتورینگ برای تأمین مالی بخش خصوصی معرفی شده‌اند که بازتاب‌دهنده نرخ بهره واقعی هستند و فشار بر بانک مرکزی و نظام بانکی را کاهش داده‌اند.

عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی در پایان تاکید کرد: ما در حوزه تأمین مالی، روش‌های اسلامی متنوعی داریم؛ اما آنچه تاکنون در سیستم بانکی یا بازار سرمایه اسلامی اجرا شده، مؤثر نبوده است. در حالی‌که کشور‌های اسلامی منطقه از ابزار‌هایی مانند اوراق صکوک اسلامی به خوبی بهره برده‌اند.