رانت منابع طبیعی منجر به تورم و افزایش نرخ ارز می‌شود

به گزارش خبرنگار ایبنا، تیمور رحمانی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در نشست تحلیلی اعتلای حکمرانی در سیاستگذاری ارزی، اظهار کرد: ایران کشوری است که صاحب رانت منابع طبیعی است و این رانت منابع طبیعی کمک می‌کند که تخصیص رانت و منابع داشته باشد و وقتی این رانت منابع طبیعی کاهش پیدا می‌کند، کشور با مشکل مواجه می‌شود.

رحمانی گفت: خلق پول آثار خود را در رشد نقدینگی نشان می‌دهد. این خلق ریال می‌تواند اسباب همراهی با رشد حقیقی اقتصاد باشد که در این صورت مشکلی ایجاد نمی‌شود. این خلق می‌تواند اضافه تقاضا در بازار کالا و خدمات ایجاد کند و اضافه عرضه پول داخلی رخ بدهد. در نتیجه هم باعث فشار روی قیمت‌ها و هم موجب فشار روی قیمت پول در جهت کاهش ارزش شکل بگیرد.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران عنوان کرد: بخاطر تحولاتی که در اقتصاد ایران شکل گرفت که خود را از دهه ۵۰ نمایان کرد، بستری برای توزیع انواع رانت ایجاد شد. این رانت خود را در کسری بودجه پنهان و آشکار دولت نشان می‌دهد. این مسئله نشان می‌دهد که شیوه تخصیص منابع و رانت افزایش نقدینگی را شکل می‌دهد.

وی افزود: رانت منابع طبیعی ناشی از موقعیت ویژه ماست، اما رانت ناشی از رانت‌جویی حاصل از تصمیمات اقتصادی است. در قالب کشور‌های دنیا توان عرضه کالا و خدمات مساوی ارزش افزوده عوامل داخلی است، اما در کشور‌هایی که رانت منابع طبیعی دارند، توان عرضه کالا و خدمات برابر با ارزش افزوده عوامل داخلی بعلاوه رانت منابع طبیعی است.

رحمانی بیان کرد: این توزیع رانت‌ها موجب اضافه تقاضا در بازار کالا و خدمات و اضافه عرضه در بازار پول می‌شود. رانت منابع طبیعی کمک می‌کند که بخشی از ارزش افزوده خارجیان را تصاحب کنیم تا بخشی از کسری در بازار کالا و خدمات (تقاضا) رفع شود. در اقتصاد ایران در مقاطعی که نسبت تورم به رشد نقدینگی پائین است، رانت منابع طبیعی بالا است.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران در پایان تاکید کرد: استفاده از رانت منابع طبیعی برای پوشش اضافه تقاضای کالا و خدمات و اضافه تقاضای پول سازوکاری ایجاد می‌کند که امکان ادامه یافتن آن وجود ندارد. در این صورت واردات تقویت می‌شود، صادرات تضعیف می‌شود و در نهایت خروج سرمایه تشدید خواهد شد. در این صورت یک چرخه ناقص شکل می‌گیرد که منتهی به تورم و افزایش نرخ ارز می‌شود.