به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایبنا و به نقل از گاردین، آسیب‌پذیرترین کشورهای جهان با موجی سهمگین از بازپرداخت بدهی‌ها رو‌به‌رو هستند، چرا که دوره‌ای از وام‌دهی گسترده چین اکنون وارد مرحلهٔ وصول شده است.
این تحلیل که روز سه‌شنبه توسط اندیشکده سیاست خارجی لاوی (Lowy Institute) در استرالیا منتشر شد، نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۵، ۷۵ کشور فقیر جهان موظف به بازپرداخت مبلغی بی‌سابقه، معادل ۲۲ میلیارد دلار به چین خواهند بود. بدهی این کشور‌ها بخش عمده‌ای از مجموع ۳۵ میلیارد دلاری را تشکیل می‌دهد که لاوی برای سال ۲۰۲۵ محاسبه کرده است.
در این گزارش آمده است: از هم‌اکنون تا پایان این دهه، نقش چین بیشتر به یک طلبکار بدل خواهد شد تا یک وام‌دهنده برای جهان در حال توسعه.
این فشار برای بازپرداخت، تأمین مالی محلی در بخش‌هایی مانند بهداشت، آموزش و مقابله با تغییرات اقلیمی را تحت تأثیر قرار داده است.
در ادامه گزارش آمده است: وام‌دهی چین دقیقاً در زمانی متوقف شده که بیش از هر زمان دیگر به آن نیاز است. در عوض، شاهد خروج خالص منابع مالی از این کشور‌ها هستیم، آن هم زمانی که آنها از نظر اقتصادی تحت فشار شدید هستند.
بیشتر این وام‌ها در قالب طرح کمربند و جاده (BRI)، برنامه‌ای دولتی برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های جهانی به رهبری شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور چین، ارائه شده‌اند. این طرح پروژه‌های بزرگی را از مدارس و بیمارستان‌ها گرفته تا بنادر و فرودگاه‌ها تأمین مالی کرده است.
در سال ۲۰۱۶ حجم وام‌های اعطایی چین به بیش از ۵۰ میلیارد دلار رسید؛ رقمی بیشتر از مجموع وام‌های اعطایی همهٔ کشورهای غربی.
طرح BRI بیشتر بر کشورهای در حال توسعه متمرکز بود؛ کشور‌هایی که برای جذب سرمایه‌گذاری خصوصی یا دولتی با مشکل رو‌به‌رو بودند. اما این شیوه نگرانی‌هایی دربارهٔ نفوذ و کنترل چین ایجاد کرده و باعث شده برخی پکن را متهم کنند که با اعطای وام‌هایی بازپرداخت‌ناپذیر، کشور‌ها را به دام بدهی می‌اندازد. ماه گذشته نیز گزارشی دیگر از همین اندیشکده نشان داد که لائوس اکنون دچار بحران بدهی شدید شده و بخشی از آن به دلیل سرمایه‌گذاری بیش‌از‌حد در بخش انرژی، عمدتاً با تأمین مالی چین است.
دولت چین این اتهامات را رد کرده و برخی کشورهای دریافت‌کننده نیز از آن دفاع کرده‌اند، و گفته‌اند چین در شرایطی حساس وام‌هایی حیاتی در اختیارشان گذاشته، در حالی که دیگران حاضر به کمک نبودند.
با این حال، گزارش لاوی هشدار داده که سطح بی‌سابقه بدهی‌های فعلی می‌تواند به ابزاری برای «اهرم سیاسی» چین تبدیل شود، به‌ویژه در شرایطی که دولت ترامپ کمک‌های خارجی را به‌شدت کاهش داده است.
اما این وضعیت چین را نیز در تنگنا قرار داده: از یک‌سو فشار دیپلماتیک برای بازسازی بدهی کشور‌هایی با اقتصاد ناپایدار، و از سوی دیگر فشار داخلی برای وصول بدهی‌ها در بحبوحهٔ رکود اقتصادی خود چین.
چین اطلاعات زیادی دربارهٔ طرح BRI منتشر نمی‌کند. اندیشکده لاوی اعلام کرد که برآوردهایش – که بر اساس داده‌های بانک جهانی انجام شده – احتمالاً میزان واقعی وام‌دهی چین را دست‌کم گرفته‌اند. در سال ۲۰۲۱ مؤسسه AidData تخمین زد که چین در مجموع حدود ۳۸۵ میلیارد دلار بدهی پنهان دارد.
