در موسسه مطبوعاتی بازار پول و ارز تهیه شد؛
به گزارش خبرنگار بینالملل ایبنا و به نقل از صندوق بینالمللی پول، سه سال پیش، نشریه Finance & Development یک شماره کامل را به موضوع «انقلاب پولی» اختصاص داد؛ انقلابی که با نوآوریهای مالی مانند داراییهای رمزارزی شکل میگرفت. امروز آن انقلاب در حال رخ دادن است.
یکی از این نوآوریها «استیبلکوینها» هستند؛ داراییهای دیجیتال پشتیبانیشده با ارزهای رسمی یا اوراق قرضه دولتی. شرکتهای فعال در این حوزه تاکنون میلیونها کاربر در سراسر جهان جذب کردهاند و تراکنشهای برونمرزی را بهصورت شبانهروزی و با هزینه بسیار پایین انجام میدهند. قوانین جدید در آمریکا و دیگر کشورها ممکن است رشد آنها را شتاب دهد. در برخی اقتصادهای گرفتار تورم بالا، استیبلکوینهای دلاری حتی به ریسمان نجات مالی مردم بدل شدهاند.
هلن ری، استاد مدرسه کسبوکار لندن، پیامدهای کلاناقتصادی و ژئوپولیتیکی گسترش استیبلکوینهای دلاری را تحلیل کرده است. به گفته او، مزیتها شامل پرداختهای سریعتر و ارزانتر بینالمللی است. اما در سوی دیگر، خطر دلاریزه شدن (استفاده همزمان دلار در کنار ارز ملی)، نوسانات جریان سرمایه و نرخ ارز، تضعیف احتمالی نظام بانکی، و افزایش جرایم مالی و پولشویی قرار دارد. او هشدار میدهد: «این فناوری احتمالاً ریسکهای بزرگی برای ثبات مالی ایجاد خواهد کرد».
یائو زِنگ از مدرسه وارتون دانشگاه پنسیلوانیا نیز منبع دیگری از ریسک را مطرح میکند: «چشمانداز مالی جهانی تغییر کرده، اما قوانین عمدتاً ثابت ماندهاند.» او استیبلکوینها را در زمینه تغییرات بزرگتر بازارهای مالی میسنجد؛ از جمله اینکه نهادهای غیربانکی با مقررات اندک نقدینگی بیشتری فراهم میکنند و وامدهندگان برای سرعتبخشیدن به تأیید وامها، کاهش وثایق، و رسیدن به مشتریانی که بانکهای سنتی نادیده میگیرند، بیش از پیش به هوش مصنوعی و دادههای کلان تکیه میکنند. او مینویسد: «استیبلکوینها ممکن است در دوران عادی عملکرد خوبی داشته باشند، اما در شرایط فشار میتوانند از کار بیفتند».
ورود بازیگران تازه مانند فینتکها و غولهای فناوری و ظهور محصولاتی، چون رمزارز و استیبلکوین، نهادهای مالی سنتی را به چالش کشیده است. اما استیبلکوینها تنها بخشی از این انقلاباند. نوآوری هم از سوی بخش خصوصی و هم دولتها و بانکهای مرکزی پیش میرود. برخی دولتها در واکنش به ابتکارات بخش خصوصی، سامانههایی را راهاندازی کردهاند که به نیاز مصرفکنندگان برای پرداختهای سریع و کارآمد پاسخ میدهد. پژوهشگران صندوق بینالمللی پول، نمونه هند را بررسی کردهاند: «رابط پرداخت یکپارچه یا UPI» که صدها بانک، پلتفرم و اپلیکیشن را به هم متصل میکند و ماهانه بیش از ۱۹ میلیارد تراکنش انجام میدهد.
همزمان، بانکهای مرکزی و نهادهای ناظر باید با نوآوریهای برهمزننده سازگار شوند. ایناکی آلداسورو، جان فراست و واتسالا شریتی از بانک تسویه بینالمللی بررسی کردهاند که رقابت میان بازیگران جدید و نهادهای قدیمی چه مسیری طی میکند. آنها نتیجه میگیرند که برای دستیابی به بیشترین دستاورد، سیاستهای عمومی آیندهنگر باید همراه نوآوریهای بنیادین پیش برود.
جلوگیری از جرم نیز حوزه دیگری است که نیازمند هوشیاری نهادهای عمومی است. متأسفانه مجرمان از نخستین پذیرندگان رمزارز بودند و همه سامانههای پرداخت باید میان حفظ حریم خصوصی و سرعت، با ضرورت جلوگیری از فرار مالیاتی، پولشویی و تأمین مالی تروریسم تعادل ایجاد کنند.
باید ذهنی باز در برابر استیبلکوینها و نوآوری مالی داشت. بهوضوح جا برای بهبود در سامانههای پرداخت و بازارهای مالی وجود دارد و کاربران هم چنین انتظاری دارند. نکته کلیدی این است که از طریق مقررات شفاف، توازن میان ریسکها و مزایا برقرار شود؛ مقرراتی که مصرفکنندگان و سرمایهگذاران را محافظت کرده و مانع اثرات جانبی شود. چه کسی میداند این نوآوریها چه امکانات تازهای را در آینده آشکار میکنند؟
