در موسسه مطبوعاتی بازار پول و ارز تهیه شد؛
در پی ادعای اخیر احمدرضا فرشچیان عضو هیئت نمایندگان اتاق در نشست کمیسیون مدیریت واردات اتاق ایران مبنی بر شکلگیری بازار سیاه و دریافت مبالغی تحت عنوان «زیرمیزی» برای اتصال خریدار و فروشنده در تالار دوم مرکز مبادله برای معاملات مستقیم، سخنگوی این مرکز ضمن تشریح دقیق سازوکار معاملات تالار دوم، تاکید کرد که روش «معامله مستقیم» اساساً به درخواست خود اتاق بازرگانی و برای تجاری که یکدیگر را میشناسند راهاندازی شده و طرح ادعای واسطهگری در این روش بیمعناست.
مرکز مبادله ارز و طلای ایران ضمن رد این شائبهها، ابعاد فنی و اجرایی معاملات در تالار دوم را تشریح کرد:
در تالار دوم ارزی، ما با یک روش واحد مواجه نیستیم، بلکه دو روش معامله وجود دارد: «معاملات مستقیم» و «معاملات غیرمستقیم». درک تفاوت این دو، پاسخ بسیاری از ابهامات را روشن میکند.
در معاملات مستقیم، دو بازرگان (صادرکننده و واردکننده) با شناخت از یکدیگر و توافق قبلی معامله را انجام میدهند؛ یعنی ثبت معامله و انتقال ریال در مرکز مبادله صورت میگیرد، اما طرفین توافق میکنند که ارز را خودشان به یکدیگر برسانند بنابراین در این میان واسطهای وجود ندارد و بانک عامل در انتقال ارز نقشی ندارد. اما در معاملات غیرمستقیم که بازرگان طرف معامله مشخصی ندارد با مراجعه به تالار معاملات غیرمستقیم نرخ مدنظر خود را سفارش گذاشته و سامانه، بهترین قیمت را برای او پیدا میکند؛ بنابراین بازرگان اختیار دارد که اگر طرف مقابل خود را میشناسد و به او اعتماد دارد از معاملات مستقیم استفاده کند و الا در تالار معاملات غیرمستقیم سفارش گذاری کند؛ بنابراین در بخش تالار معاملات غیرمستقیم، طرفین معامله همدیگر را نمیشناسند و سامانه جورسازی معاملات را انجام میدهد و بنابراین دلالی ممکن نیست؛ در بخش تالار معاملات مستقیم نیز که معامله با آشنایی قبلی طرفین اتفاق میافتد و واسطهای در بین نیست.
روش «مستقیم» اساساً پیشنهاد خود اتاق بازرگانی بود.
نکته قابل تامل اینجاست که ایجاد امکان «معامله مستقیم» در تالار دوم، بنا به درخواست و پیشنهاد اتاق بازرگانی اجرایی شد.
استدلال اتاق بازرگانی این بود که برخی صادرکنندگان و واردکنندگان سالهای متمادی با هم کار کردهاند و یکدیگر را میشناسند، پس اجازه داده شود که این افراد بتوانند ارزشان را مستقیماً با هم مبادله کنند تا امکان جابجایی ارز راحتتر و سریعتر اتفاق بیفتد.
وقتی فلسفه روش مستقیم این است که «طرفین همدیگر را میشناسند»، دیگر وجود واسطه و دلال برای وصل کردن آنها به هم چه معنایی دارد؟ اگر کسی مدعی است که برای پیدا کردن طرف مقابل باید پول بدهد، یعنی طرف را نمیشناسد؛ خب در این صورت راهکار ساده است: باید به سمت معاملات غیرمستقیم از طریق سامانه برود؛ بنابراین ادعای دریافت مبلغ اضافه در روشی که پیشفرض آن شناخت طرفین است، بیمعنی است.
گفتنی است، در خصوص عدم شفافیت در تالار دوم مرکز مبادله ارز و طلای ایران از سوی مسئول کمیسیون واردات اتاق بازرگانی ادعا شد که به دلیل عدم شناخت طرفین معامله از یکدیگر، پدیده «زیرمیزی» در معاملات مستقیم تالار دوم رواج یافته است؛ به گونهای که دلالان برای وصل کردن صادرکننده به واردکننده، به ازای هر دلار ۴ هزار تومان هزینه اضافه طلب میکنند. با توجه به توضیحات ارائه شده در بالا مشخص است که این ادعا نادرست است.
