به گزارش روز جمعه شبکه خبری اقتصاد و بانک ایران(ایبِنا)، در نظام‌های پولی و مالی جدید، بخش مهمی از اوراق بهاداری که توسط دولت‌ها، بانک‌ها و شرکت‌ها منتشر می‌شود، بر اساس ارز خارجی طراحی شده و در بازارهای بین‌المللی به فروش می‌رسد. این مسئله مختص بازارهای مالی کاملا توسعه یافته نبوده و حتی برخی از کشورهای اسلامی (مانند: مالزی و بحرین) با بازارهای مالی در حال توسعه نیز با انتشار انواع گوناگونی از اوراق ارزی، تلاش کرده‌اند حوزه تامین مالی خود را از داخل کشور (که دارای محدودیت‌های فراوان است) به سطح بین‌المللی توسعه دهند.
علیرغم این مسئله، حضور نظام مالی کشور در بازار اوراق بهادار بین‌المللی، بسیار ناچیز است که این چالش درگذشته به طور عمده به مسئله تحریم‌ها مرتبط بود. اما در دوره جدید و پس از دستیابی به توافقنامه برجام، امکان انتشار اوراق بهادار دولت ایران در سایر کشورهای اسلامی و غیراسلامی بیش از پیش فراهم شده است. با این حال موفقیت اوراق بهادار ارزی کشور در سطح بین‌المللی، نیازمند پیش‌نیازها و الزاماتی است که در ادامه به صورت مختصر به برخی از مهمترین آنها اشاره می‌شود.
الف- ضرورت مشارکت نهادهای بین‌المللی در فرآیند انتشار اوراق بهادار ارزی ایران
با توجه به اینکه اوراق بهادار ایرانی تاکنون به صورت جدی در بازار جهانی حضور نداشته و به دلیل تحریم‌ها و برخی مشکلات دیگر، شهرت نظام مالی ایران در سطح بین‌المللی خیلی بالا در نظر گرفته نمی‌شود، مناسب است تا حد ممکن از نهادهای بین‌المللی بانکداری اسلامی (مانند بانک توسعه اسلامی) به عنوان یکی از ارکان انتشار اوراق ایرانی (مانند رکن ناشر یا ضامن) استفاده کرد. انجام این کار، به استقبال از اوراق در سایر کشورها کمک می‌کند.
ب- جذابیت نرخ سود
با توجه به اینکه ریسک اوراق ایرانی بالاتر از سایر اوراق موجود در بازارهای بین‌المللی است، لذا مناسب است اقلا در مراحل اولیه، نرخ سود اوراق به شیوه‌ای تعیین شود که از جذابیت کافی برای سرمایه‌گذاران برخوردار باشد.
پ- عرضه خصوصی اوراق به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای
با توجه به مشکلات پیش‌رو و جدید بودن اوراق ارزی ایران، بهتر است این اوراق در مراحل اولیه به صورت عمومی عرضه نشود. بلکه به سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در کشورهای مختلف ارائه گردد. این مسئله امکان تعامل و گفتگو با این سرمایه‌گذاران و آشنا نمودن تدریجی آنها با اوراق را فراهم می‌آورد.
ت- تدوین قوانین و مقررات مرتبط
در حال حاضر بستر قانونی و مقرراتی انتشار اوراق ارزی ایران در سطح بین‌المللی فراهم نیست. در حالی که مسائل مهمی چون شیوه گزارش‌دهی، مالیات‌دهی، شیوه رفع اختلافات حقوقی احتمالی و غیره نیاز به قوانین و مقررات مشخص و منسجم دارد. در این رابطه ضرورت دارد سیاست‌گذاران نظام مالی کشور نسبت به تدوین قوانین و مقررات مرتبط اقدام کنند.
در پایان لازم به ذکر است که بدون شک قرار گرفتن اقتصاد ایران در مسیر نرخ‌های رشد بالای هشت درصد در سال‌های آتی، نیازمند حجم عظیمی از منابع مالی است که بازار پول و سرمایه داخلی امکان فراهم نمودن آن را ندارد. بر این اساس، حضور در بازارهای بین‌المللی مالی (به ویژه بازار بین‌المللی و رو به رشد اوراق بهادار اسلامی یا صکوک) می‌تواند امکان تامین مالی را بسیار بیشتر از ظرفیت‌های داخلی فراهم کند. نباید فراموش کرد که در اقتصادهای اعتباری جدید، توسعه اقتصادی بدون توسعه مالی امکان‌پذیر نخواهد بود.
سید مجید حسینی؛ صاحب‌نظر پولی و بانکی
