به گزارش خبرنگار ایبِنا، ایران، ترکیه و روسیه برای حذف دلار از مبادلات تجاری مدتی است به توافق رسیده اند، قبل‌تر نیز این اقدام در برخی نقاط دنیا از جمله بین کشورهای تایلند، مالزی و اندونزی به منظور تسهیل تجارت منطقه انجام شده، برای بررسی نتایج و لازمه‌های این موضوع ایبِنا با کیوان کاشفی؛ رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه گفتگو کرده است.
ایبِنا: حذف دلار از چرخه تجارت بین ایران و کشورهای منطقه چه پیامدهایی دارد؟
کاشفی: بخشی قابل توجهی از اقتصاد دنیا متعلق به آمریکاست و این کشور از این قضیه برای پیشبرد و بلکه تحمیل سیاست‌های خود استفاده می‌کند، لذا این ایده برای مقابله با یکجانبه گرایی سیاست‌های آمریکا در حال گسترس است و به سایر کشورها از جمله کشورهای حوزه یورو نیز سرایت خواهد کرد. حذف دلار از تبادلات تجاری قطعا باعث کم شدن میزان وابستگی به دلار و کمرنگ شدن آن در اقتصاد دنیا می‌شود.
ایبِنا: این کار به چه مقدماتی نیاز دارد؟
با توجه به اینکه حذف دلار از مبادلات تجاری در مرحله ایده است، باید راهکارها و سازوکارهای لازم تدارک دیده شود و تحقق این موضوع به راحتی شدنی نیست، اما می‌توان از کشورهای منطقه مثل ترکیه، عراق و سوریه شروع کرد، لازمه این کار تعامل مناسب بانک‌های ایران با بانک‌های منطقه است و باید بخشی از مقررات بانکی بین المللی مثل FATF و امثال آنکه در ایران با مشکلاتی مواجه است مرتفع شود. شفافیت بانک‌ها و پیوستن آنان به کنوانسیون‌ها، قطعا راه را برای اینچنین مبادلاتی باز می‌کند، طرفداران FATF نیز معتقدند که اگر قرار است اینچنین راهکارهایی که قطعا در درازمدت به نفع اقتصاد کشور است اتحاذ شود لازمه آن سازگاری بانک‌های ایران و بانک‌های منطقه است تا بتوانند همچون بانک‌های روسیه و ترکیه فعالیت کنند.
ایبنا: آیا حذف دلار از مبادلات تجاری می تواند آثار تحریم های آمریکا را کاهش دهد؟
کاشفی: مبادلات غیرارزی نیز از دلار تاثیر می‌گیرد و حتی اگر همه تبادلات تجاری ایران با کشورهای منطقه با ارزی غیر از دلار انجام شود همچنان قیمت آن ارز بر اساس دلار تعیین می‌شود برای مثال در عراق که ریال ایران مبادله می شود مبنای ارزش گذاری ریال، دلار است اما در هر صورت حذف دلار در مبادلات تجاری می‌تواند در شرایط تحریم تسهیل کننده تجارت باشد.
ایبِنا: با توجه به اینکه در عراق مدتهاست که بخش زیادی از تجارت از طریق ریال است، رفع استثناء بودن این کشور و افغانستان از پیمان سپاری ارزی را چگونه می‌بینید؟
کاشفی: با توجه به رونق گردشگری بین ایران و عراق، ریال در مبادلات تجاری عراق پذیرفته شده و وارد کننده عراقی به جای دلار، به صادر کننده ایرانی ریال می‌دهد، بنابراین پیمان سپاری ارزی برای صادرکنندگان کالا به عراق منطقی نیست و اتاق بارزگانی در خصوص این قضیه معترض است، برای همین ما در اتاق ایران در حال تدوین تحلیل‌ها و راهکارهایی برای آن هستیم.
ایبِنا: دلیل بانک مرکزی برای خارج کردن افغانستان و عراق از استثناءهای پیمان سپاری ارزی چیست؟
کاشفی: بانک مرکزی با توجه به حجم ۱۰ میلیاردی درآمد ناشی از صادرات به عراق و افغانستان و نیاز کشور به ارز، معتقد است نباید از این رقم بالا چشم‌پوشی کند ضمن آنکه بانک مرکزی نگران خروج دلار از طریق این دو کشور است به این معنا که اگر این دو کشور از پیمان سپاری استثنا شوند صادر کنندگان ابتدا به عراق و از عراق به کشورهای دیگر کالاهای خود را صادر کنند. اما اعتقاد ما این است که درآمدهای ارزی صادر کننده حتما به کشور بر می‌گردد چرا که صادر کننده یا تاجر است یا تولید کننده است و در هر صورت به این ارز برای رونق کار خویش نیاز دارد و حتما آن را وارد کشور می‌کند، اما با توجه به کاهش تنوع تجارت و طولانی بودن فرایند در ساختار پیمان سپاری ارزی و فاصله نرخ دلار در سامانه نیما و بازار آزاد، صادر کننده تمایلی به پیمان سپاری ارزی ندارد.
