به گزارش خبرنگار ایبِنا؛ پیمان پاک؛ رئیس سازمان توسعه تجارت ایران امروز دوشنبه ۱۷ بهمن ماه در نشست خبری به مناسبت دهه فجر، گفت: در یکسال ابتدایی فعالیت دولت سیزدهم رشد ۴۰ درصدی در صادرات غیرنفتی و در ۱۰ ماهه ابتدایی امسال ۴۵.۳ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی را داشتیم که ۱۸ درصد رشد در ارزش و ۳ درصد رشد وزنی نسبت به سال گذشته داشته است و این رقم بالاترین رکورد صادرات غیرنفتی کشور نسبت به سال‌های گذشته است و طبق برآورد‌ها تا پایان سال این میزان از ۵۲ میلیارد دلار عبور می‌کند و شاهد بالاترین صادرات غیرنفتی جمهوری اسلامی ایران خواهیم بود.
وی افزود: این در حالی بوده است که با چالش‌هایی مثل آزادسازی قیمت‌ها، حذف ارز ترجیحی، مشکلات حوزه انرژی و قطعی گاز، جنگ روسیه و اوکراین که منجر به کاهش قیمت محصولات فلزی شد و همچنین اغتشاشات که علی رغم وجود این مسائل رکورد بالایی در صادرات غیرنفتی را ثبت کردیم.
رییس کل سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به وظایف این سازمان، اظهار کرد: استفاده از ظرفیت‌ها و تامین زیرساخت‌ها برای ۵ بازار چین، عراق، ترکیه، امارات و هند که حدود ۷۰ درصد از صادرات کشور را تشکیل می‌دهند، افزایش یافته است.
پیمان پاک افزود: سازمان توسعه تجارت استفاده از ظرفیت‌های مناطقی مثل آفریقا، اوراسیا، شرق آسیا و آمریکای لاتین که از نظر تجاری با کشورمان در ارتباط هستند و از نظر سیاسی نیز در جریان مقابل نیستند را در نظر دارد تا از ظرفیت این کشورها برای افزایش صادرات و توسعه تجارت استفاده شود.
وی در ادامه صحبت‌های خود با تاکید بر توجه به نمایشگاه‌های بین‌المللی برای توسعه تجارت، اظهار کرد: در حوزه آفریقا، ۶ نمایشگاه تخصصی را انتخاب کردیم و این نمایشگاه‌ها با حضور پررنگ فعالین و بنگاه‌های اقتصادی کشور برگزار شد و چهار نمایشگاه دیگر نیز در برنامه کار در نظر گرفته شده است. حضور در این نمایشگاه‌ها در دیگر کشورها نیز در دستور کار قرار گرفته است. برای مثال یکی از نمایشگاه‌هایی که با موفقیت توسط سازمان توسعه تجارت برگزار شد، نمایشگاه اتوموبیلیتی مسکو بود که با حضور بیش از ۴۰ شرکت ایرانی برگزار شد و ۷۰۰ میلیون یورو موافقتنامه امضا شد که بخش قابل توجهی از آن‌ها به قرارداد تبدیل شده است. حدود ۵۷ نمایشگاه بین‌المللی برای شناسایی محصولات ایرانی که کشورها هدف در نظر گرفته شده است.
پیمان پاک به اشاره به ارسال نظام‌مند و هدفمند هیئت‌های تجاری به کشور‌های دیگر، گفت: در کشور‌هایی که به عنوان اولویت‌های تجاری در نظر گرفته شده‌اند، بر اساس اولویت‌های کالایی برای هر منطقه که توسط سازمان توسعه تجارت در نظر گرفته شده است، هیئت‌هایی به این کشورها فرستاده شدند. در این راستا بیش از ۱۰ هیئت بزرگ تجاری از کشور روسیه پذیرفته شدند. همچنین از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا امروز بیش از ۶۰ هیئت تجاری را از کشور‌های مختلف آفریقایی پذیرش کردیم.
رئیس سازمان توسعه تجارت در رابطه با استفاده از پلتفرم‌های ایرانی در کشور‌های هدف صادرات برای شناسایی و ارتباط با بازار این کشورها، توضیح داد: با توجه به هزینه بالای این‌گونه طرح‌ها، برقراری ارتباط بین پلتفرم‌های شناخته شده B۲B و B۲C بازار‌های هدف با پلتفرم‌های ایرانی در نظر گرفته شد. در این باره در حوزه چین، روسیه، عمان و حتی برخی کشور‌های اروپای شرقی مثل صربستان ارتباط بین پلتفرم‌ها برقرار شده و در آینده نتایج موثری خواهد داشت.
پیمان پاک با تاکید بر استفاده از بخش خصوصی برای فعال کردن مراکز تجاری در کشور‌های هدف، اظهار کرد: حدود ۳۰ مجوز موقت ایجاد مراکز تجاری در کشور‌های مدنظر صادر شده است و در حال حاضر در تمام کشور‌های همسایه مراکز تجاری فعال هستند. اما از بین این مراکز تجاری تنها ۷ مرکز در تمام وظایفی که برای آن‌ها در نظر گرفته شده است، فعال شده‌اند و باید سایر مراکز نیز بتوانند بخش قابل توجهی از خدمات مورد نیاز یک تاجر را ارائه دهند.
وی با تاکید بر اثرگذاری اتاق‌های بازرگانی در توسعه تجارت با کشور‌های دیگر، گفت: در رابطه با عمان با همراهی و همسویی اتاق‌های بازرگانی شاهد رشد ۷۰ درصدی صادرات در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ هستیم. در سال ۱۴۰۰ نیز نسبت به سال قبل آن بیش از ۶۵ درصد رشد صادرات به کشور عمان داشتیم.
وی تاکید کرد: ارتباط نزدیکی با گمرکات وجود دارد و همکاری مناسبی در این حوزه صورت گرفته است. با توجه به افزایش روابط تجاری، اما همچنان زیرساخت‌ها افزایش پیدا نکرده است و باید برای افزایش زیرساخت در گمرکات برنامه ریزی کنیم. یکی از این موارد همکاری در گمرک آستار است که موجب شد تا ۲۵ درصد افزایش ارزش و ۲۴ درصد افزایش وزنی صادرات با کشور روسیه را داشته باشیم.
پیمان پاک تصریح کرد: افزایش صادرات و از طرفی افزایش ترانزیت حجم عبور و مرور از گمرکات را افزایش می‌دهد و باید ظرفیت گمرکات افزایش یابد.
رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به چالش‌هایی که در حوزه گمرکات با آن مواجه هستیم، اظهار کرد: مهم‌ترین مسئله‌ای که در این حوزه با آن مواجه هستیم، فرسودگی در حوزه لجستیکی است که باید زیرساخت‌هایی با انجام مذاکرات ایجاد شود و با ایجاد یک پایانه صادراتی مناسب، مسائل آن برطرف شود. وی تاکید کرد: در حوزه لجستیکی مشکلات بسیاری وجود دارد که در کوتاه مدت نیز به راحتی برطرف نمی‌شود و باید بر آن تمرکز کنیم تا با اولویت حوزه لجستیک دریایی مشکلات این حوزه را برطرف کنیم.
پیمان پاک در ادامه تاکید کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات صادرکنندگان عدم توان رقابت با محصولات کشور‌های دیگر به دلیل تعرفه بالای صادرات محصولات ایرانی در کشور مقصد است که در این راستا موافقتنامه تجارت آزاد (با مذاکرات با ۵ کشور) صورت گرفت و تا اواخر تابستان سال آینده اجرایی می‌شود و با اجرای این توافقنامه تعرفه صادرات به این کشورها به صفر می‌رسد که با توجه به اینکه برخی کشور‌های رقیب ایران مثل ترکیه و چین عضو این موافقتنامه نیستند موجب رقابت‌پذیری محصولات ایرانی در این پنج کشور خواهد شد.
وی افزود: نمونه چنین موافقت‌نامه‌هایی، قرارداد تجارت آزاد اوراسیا بود که دو هفته پیش امضا شد. این قرارداد، اولین موافقتنامه تجارت آزاد چند ملیتی جمهوری اسلامی بود که تا پیش از این سابقه نداشت. طی ۸ ماه آینده مراحل تصویب این توافقنامه در دولت‌های این ۶ کشور به پایان خواهد رسید و تا آخر تابستان سال آینده قابل اجراست.
پیمان پاک در ادامه گفت: با توجه به اینکه میانگین تراز تجاری کشور‌های بازار اورسیا تقریبا ۷۰۰ میلیارد دلار و همچنین حدود ۴۰۰ میلیارد دلار واردات و ۳۵۰ میلیارد دلار صادرات دارند، در آینده نزدیک این موافقنامه موجب افزایش حجم تجارت خواهد شد که باید متناسب با آن ظرفیت‌ها افزایش یابد.
رئیس سازمان توسعه تجارت تاکید کرد: در توافقنامه‌های تجارت آزاد با سوریه در برخی از کالا‌ها با سوریه به توافق نرسیده‌ایم و برخی دستگاه‌ها برای برخی کالا‌هایی که سوریه در آن‌ها مزیت دارد، ممنوعیت وضع کرده‌اند که همین مسئله مانع توافق تجارت آزاد با کشور سوریه شده است و بنظر می‌رسد با رفع این موانع و از بین رفتن ممنوعیت‌ها به زودی با کشور سوریه در توافقنامه تجارت آزاد به نتیجه برسیم.
وی در این نشست خبری گفت: در حوزه آبزیان توافقنامه‌های خوبی در حوزه صادرات آبزیان صورت گرفته که در نتیجه آن، رشد ۳۰۰ درصدی صادرات آبزیان به کشور روسیه را داشته‌ایم.
رئیس سازمان توسعه تجارت ابراز کرد: ترنور صنعت حلال در دنیا بالای ۱۰۰۰ میلیارد دلار است که با توجه به ظرفیت‌های کشور می‌تواینم از این ظرفیت استفاده کنیم.
پیمان پاک در ادامه افزود: ممنوعیت صادراتی به جز دو مورد که کالا‌های دامی بودند، نداشتیم و در خصوص عوارض صادرات نیز به این دلیل بوده است که اولویت کشور معیشت مردم و تنظیم بازار است و باید اولویت صادرات با کالای مازاد مصرفی کشور باشد.
وی گفت: با توجه به افزایش ظرفیت‌های صادراتی یکی از مشکلات جدی به خصوص در حوزه خلیج فارش کمبود حمل و نقل است و باید پیگیری‌های لازم برای ایجاد خطوط منظم ایجاد شود و با استفاده از تسهیلاتی که وجود داشت بخش خصوصی را فعال کردیم و ۱۰ کشتی در خلیج فارس توسط بخش خصوصی در حال حمل‌و‌نقل هستند. در این حوزه از ظرفیت‌های بخش خصوصی در غرب و شمال آفریقا و آمریکای لاتین نیز استفاده شده است.
پیمان پاک افزود: در حوزه پولی و بانکی نیز ایجاد ارتباط پیام‌رسان‌های بانکی بانک‌مرکزی ایران و روسیه و افزایش روابط بانک‌های تجاری کشور با بانک‌های تجاری کشور‌های همسایه از جمله اقدامات برای توسعه تجارت در همکاری با بانک‌مرکزی است.
در روابط بانکی روسیه با ایران تا پیش از این سیستم بانکی دو کشور ارتباط نداشتند و دو ویژگی مهم در نتیجه این اقدام وجود دارد. ارتباط برخی بانک‌های بزرگ روسیه با کشور برقرار شده که این بانک‌ها با کشور‌های دیگر نیز ارتباط دارند و با استفاده از این بانک‌ها می‌توانیم روابط خود با بانک‌های کشور‌های دیگر را نیز برقرار کنیم. از طرفی نیز با ایجاد ارتباط بین بانک‌های کشور با این بانک‌های بزرگ روسی، گشایش LC ایجاد می‌شود و از این پس می‌توانیم در بانک‌هایی که به شبکه ارتباطی کشورمان متصل می‌شوند لاین اعتباری باز کنیم. مسئله‌ای که تا پیش از این امکان آن وجود نداشت.
به گفته رئیس سازمان توسعه تجارت، تغییر رویه صندوق‌های ضمانت صادرات با بیش از ۱۰ کشور ایجاد شده است. با انعقاد قرارداد‌های تعهدآور با صندوق ضمانت و بیمه کشور مقصد مبادلات انجام شده است که موجب کاهش ریسک صندوق‌ها و افزایش گستره استفاده از آن‌ها شده است. وی تاکید کرد: در راستای توسعه صادرات از ظرفیت تهاتر نیز به خوبی استفاده شده است. همچنین بازگشت ارز صادرکنندگان و عمومی کردن رویه واردات در برابر صادرات غیر از صادرات پتروشیمی و فلزات را داشتیم. میزان تهاتر با کشور‌های دیگر بیش از ۲ میلیارد دلار است و با ویژگی‌هایی که تهاتر دارد به دلیل ترکیب صادرات و واردات، تهاتر در نهایت سود تجار را افزایش می‌دهد.
پیمان پاک افزود: به زودی بازار مبادلات ارز و طلا نیز آغاز به کار خواهد کرد که از ظرفیت آن نیز می‌توانیم استفاده کنیم. واردات شمش طلا توسط واردکنندگان خرد و متوسط نیز از جمله اقداماتی بوده که برای تسهیل واردات طلا با همکاری بانک‌مرکزی انجام شده است.
وی ضمن اشاره به افزایش ظرفیت‌های صادراتی گفت: یکی از مشکلات جدی به خصوص در حوزه خلیج فارس کمبود حمل و نقل است و باید پیگیری‌های لازم برای ایجاد خطوط منظم ایجاد شود و با استفاده از تسهیلاتی که وجود داشت بخش خصوصی را فعال کردیم و ۱۰ کشتی در خلیج فارس توسط بخش خصوصی در حال حمل‌و‌نقل هستند. در این حوزه از ظرفیت‌های بخش خصوصی در غرب و شمال آفریقا و آمریکای لاتین نیز استفاده شده است.
رئیس سازمان توسعه تجارت در ادامه گفت: در استفاده از رمزارزها در تجارت نیز دو مشکل وجود داشت. اولین مسئله مشکلات قانونی بود که با مصوبات شورای امنیت و هیئت دولت مشکلات قانونی استفاده از رمزارزها در تجارت برطرف شده است. مسئله دوم سازوکار استفاده از رمزارزها و نرم‌افزار و حوزه IT است که فضای مشابه بازار نیما برای رمزارزها ایجاد شود. با اقدامات بانک‌مرکزی و اتاق‌های بازرگانی این زیرساخت نیز در حال فراهم شدن است. بانک‌مرکزی در حال ایجاد حساب واسط ریالی است و حداکثر تا سه هفته آینده با فراهم شدن شرایط و ایجاد سازوکار مورد نیاز، افرادی که به طور قانونی رمزارز استخراج کرده‌اند و همچنین صادرکنندگانی که در برابر صادرات خود رمزارز دریافت کرده‌اند، می‌توانند از رمزارز خود برای واردات استفاده کنند و یا رمزارز خود را به واردکنندگان بفروشند.
