سلامت میلیون‌ها ایرانی با تحریم‌های آمریکا تهدید می‌شود

به گزارش ایبِنا، این سازمان در ابتدای گزارش خود به معافیت‌های آمریکا برای واردات بشردوستانه در نظام تحریم‌ها اشاره کرده، اما در عین حال گفت که تحریم‌های گسترده آمریکا علیه بانک‌های ایران، همراه با مواضع تهاجمی از سوی مقامات امریکایی به شدت  ایران را در چنین واردات بشردوستانه‌ای محدود کرده است.

دولت دونالد ترامپ در ماه مه ۲۰۱۸ از توافق بین‌المللی هسته‌ای با ایران خارج شد. چهار ماه پس از آن، دولت آمریکا تمامی تحریم‌های اقتصادی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را که پیش از آن برداشته شده بودند، از جمله «تحریم‌های ثانویه» بر بنگاه‌های غیرآمریکایی را که دست به تعامل مالی یا تجاری با ایران می‌زنند، دوباره اعمال کرد.

این گزارش پیامدهای «تحریم‌های دو چندان آمریکا» را تهدیدی جدی در حق ایرانیان برای سلامتی و دسترسی‌ به داروهای حیاتی توصیف و به کمبودهای مستند شده از نبود داروهای حیاتی برای مبتلایان به صرع تا کودکان سرطانی ایرانی که از یافتن داروهای شیمی‌درمانی فوری ناتوان هستند، اشاره کرده است.

طبق این گزارش، عامل اصلی آثار آسیب‌ زننده تحریم‌های مجدد آمریکا علیه ایران این واقعیت است که تحریم‌ها در عمل تا حد زیادی بانک‌ها و شرکت‌های بین‌المللی نگران از اعمال تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه خود را از مشارکت در تعاملات تجاری و مالی با ایران، از جمله تعاملات بشردوستانه معاف از تحریم‌ها، بازداشته‌اند.

براساس گزارش یورونیوز، در این گزارش به محدودیت‌های تامین مالی همراه با سقوط ارزش واحد پول ایران اشاره شده و آمده است: "این دو موضوع منجر به محدودیت جدی برای شرکت‌ها و بیمارستان‌های ایران در خرید تجهیزات پزشکی و داروهای حیاتی از خارج از ایران شده است که ساکنان برای مراقبت پزشکی حیاتی به آنها وابسته هستند. "

علاوه بر این، طبق گزارش دیده‌بان حقوق بشر، تحریم‌های تمدیدشده آمریکا مستقیماً قدرت خرید خانواده‌ها را تحت تاثیر قرار داده و در نرخ تورم حدود ۳۰ درصد در سال گذشته نقش ایفا کرده است.

در این گزارش اضافه شده است: "پوشش بیمه سلامتی تقریباً همگانی ایران در حال حاضر بخشی قابل توجه از هزینه‌های مراقبت بهداشتی را جذب می‌کند اما فشار بر این سیستم که حالا تحت فشار جدی مالی است، احتمالاً آثاری مخرب بر میلیون‌ها بیمار خواهد گذاشت. "

دیده‌بان حقوق بشر طبق این گزارش به این نتیجه رسیده است که وضعیت اقتصادی کنونی، با وجود معافیت‌های بشردوستانه، مسبب آسیب‌هایی غیرلازم برای شهروندان ایرانی مبتلا به مجموعه‌ای از بیماری‌ها و شرایط پزشکی است.

در این گزارش به برخی بیماری‌ها بیشتر اشاره شده و آمده است: "بعضی از کسانی که بیش از دیگران تحت تأثیر قرار گرفته‌اند ایرانیانی هستند که بیماری‌های نادر و یا شرایطی دارند که نیازمند درمان و مراقبت ویژه هستند و از دسترسی به داروها و لوازمی ناتوان هستند که پیش از این در دسترس بوده‌اند. "

در گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر به کودکان مبتلا به سرطان خون، بیماری پروانه‌ای (بیماری‌ای که منجر به پوست حساس و تاول‌زده می‌شود)، یا صرع، یا افرادی که در اثر قرار گرفتن در معرض سلاح‌های شیمیایی در جنگ ایران-عراق دچار جراحت‌های چشمی مزمن هستند، اشاره و پیامدها این وضعیت برای این افراد فاجعه بار توصیف شده است: "افراد مبتلا به اشکال شدید بیماری پروانه‌ای حالا ناتوان از دسترسی به بانداژهای ویژه هستند و در معرض ریسک به شدت افزایش یافته عفونت‌های باکتریایی، سپسیس، انگشت‌چسبی، و انقباض مفاصل شوند. کودکان دارای صرع مقاوم در برابر درمان‌های معمول و ناتوان از دسترسی به داروهای ساخت خارج ممکن است متحمل تشنج‌های متعدد و غیرقابل کنترلی شوند که آنها را با خطر مجروحیت روبه‌رو می‌کند و و در طول زمان منجر به آسیب مغزی شدید و دائمی می‌شود. "

در این گزارش به احتیاط اضافه یا «پایبندی بیش از حد» از سوی بانک‌ها و شرکت‌های دارویی نگران از نقض تحریم‌های آمریکا اشاره شده و آن را عاملی قابل توجه در محدود کردن دسترسی ایران به پول لازم برای واردات داروها و تجهیزات پزشکی توصیف کرده است.

در مورد بانداژهای ویژه لازم برای مبتلایان به بیماری پروانه‌ای دیده‌بان حقوق بشر به مدارکی دست پیدا کرد که نشان می‌دهند شرکتی اروپایی با وجود معافیت‌های بشردوستانه در نتیجه تحریم‌ها از فروش بانداژها امتناع کرده است. در دو مورد دیگر، دیده‌بان حقوق بشر مکاتباتی از سوی بانک‌هایی را مشاهده کرده است که پس از تحمیل تحریم‌ها اجازه تعاملات بشردوستانه با ایران را نمی‌دهند.

این سازمان حقوق بشری با تاکید بر این موضوع که اگر کشور یا ائتلافی از کشورها دست به اعمال تحریم اقتصادی می‌زند باید اثر این تحریم‌ها روی حقوق بشر جمعیت تحت تأثیر، مخصوصاً درباره دسترسی آنها به کالاهای حیاتی برای زندگی از جمله دارو و غذا، را مد نظر داشته باشد، افزود: "تحریم‌های بی‌انتها و جامع مثل تحریم‌های اعمال‌شده بر ایران در دولت آمریکا نیازهای بشردوستانه و برخورداری از حقوق بشر عموم جامعه ایران را تحت تأثیر قرار داده است. "

دیده‌بان حقوق بشر تاکید کرده است که با تحریم‌هایی که اثر منفی نامتناسبی روی برخورداری جمعیت غیرنظامی دارند یا آسیب‌هایی نالازم مخصوصاً برای گروه‌های آسیب‌پذیر ایجاد می‌کنند مخالفت می‌کند.

این گزارش در حالی منتشر می‌شود که هفته گذشته محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در توئیتی نوشته بود: "پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا، پیش‌تر این توهم را بر زبان آورده است که مردم ایران اگر می‌خواهند چیزی برای خوردن داشته باشند، باید در برابر ایالات متحده تسلیم شوند. اکنون، وزارت خزانه‌داری آمریکا، نه فقط غذا، بلکه واردات دارو توسط ما را هدف قرار داده است. "

سازمان دیده‌بان حقوق بشر در ادامه گزارش خود، از دولت آمریکا خواسته است که فوراً گام‌هایی برای تضمین کارا بودن معافیت‌های بشردوستانه برای تسهیل دسترسی ایرانیان به دارو و تجهیزات پزشکی بردارد.

این سازمان تاکید کرده است که مهم‌تر از همه دولت آمریکا باید به شکل عمومی در بالاترین سطوح مشخص کند که بانک‌ها و شرکت‌ها در صادرات یا تأمین مالی کالاهای بشردوستانه مشمول معافیت به ایران متحمل ریسک‌های حقوقی یا مالی نخواهند شد.