به گزارش ایبنا، به تازگی علی ربیعی، سخنگوی دولت با بیان اینکه دولت دوازدهم در بازار ارز مداخله نداشته است، بیان کرده است: در دولت قبل ۲۰۰ میلیارد دلار پول در اختیار داشتند که مداخله و قیمت ارز را کنترل کنند ولی ما در هفت سال دولت یازدهم و دوازدهم کلا ۳۵ میلیارد دلار پول داشتیم که بتوانیم بازار را کنترل کنیم که این هم در این دوساله حتی مداخله منفی داشتیم یعنی اصلا نهتنها مداخله صورت نگرفته بلکه جمعآوری هم صورت گرفته است.
اما منظور سخنگوی دولت از عدم مداخله در بازار ارز چیست؟ چرا که بسیاری از سیاستهای ارزی سرانجام با تایید همین نهاد ابلاغ و اجرایی میشود. مداخله دولتها در بازار ارز همواره یکی از چالشهای مهم اقتصادی بوده است که نگاهها را به سوی بانک مرکزی کشانده است.
اما مدیرعامل اسبق بانک صادرات ایران در گفتوگو با ایبنا درباره اینکه مداخله دولتها در نرخ بازار ارز خوب است یا نه، اظهار کرد: این امر نسبی است و مداخله دولتها در نرخ ارز، در یک شرایط خاصی خوب است هرچند محدودیتهایی باید برای آن قائل شد.
احمد حاتمی یزد البته مداخله یکطرفه در بازار ارز را رد کرد و ادامه داد: از جمله این که نباید مداخله یکطرفه باشد. یعنی همیشه بانک مرکزی ارز را به بازار تزریق کند برای اینکه قیمت را پایین نگه دارد. چرا که این کار بسیار پرهزینه است و تعادل بازار را برهم میزند و نرخ ارز را هم سرکوب میکند.
به گفته این تحلیلگر مسائل اقتصادی، بانک مرکزی باید در یک شرایط کوتاهی و با تمهیدات خاص ارز عرضه کند و این پیشبینی را داشته باشد که در یک شرایط دیگر ارز خیلی ارزان خواهد شد، بنابراین در عرض یک سال، نباید مقدار ارزی که از دست بانک مرکزی بیرون برود آنقدر باشد که کشور از عهده آن برنیاید.
حالا سوال اینجاست که در شرایطی که فروش نفت کاهش چشمگیری داشته و تحریمها تشدید شدهاند فرض مداخله دولت در بازار ارز چهقدر تاثیرگذار خواهد بود؟ مدیرعامل اسبق بانک صادرات ایران در این باره گفت: مداخله دوسویه که با فروش و خرید متوالی ارز توسط نهادهای رسمی همراه است برای آنکه در یک کانال محدودی (5+_ درصد) نرخ ارز را نگه دارند امری است که اغلب انجام میشود اما این کلیت قضیه است، چرا که در شرایط فعلی مداخله بانک مرکزی هیچ تاثیری در بالا رفتن و یا پایین آمدن نرخ ارز نخواهد داشت.
وی دلیل این امر را چنین عنوان کرد: اولاً منابع ارزی بانک مرکزی بسیار محدود است و نمیتواند عرضه زیادی داشته باشد و عطش خریداران را پاسخ دهد. دوم آنکه محدودیتهایی که به خاطر تحریم آمریکا در سراسر دنیا روی نقل و انتقال وجوهی ایران اعمال میشود، مانع از آن است که ثباتی در بازار ایجاد شود و بنابراین بانک مرکزی چه مداخله بکند؛ چه مداخله نکند؛ ارز رو به افزایش است تا وقتی تحریمها وجود دارد.
حاتمی یزد با اشاره به آماری که سخنگوی دولت درباره میزان ارز دلاری که دولت یازدهم و دوازدهم در اختیار داشته است، اظهار کرد: مداخله باید زمانی صورت بگیرد که بتوانند بازار را کنترل کنند و نه آنکه سرکوب کنند چه آن ۲۰۰ میلیارد دلار مداخله دولتهای قبل(نهم و دهم) به طور خاص و چه حتی ۳۵ میلیارد دلار مداخله دولت فعلی هیچ توجیهی ندارد. مداخله باید برای مدت کوتاه و با بررسیهای علمی و آماری و کارشناسی باشد. به طور مثال، اگر مداخله ما فقط بالا رفتن نرخ ارز را عقب میاندازد، سیاست غلطی است کما اینکه هزینه دلاری بیشتری را به کشور تحمیل میکند. پس باید جوری در عرضه و تقاضا مداخله کرد که با کمترین هزینه به ثبات ارز کمک کند.
مدیرعامل اسبق بانک صادرات ایران درباره اینکه فروش نفت اگر بالا برود نرخ ارز متعادل خواهد شد، گفت: این نظریه درستی است چراکه نرخ ارز تابع عرضه و تقاضاست و الان عرضه بسیار کم است، بنابراین اگر ما نفت بفروشیم و قیمت نفت بالاتر برود میتوانیم عرضه بیشتری داشته باشیم که البته نه برای مداخله در بازار؛ بلکه برای تامین نیازهای بازار چرا که صنایع ما، کشاورزی، نیروگاهها و پالایشگاهها همه نیاز ارزی دارند و از این رو، اقتصاد ما نمیتواند بدون تعامل با جهان اداره شود.
وی در پایان مسئله مهمتر از مداخله در بازار ارز را فارغ از این ارقام دانست و دولت را موظف به رسالتهای دیگری دانست و تاکید کرد: فارغ از اینکه دولت در بازار ارز مداخله داشته باشد یا نه، در این مورد باید به صورت اساسی سراغ مسئله تحریم برویم. حالا یا باید با کشورهایی ارتباط برقرار کنیم که تحریم را اجرا نمیکنند و یا باید مذاکره را به قول آقای رئیس جمهور با کدخدا داشته باشیم؛ چرا که کشور را بدون درآمد ارزی نمیتوان اداره کرد.