حجت‌اله فرزانی؛ کارشناس پولی و بانکی در گفتگو با خبرنگار ایبِنا؛ در خصوص اوراق گواهی ارزی از سوی بانک مرکزی توضیح داد: انتشار اوراق گواهی ارزی یا همان اوراق مبتنی بر ارز می‌تواند از جنبه سرمایه‌گذاری حائز اهمیت باشد. کسانی که علاقه‌مند هستند در حوزه ارز سرمایه‌گذاری کنند یا از نوسانات قیمت ارز بهره‌مند شوند، می‌توانند از این اوراق استفاده نمایند.
وی افزود: ازآنجاکه این سرمایه‌گذاری و بازپرداخت آن نیز ریالی خواهد بود؛ لذا کسانی که تصور می‌کنند سرمایه‌گذاری در حوزه ارزی سودآور است، می‌توانند از این اوراق استفاده کنند.
این کارشناس تصریح کرد: انتشار این اوراق منجر به تعمیق بازار‌های سرمایه‌گذاری خواهد شد و از این جنبه حائز اهمیت است.
فرزانی با اشاره به صفوفی که در برابر صرافی‌ها تشکیل می‌شد، گفت: تشکیل این صفوف به هیجانات دامن می‌زد و نوسانات ریالی را در حوزه ارز ایجاد می‌کرد، ولی اوراق ارزی این هیجانات را مدیریت می‌کند چرا که تقاضای کاذبی که بابت ارز ایجاد می‌شود را به سمت این اوراق هدایت می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: اوراقی که بانک مرکزی منتشر کرده دارای سررسید کوتاه‌مدت سه‌ماهه است؛ بنابراین فرد می‌تواند در این حوزه سرمایه‌گذاری کند و ازآنجایی‌که بانک مرکزی قابلیت بازخرید را تعریف کرده، در طول این سه ماه فرد می‌تواند اوراق را نقد کند؛ بنابراین نقدشوندگی را می‌توان دیگر مزیت این اوراق عنوان کرد، یعنی وقتی فرد بازدهی مورد نظر خود را به دست آورد می‌تواند آن را نزد بانک ملی بازخرید نماید.
این کارشناس با اشاره به ویژگی مصون‌سازی این اوراق، تأکید کرد: اگر فردی برای سه ماه آینده نیاز ارزی داشته باید می‌تواند با خرید این اوراق ارز موردنیاز خود را تا سقف ۴۰۰۰ دلار از این طریق تأمین کند و در سررسید می‌تواند این اوراق را با پرداخت حق‌العمل بانک مرکزی بابت خرید ارز برای این شخص، تأمین و دریافت کند به این قابلیت اوراق ارزی، ویژگی مصون‌سازی می‌گویند، یعنی فرد می‌تواند ریسک خود را در برابر نوسانات سه ماه آینده پوشش دهد.
فرزانی تصریح کرد: بنابراین هم با اهداف سوداگری و استفاده از نوسانات قیمتی و هم در جهت پوشش ریسک در سه ماه آینده می‌توان از این اوراق استفاده کرد.
وی با اشاره به مزیت‌های انتشار این اوراق از دیدگاه بانک مرکزی عنوان کرد: انتشار این اوراق از تشکیل صفوف در برابر صرافی‌ها که می‌توانست هم به هیجانات بازار دامن بزند و مورد سوءاستفاده رسانه‌های معاند قرار بگیرد جلوگیری کرد.
کارشناس پولی و بانکی ادامه داد: مزیت دیگر انتشار این اوراق برای بانک مرکزی این است که می‌تواند در یک بازه کوتاه‌مدت سه‌ماهه بخشی از ریال موجود در بازار را جمع کند. البته نمی‌توان از این اقدام به‌عنوان یک سیاست پولی انقباضی قرص و محکم یاد کرد چرا که آثار کوتاه‌مدت دارد و باید در بازه زمانی سه ماهه این وجوه به مردم برگردد بااین‌حال این اقدام اثرگذار است و می‌تواند از بخشی از نوسانات جلوگیری کند.
فرزانه در ادامه با اشاره به آثار و نتایج ارائه سهمیه ارزی به‌صورت برخط در بازار متشکل ارزی نیز توضیح داد: بانک مرکزی برای اینکه بتواند هم نیاز‌های ارزی متقاضیان را تأمین نماید و هم کلیت بازار ارز را مدیریت کند، سامانه برخط ثبت‌نام متقاضیان را برای ۲۰۰۰ دلار مربوط به سرفصل مصارف خدماتی سایر (سرفصل ۲۴) در بازار متشکل ارزی ایجاد کرد و تحویل این ارز در صرافی‌ها و ۴۰ شعبه بانکی امکان‌پذیر گردید.
وی افزود: این اقدام از دو جنبه حائز اهمیت است؛ یکی اینکه صرافی‌ها نرخ توافقی را در این سامانه ثبت می‌کنند و متقاضیان می‌توانند انتخاب کنند که از کدام صرافی خرید نمایند، به‌این‌ترتیب بازار به قیمت منصفانه نزدیک‌تر می‌شود. جنبه دوم این است که آمار ارز‌های خریداری شده شفاف می‌شود و صفوفی که قبلاً در برابر صرافی تشکیل می‌شد و به هیجانات دامن می‌زد به بازار رسمی منتقل می‌گردد. این موضوع برای بانک مرکزی بسیار مهم بود که هیجانات به بازار ارز برنگردد که با این کار توانست تا حدودی هیجانات را در بازار کنترل کند.
این کارشناس یادآور شد: البته بازار متشکل ارزی باید زیرساخت‌های موردنیاز در این زمینه را فراهم کند و اگر نقصی در سامانه و یا ارسال پیامک وجود دارد برطرف شود تا این تصور در مردم ایجاد نشود که سامانه پاسخگوی نیاز آن‌ها نیست. در روز نخست اجرای این طرح مشکلی در سامانه پیش آمد که باتوجه‌به اخبار منتشر شده این مشکلات هم اکنون رفع شده و سامانه‌های بازار متشکل ارزی ارتقا پیدا کرده است و مدیریت نوسانات به نحو احسن در این بازار در حال انجام است.
فرزانی تأکید کرد: در مجموع به نظر می‌رسد بانک مرکزی توانسته باشد به هدف خود از اجرای این طرح که همان کنترل هیجانات روی نرخ ارز بوده، دست پیدا کند و تقاضای کاذب ارز را از کف خیابان و مغازه‌ها جمع‌آوری نموده و به‌صورت خیلی منظم در سامانه‌های مورد نظر صاحب ساماندهی کند.
وی در پایان درباره مزیت‌های اوراق گواهی سکه بانک مرکزی هم توضیح داد: انتشار این اوراق در بورس کالا از این جنبه حائز اهمیت است که وقتی نرخ ارز دچار نوسان می‌شود و مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود اقدام به تبدیل ریال به ارز می‌کنند و تقاضا برای ارز افزایش می‌یابد یکی از بازار‌های که متأثر می‌شود بازار سکه و طلا است که به‌عنوان یک بازار موردتوجه مردم قرار می‌گیرد. بانک مرکزی با درک این موضوع و پس از کشف قیمت، اقدام به انتشار اوراق گواهی سکه به اندازه کافی و متناسب با تقاضا در بورس کالا نمود.
این کارشناس تصریح کرد: امکان هم‌زمان تحویل سکه فیزیکی یا تسویه نقدی به جذابیت‌های این اوراق اضافه کرد و بانک مرکزی با انتشار این اوراق توانست بخشی از نوساناتی که در راستای افزایش نرخ ارز باعث می‌شد سرمایه‌گذاران نقدینگی را به سمت بازار‌های ارز و طلا هدایت کنند پوشش دهد.