به گزارش خبرنگار ایبِنا، ورشکستگی بانک سیلیکون ولی، اولین قربانی رسمی بحران‌های چالش برانگیز اقتصاد آمریکا در حوزه بانکداری در سال ۲۰۲۳ بوده است، اما قطعا آخرین قربانی این بستر غیر قابل کنترل نخواهد بود. در کمتر از ۴۸ ساعت پس از اعلام خبر ناگوار فروپاشی مهم‌ترین موسسه مالی حامی استارتاپ‌ها و غول‌های حوزه فناوری، مدیران بانک سیگنیچر از ورشکستگی این بانک و تعطیلی همیشگی آن خبر دادند؛ خبری که بیش از پیش جامعه آمریکایی را نسبت به بازگشت دوره‌های طاقت فرسای اقتصادی و اجتماعی در نظام مالی و بانکی ایالات متحده نگران می‌کند.
به واسطه وقوع حادثه بزرگ دیگری در کمتر از یک هفته در صنعت بانکداری آمریکا، در بخش سوم از مجموعه یادداشت‌های بحران‌های چالش برانگیز اقتصاد آمریکا در حوزه بانکداری، به سراغ گزارش نیویورک تایمز و تحلیل کلاری بنگسون، ادیتور ارشد اقتصاد مالی این نشریه می‌رویم تا از کم و کیف ورشکستگی غیر منتظره و ناگهانی بانک سیگنیچر آگاه شویم.
تنها دو روز پس از آن که مقامات بانک سیلیکون ولی (SVB) فروپاشی کامل این نهاد مالی مهم و تاثیرگذار صنعت استارتاپی را به طور رسمی اعلام کردند، ورشکستگی بانک سیگنیچر (SBNY.O) با میلیارد‌ها دلار سپرده در نیویورک اعلام شد و سومین ورشکستگی مالی بزرگ در تاریخ بانکداری ایالات متحده است که ۲ مورد از این ۳ فروپاشی در کمتر از ۴۸ ساعت رقم خورد.
به گفته دپارتمان خدمات مالی ایالت نیویورک، شرکت بیمه سپرده فدرال (FDIC) که مدیریت رسیدگی به وضعیت سپرده‌گذاران این بانک پس از ورشکستگی را به عهده گرفته است اعلام کرد که بانک سیگنیچر در پایان سال گذشته میلادی یعنی ۲۰۲۲، ۱۱۰.۳۶ میلیارد دلار دارایی و ۸۸.۵۹ میلیارد دلار سپرده به ثبت رسیده داشته است.
وزارت خزانه‌داری ایالات متحده و سایر رگولاتور‌های بانکی در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که تمامی سپرده‌گذاران Signature Bank و Silicon Valley به تضمین فدرال رزرو، تمام وجوه خود را دریافت خواهند کرد و هیچ ضرری متوجه آنها نخواهد بود.
به گفته کارشناسان اقتصاد مالی، این تضمین فدرال رزرو قمار بزرگی است. حجم بالای سپرده‌ها هم در بانک سیلیکون ولی و هم در بانک سیگنیچر، نگرانی شدیدی را برای متولیان صنعت بانکی آمریکا ایجاد کرده است. آنها نمی‌دانند که چرا فدرال رزرو چنین تضمینی داده است و چگونه و با کدام بودجه و از چه طریق می‌خواهد از عهده این مسئولیت ثقیل برآید.
حال باید دید مهم‌ترین نهاد مالی ایالات متحده از میز بازی قمار این دو بانک، پیروز بیرون خواهد آمد یا خیر؟
نهاد مالی سیگنیچر، یک بانک تجاری به مرکزیت نیویورک و دارای بیش از ۴۰ شعبه در نیویورک، کانکتیکات، کالیفرنیا، نوادا و کارولینای شمالی بود. بانک سیگنیچر علاوه بر ارائه خدمات عمومی حوزه بانکی، دارای ۹ لاین خدمات ویژه از جمله در حوزه املاک تجاری، بانکداری دارایی دیجیتال، ارائه سهام‌های خصوصی، ارائه خدمات به کسب‌وکار‌های ملی تخصصی، خدمات کلان تسهیلات انبوه‌سازی مسکن و خدمات حوزه سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر (VC) بود. همچنین این نهاد مالی دارای مجموعه‌ای از شرکت‌های تابعه برای ارائه خدمات تامین مالی و سرمایهگذاری تجهیزات بوده است.
بانک سیگنیچر در سال ۲۰۰۱ توسط مدیران سابق و کارمندان بانک ملی نیویورک پس از خرید آن توسط HSBC تأسیس شد. مدیران این بانک بر مشتریان ثروتمند تمرکز کرده و با آنها روابط شخصی نزدیک در حوزه‌های کاریشان ایجاد می‌کردند. این نهاد مالی در طول تاریخ خود، بیشتر در منطقه نیویورک شعبات را تاسیس می‌کردند و در اواخر دهه ۲۰۱۰، از نظر جغرافیایی و خدمات شروع به گسترش فعالیت‌های خود کردند.
این بانک رابطه دیرینه‌ای با هلدینگ دونالد ترامپ و خانواده رئیس جمهور سابق آمریکا داشت و چندین سرمایهگذاری خانواده ترامپ را تامین مالی کرده است. بانک سیگنیچر در سال ۲۰۲۱ به دنبال شورش‌های مرگبار ۶ ژانویه در کاپیتول هیل، روابط خود را با ترامپ قطع کرد و از رئیس جمهور سابق آمریکا خواست که ارتباط کاری خود را با این نهاد مالی متوقف کند.
شهرت اصلی این نهاد مالی زمانی به وقوع پیوست که مدیران بانک سیگنیچر از سال ۲۰۱۸ به صنعت ارز‌های دیجیتال و دارایی‌های رمزنگاری شده ورود کردند. تا سال ۲۰۲۱، کسب‌وکار‌های بزرگ ارز‌های دیجیتال، ۳۰ درصد از سپرده‌های این بانک را تشکیل می‌دادند. در ماه سپتامبر ۲۰۲۲، تقریباً یک چهارم از سپرده‌های بانک سیگنیچر از محل درآمد‌های ارز‌های رمزنگاری شده بود، اما این بانک در ماه دسامبر همین سال اعلام کرد که سپرده‌های مرتبط با دارایی‌های رمزنگاری شده خود را به میزان ۸ میلیارد دلار کاهش می‌دهد.
منشا اصلی ورشکستگی غیرمنتظره امروز بانک سیگنیچر از زمانی آغاز شد که این بانک علاوه بر شروع به افزایش فعالیت‌های خود در تامین مالی پروژه‌های موسوم به سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر، از پروژه "سپرده‌های مبتنی بر ارز‌های دیجیتال و دارایی‌های رمزنگاری شده" و سرمایهگذاری سپرده‌های ارز دیجیتال در بازار کریپتو استقبال کرد. این لاین جدید در سرمایه‌پذیری و سرمایهگذاری سپرده‌ها، درست چند ماه قبل از سقوط مرگبار قیمت بیت کوین و سایر رمز ارز‌های بازار کریپتو افتتاح شد.
فکر می‌کنم بتوانید حدس بزنید که چه فاجعه‌ای در حال رخ دادن بوده است..
بله درست است. تراژدی دیگری در صنعت بانکداری ایالات متحده به وقوع پیوست
با ضربه‌ی اول که کاهش شدید ارزش سپرده‌های سرمایهگذاری شده‌ی این بانک در بازار ارز‌های دیجیتال بود، ستون‌های این نهاد مالی ریزش کرد و با عدم بازگشت به موقع و در سررسید تسهیلات پروژه سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر، ضربه نهایی بر پیکر بی‌جان سیگنیچر زده شد و پرونده این بانک، برای همیشه بسته شد.
اگر شفاف باشیم باید بگوییم که تصمیمات سراسر غلط و مملو از حرص و طمع مدیران بانک سیگنیچر از سال ۲۰۱۸، ضربه مهلکی به نظام بانکداری ایالات متحده وارد کرد که تا سال‌ها قابل جبران نخواهد بود.
مسئله مهم دیگری که شرایط امروز این نهاد مالی را بدتر از بد خواهد کرد این است که تحقیقات ناظران قضایی ایالات متحده از این بانک نشان می‌دهد که بیش از ۷۹ میلیارد دلار یعنی نزدیک به نه دهم از حدود ۸۸ میلیارد دلار از سپرده‌های بانک سیگنیچر، فاقد بیمه با تضمین بازگشت بوده‌اند و بیش از ۸۰ درصد از این سپرده‌ها مربوط به کسب و کار‌های حقوقی، شرکت‌های حسابداری، استارتاپ‌های بزرگ حوزه مراقبت‌های بهداشتی، تولید‌کنندگان خرد و شرکت‌های متعدد سرمایهگذاری و فروش املاک و مستغلات بوده است.
این خبر یعنی ما با فاجعه‌ای فراتر از آنچه فکر می‌کنیم روبرو هستیم. این گزارش یعنی بانک سیگنیچر برخلاف تعهدات خود و بدون آگاهی صاحبان سپرده‌ها، حساب‌های آنها را بیمه نکرده و بنابراین امروز از لحاظ حقوقی، تعهدی برای بازگشت وجوه نخواهد داشت. با توجه به فراوانی و پراکندگی حوزه‌های کسب و کاری که درآمد‌های خود را در این بانک سپرده کرده‌اند، قطعا فاجعه به نقاط مختلف ایالات متحده و به قسمت اعظمی از اقشار فعال این کشور کشیده خواهد شد.
شاید به همین دلیل است که وزارت دادگستری ایالات متحده به این پرونده ورود کرده است و از دپارتمان حقوقی فدرال رزور نیز خواسته شده به دقت جزئیات این پرونده‌ی مهم مورد بررسی قرار گیرد.
با انتشار اخباری در مورد ورشکستگی بانک سیلیکون ولی در هفته گذشته، مشتریان تجاری بانک سیگنیچر، با نگرانی و استرس بالا، شروع به تماس با شعبات مختلف این بانک کردند و نگران سپرده‌های معرض خطر خود بودند. زیرا سازمان بیمه سپرده فدرال، نهادی که سیلیکون ولی را مصادره کرد، اعلام کرده بود که سپرده‌ها را تنها تا سقف ۲۵۰۰۰۰ دلار بیمه می‌کند.
این خبر بیش از پیش بر نگرانی سپرده‌گذاران سیگنیچر افزود و سیل عظیم از مشتریان در مقابل شعب این بانک برای خروج سرمایه‌های خود، فضای متشنجی را بویژه در ایالت نیویورک موجب شد.
مدت کوتاهی پس از این حجوم، همه ۴۰ شعبه بانک سیگنیچر، ورشکستگی کامل خود و عدم امکان ارائه وجوه به سپرده گذاران را اعلام کردند.
با برقراری حالت فوق‌العاده بانکی در ایالات متحده، مقامات آمریکایی روز یکشنبه بیان داشتند که مشتریان سیگنیچر از روز دوشنبه به سپرده‌های خود در حد محدود دسترسی خواهند داشت. دولت فدرال همچنین اقداماتی را برای تقویت سپرده‌ها و تلاش برای جلوگیری از هرگونه پیامد گسترده‌تر اعلام کرد.
در بیانیه ای، کتی هوچول، فرماندار نیویورک اعلام کرد که امیدوار است اقدامات دولت ایالات متحده در روز یکشنبه «اعتماد بیشتری به ثبات سیستم بانکی ما» ایجاد کند.
او افزود: "بسیاری از سپرده گذاران در این بانک، دارای مشاغل کوچکی هستند که اقتصاد نوآورانه را توسعه می‌دهند و موفقیت آنها، کلید اقتصاد قوی نیویورک است؛ بنابراین سقوط آنها، سقوط شدید اقتصاد ایالت نیویورک خواهد بود".
دو روز پس از بسته شدن بانک سیگنیچر، مشخص شد که این بانک توسط وزارت دادگستری ایالات متحده به دلیل سوءظن به انجام فعالیت‌های غیر رسمی و داشتن نشانه‌هایی از پولشویی در فعالیت‌های مالی، تحت پیگرد و بررسی قضایی قرار گرفته است.
قطعا این فجایع بانکی رخ داده در یک هفته گذشته، آخرین ترکش‌های چالش برانگیز صنعت بانکداری ایالات متحده نخواهد بود و هنوز شفاف نیست که مقامات فدرال رزرو چه پاسخی در مقابل این ورشکستگی‌ها و فروپاشی‌های آتی و قریب الوقوع خواهند داشت.
