به گزارش خبرنگار ایبِنا، بیش از ۴۰ روز از ورشکستگی دو بانک مهم در ایالات متحده میگذرد و همچنان رسانههای آمریکایی با حمایت از سیاستهای دولت بایدن، به عملکرد بانک مرکزی آمریکا و بیمه سپرده فدرال، نمره قبولی داده و اعتقاد دارند سایه خطر بحران بانکی بزرگ از سر اقتصاد این کشور رخت بر بسته است. اما صاحبنظران و مختصصان مالی و بانکی ایالات متحده نظر دیگری در این باره دارند و معتقدند اقتصاد آمریکا در مرکز یک آتش سوزی مهیب قرار دارد که هر لحظه بر وسعت مناطق درگیر افزوده خواهد شد.
نشریه معتبر BU Today وابسته به دانشگاه بوستون، در یک میزگرد جنجالی، ابعاد پنهان فروپاشی صنعت بانکداری ایالات متحده را بررسی کرده و درصدد بوده که از این راز مگوی رسانههای آمریکایی پرده بردارد که چرا شکست این بانک ها، خبر از یک بحران مالی و بانکی عظیم دیگر میدهد.
شرکتکنندگان در این میزگرد، آدام گورن، دانشیار اقتصاد در کالج هنر و علوم دانشگاه بوستون و از مدیران پیشین فدرال رزرو، مارک ویلیامز، مدرس ارشد امور مالی در مدرسه کسب و کار کوئستروم دانشگاه بوستون، ممتحن سابق بانک فدرال رزرو و نویسنده کتاب بحران مالی ۲۰۰۸ و کورنلیوس هرلی، استادیار حقوق اقتصادی در دانشکده حقوق دانشگاه بوستون هستند.
کارشناس BU Today؛ ابتدا سوال بزرگ: چقدر نگران هستید که وضعیت موجود به یک بحران مالی عظیم دیگر تبدیل شود؟
آدام گورن: من خیلی نگران هستم. ما در اقتصاد آمریکا همیشه باید از خطرات منفی آگاه باشیم. به نظر میرسد دولت این موضوع را بسیار جدی نگرفته است. من فکر میکنم ممکن است طی ۴ ماه آتی، سایر بانکها، بهویژه بانکهای کوچک و منطقهای با شکست جدی مواجه شوند. فدرال رزرو گفته است که تمام سپردهها را تضمین میکند، اما در طول پیدایش خود تا به امروز، هنوز چنین کاری نکرده است. پس باز هم نخواهد کرد. بانکهای بزرگ آمریکایی همیشه مورد حمایت فدرال رزرو بوده اند، اما بحران مالی، در اثر بی توجهی به بانکهای به ظاهر کوچک و محلی آغاز میگردد؛ بنابراین من فکر میکنم که بهتر است هر چه سریعتر جو بایدن و فدرال رزرو از خواب خوش بیدار شوند.
مارک ویلیامز: من نمیدانم چرا سقوط ناگهانی دو بانک مهم در کمتر از ۴۸ ساعت، برای دولت آمریکا و فدرال رزرو نگران کننده نیست. براساس حجم فروپاشی، این دومین ورشکستگی بانکی بزرگ در تاریخ ایالات متحده است. بزرگترین موسسه مالی معتمد و حامی کسب و کارهای فناور در دره سیلیکون ولی از هم پاشیده است. بهشت سرمایه گذاران داراییهای کریپتو، یعنی سیگنیچر، به دلیل سیاستهای غلط، ورشکست شده است. مردم و صاحبان مشاغل به تمامی بانکهای آمریکایی برای برداشت سپردههای خود هجوم بردهاند. اینها نگران کننده نیست؟ آیا سیگنالهای آشکار شروع بحران مالی بزرگتری دیده نمیشود؟
کورنلیوس هرلی: فروپاشی بزرگ نزدیک است، اما به نظر میرسد جو بایدن هنوز به عمق ماجرا پی نبرده و فکر میکند با میتینگهای تبلیغاتی، تعادل به صنعت بانکداری آمریکا باز میگردد. بایدن کمتر از ۱۶ ساعت از آغاز فروپاشی سیلیکون ولی، سخنرانی فوق العاده کرد. هدف او از بین بردن نگرانی سپردهگذاران بود. ۹۰ سال پیش تقریباً در چنین روزی، رئیس جمهور روزولت سخنرانی مشابهی در دوران رکود بزرگ ایراد کرد که نتوانست اعتماد از بین رفته مردم نگران و وحشت زده را به نظام بانکی ایالات متحده باز گرداند؛ بنابراین بازگشت به سناریوهای شکست خورده قبلی، مسیر فروپاشی بزرگ را هموارتر میکند.
کارشناس BU Today؛ رسانهها میگویند امکان تکرار فاجعه مالی ۲۰۰۸ در این برهه زمانی به صفر نزدیک است. نظر شما چیست؟
آدام گورن: ظاهرا رسانههای آمریکایی وعدهی بودجه خوبی از دولت بایدن گرفتهاند که هیچ احتمالی به امکان تکرار فاجعه ۲۰۰۸ وال استریت نمیدهند. کافی است به خیابان بروید و صفهای چند صدمتری و شب خوابیهای مردم و صاحبان مشاغل را در مقابل شعبات مختلف اکثر بانکهای آمریکایی در ۴۰ روز گذشته ببینید، این صحنهها گویای همه چیز است. ما چنین تصاویری را در بحرانترین لحظات سال ۲۰۰۸ نیز تجربه نکردیم؛ بنابراین صنعت بانکداری ایالات متحده را در موقعیتی بسیار شکننده و پرچالشتر از بحران مالی ۲۰۰۸ میبینم.
مارک ویلیامز: من موافق نیستم. قویترین سیگنالهای بحرانهای مالی در اقتصاد آمریکا، همیشه از دل آمارهایی استخراج شده است که با بررسی شاخصهایی نظیر شاخص ترس مالی، میزان اعتماد مردم را به سازوکارهای اقتصادی میسنجد. گزارشهای هفتههای اخیر نشان میدهد که شاخص حقیقی بی اعتمادی مردم به نظام بانکی آمریکا به مرز ۴۵ درصد رسیده است؛ این در حالی است که در بحران مالی ۲۰۰۸ وال استریت، این شاخص در بدترین حالت در مرز ۳۷ درصد قرار گرفته بود. پس میتوان گفت فاجعه بزرگتری از بحران مالی ۲۰۰۸ در راه است.
کورنلیوس هرلی: چنین حرفی درست نیست. صنعت بانکداری آمریکا در بحران اخیر به شدت متزلزل شده است. شرایط امروز از نظر سرمایه، نقدینگی و چشم اندازه آتی در وضعیت بدتری از بحران ۲۰۰۸ قرار دارد. نکته بعدی اینکه بحران سال ۲۰۰۸ عمدتاً یک بحران اعتباری بود، اما چالش امروز، یک بحران ترازنامه است که امکان مهار آن کمتر از بحرانهای اعتباری است؛ بنابراین شرایط برای وقوع بحرانی بزرگتر از سال ۲۰۰۸ در حال فراهم شدن است.
کارشناس BU Today؛ تحلیلگران رسانهای آمریکا معتقدند در بحران اخیر، دولت بایدن و فدرال رزرو موفق عمل کردهاند، آیا موافقید؟
آدام گورن: من توجه همه تحلیلگران رسانهای را به یک حقیقت مهم جلب میکنم تا بدانید تائید موفقیت و نمره قبولی، توهم رسانههاست: بانک سیلیکون ولی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار سپرده بدون بیمه داشته که با آن اوراق خزانه ۱۰ ساله خریده است. فدرال رزرو نرخ بهره را برای کنترل تورم، به طور مستمر بالا برده و ارزش اوراق قرضهها به شدت کاهش یافته. حالا مدیران بانک ماندهاند و یک سری کاغذ پارههای بیارزش بدون پشتوانه بیمهای. حال انتظار داشتید چه اتفاقی برای سیلیکون ولی بیفتد؟ چه کسی مسئول نظارت بر بیمه سپردهها بوده است؟ چند بانک دیگر، حجم عظیمی از سپردههای خود را بیمه نکردهاند و ما، مردم و مشاغل و کسب و کارها از آن بیخبریم؟
مارک ویلیامز: من معتقدم حداقل در ۲۰ سال اخیر، فدرال رزرو در هیچ سیاست کلان بانکی خود نمره قبولی نگرفته است. مگر میشود عامل اصلی ورشکستگی اخیر بانکی، بتواند نمره قبولی در مواجه و مهار آن بگیرد؟ آتش سوزی به سراسر نظام بانکداری آمریکا نفوذ کرده است. فدرال رزرو دیوانهوارانه به بانکهای بزرگ در برابر وثیقههای اساسی خوب آنها وام میدهد تا به سرنوشت سیلیکون ولی و سیگنیچر دچار نشوند، اما این کار تا چه میزان میتواند از وحشت سپردهگذاران کم کند؟ من نگران بانکهای بزرگ نیستم. آنها مرادوات سیاسی خود را با فدرال رزرو دارند و خود را نجان خواهند داد، اما تکلیف سایر بانکهای متوسط، کوچک و منطقهای در ادامه این بحران چه میشود؟ بانکهای کوچکتر دارایی لازم برای پرداخت تمام سپردهگذاران خود را ندارند. فدرال رزرو و دولت بایدن در این باره چه کردهاند که بخواهند نمره قبولی بگیرند؟
کورنلیوس هرلی: مگر علت ورشکستگی این دو بانک، چیزی غیر از سیاستهای ناکارآمد اجرایی و نظارتی فدرال رزرو بوده است؟ آشفتگی و دستپاچگی فدرال رزرو تا بدین جاست که در یک حرکت شگفت انگیز و غیرمنطقی و غیرمنتظره وعده داده است که پرداخت تمام وجوه سپرده گذاران بدون بیمه در هر دو بانک را تضمین میکند. مگر میشود ماهیت سیستم خدمات مالی را به همین سادگی زیر سوال برد؟ منبع تامین مالی این وعده فضایی فدرال رزرو از کجاست؟ آیا بزرگترین بانک مرکزی اقتصاد جهان با چنین رویهای قرار است بحران را کنترل کند. از ظرف دیگر، دولت بایدن نیز، به جای تلاش برای اصلاح عملی سیاستهای مخرب به تخریب نامزد رقیب خود در انتخاب آتی پرداخته است. بایدن مشکل اصلی بحران امروز را از سیاستهای بانکی وضع شده در زمان دونالد ترامپ بداند. در صورت تائید حر ف او، حال راه حل چیست؟ آیا جواب قانع کنندهای برای مردم و مشاغل دارند؟